Cộng hòa Ghana: Vi phạm nghiêm trọng của hai dự án trường học tại Gonja

Cuộc kiểm toán được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 5 năm ngoái, về việc trao thầu và thi công các công trình phòng học cho Trường Tiểu học Lingbinsi và Trường Tiểu học Tachili ở quận Gonja. Bản báo cáo nhận định, hai dự án này mặc dù đã hoàn thành, song cho đến nay vẫn chưa được khánh thành và đi vào sử dụng, khiến nhiều trẻ em - đối tượng thụ hưởng của dự án, vẫn còn phải học ở các lớp học tạm dưới những tán cây hay trong các lớp học chật chội với số lượng học sinh quá lớn, không đáp ứng được nhu cầu bảo đảm chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ. Hai dự án bị chỉ trích là chưa đem lại hiệu quả như mong muốn.

Các kết quả của Báo cáo kiểm toán cũng đã được đại diện GAS trình bày tại diễn đàn Mạng lưới truyền thông nông thôn (RUMNET) nhằm phổ biến những phát hiện từ Báo cáo kiểm toán đối với việc thực hiện 2 dự án trên. Động thái này là một phần trong nỗ lực thực hiện Đề án Tăng cường trách nhiệm giải trình (GSAM) của Chính phủ Cộng hòa Ghana nhằm mục tiêu củng cố công tác giám sát của người dân với các dự án phát triển tại 100 quận, góp phần cải thiện tính minh bạch và hiệu quả thực hiện của các cơ quan Chính phủ. Hiện đề án GSAM được triển khai bởi liên danh 3 tổ chức xã hội dân sự của Ghana là Trung tâm Phát triển xã hội tổng hợp (ISODEC), IBIS Ghana và CARE International Ghana theo sáng kiến và hỗ trợ tài chính của Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID).

Trong Báo cáo kiểm toán, GAS chỉ trích nhà thầu dự án đã vi phạm Luật Đấu thầu mua sắm công như: không thực hiện xây dựng lịch trình công việc dự kiến, nhiều chứng từ thanh toán không được duyệt và kiểm tra theo đúng quy trình. Trong khi đó NGDA thì lơ là trong giám sát và theo dõi dự án, khiến các bản vẽ kiến trúc của hai dự án không tuân thủ theo các quy cách kỹ thuật đặc biệt của NGDA. Dựa trên những nhận định từ bản báo cáo của GAS, Liên danh 3 tổ chức phi Chính phủ thực hiện đề án GSAM đã đưa ra số điểm đánh giá hiệu quả thực hiện dự án là 88, 58, 50 và 13 lần lượt cho quá trình khởi động dự án, mua sắm và đấu thầu, thực hiện dự án, lợi ích của dự án.

GAS khuyến nghị NGDA cần thực hiện quy trình thuê dịch vụ một kiến trúc sư được chứng nhận để triển khai thiết kế các dự án nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả đồng vốn. Cơ quan kiểm toán cũng cho rằng, NGDA cần đảm bảo việc lập tài liệu một cách phù hợp đối với các dự án cũng như thực hiện trách nhiệm giám sát đầy đủ nhằm đảm bảo chất lượng công trình.

Phản hồi lại những kết luận và khuyến nghị của GAS, Giám đốc điều phối của NGDA, ông Kanyebui Fordjour Timothy cho biết, NGDA cam kết sẽ nỗ lực khắc phục những sai phạm được phát hiện và truy cứu trách nhiệm theo phân cấp bộ máy hành chính nhằm tránh lặp lại những sai phạm này trong tương lai.

Được biết, Đề án 5 năm GSAM được khởi động từ tháng 8/2015, với kinh phí ước tính khoảng 10 triệu USD, là cam kết của Chính phủ Ghana trước quốc tế trong việc giải quyết những thách thức cơ bản về quản trị công, trách nhiệm giải trình và những vấn đề liên quan để cải thiện đời sống người dân ở 10 khu vực triển khai của Đề án tại Ghana. Đề án này được thực hiện trong bối cảnh quốc gia Ghana hiện đang bị Tổ chức nghiên cứu độc lập Afrobarometer xếp hạng thứ 6 trong 36 quốc gia châu Phi về sự thiếu công bằng, minh bạch của Chính phủ và sự bất mãn của người dân đối với Chính phủ Ghana ngày càng gia tăng.

(Nguồn: Ghana News Agency và Graphic.com)

(Báo Kiểm toán số 17)