Kể từ năm 2010, nồng độ khí điôxít nitơ tại 5 thành phố lớn của Na-uy là Bergen, Drammen, Oslo, Trondheim và Stavanger đã nhiều lần vượt quá hạn cho phép được nêu trong Quy định về ô nhiễm. Ông Per-Kristian Foss – Tổng KTNN Na-uy cho biết, gần 1,4 triệu dân của năm thành phố trên - chiếm hơn 27 tổng dân số Na-uy có thể phải chịu ảnh hưởng xấu đến các vấn đề về sức khỏe do phải tiếp xúc trong một thời gian dài với tạp chất dạng hạt và khí điôxít nitơ ở nồng độ cao như gây tổn thương các tuyến hô hấp trên, trụy tim, viêm phế quản mãn tính, hen, viêm phổi, emphysema phổi, các bệnh dị ứng, ung thư phổi và làm tăng tỉ lệ tử vong ở những người đứng tuổi.
Các vấn đề về chất lượng môi trường không khí tại các đô thị lớn nêu trên và các vấn đề xã hội khác như an toàn giao thông, tiếng ồn và lưu lượng giao thông đã được phân công, phân nhiệm đều cho các ngành giao thông vận tải, môi trường và y tế ở các cấp nên có thể gây ra hiện tượng chồng chéo mục tiêu của các ngành và gây khó khăn cho việc ra quyết định và thực hiện các giải pháp.
Cuộc kiểm toán của KTNN Na-uy đã chỉ ra rằng, việc tuân thủ của các thành phố và công tác giám sát việc thực hiện Quy định về ô nhiễm của Cơ quan Môi trường Na-uy chưa đủ để đạt được các mục tiêu cải thiện chất lượng không khí. Nhiều thành phố bị ô nhiễm đã không thực hiện các biện pháp giám sát và báo cáo đánh giá về các biện pháp khả thi để giảm thiểu ô nhiễm theo yêu cầu. Do đó, KTNN Na-uy kiến nghị rằng, với tư cách là cơ quan giám sát ô nhiễm địa phương, các thành phố sẽ phải tiến hành đánh giá và thực hiện các biện pháp cần thiết để giảm thiểu mức độ ô nhiễm. Cơ quan Môi trường Na-uy có trách nhiệm theo dõi và có thể yêu cầu các thành phố đánh giá việc thực hiện các công tác môi trường. Ngoài ra, Bộ Môi trường và Khí hậu phải đảm bảo rằng Cơ quan Môi trường Na-uy, với tư cách là cơ quan giám sát chung về vấn đề ô nhiễm, phải tăng cường hướng dẫn và kiểm tra công tác đảm bảo chất lượng môi trường của các thành phố.
Cũng theo báo cáo kiểm toán của KTNN Na-uy, việc phân chia trách nhiệm và nhiệm vụ giữa các ngành và các cấp chính quyền có thể gây khó khăn trong việc đạt được các mục tiêu cải thiện chất lượng không khí. Bộ Khí hậu và Môi trường chịu trách nhiệm chung đối với các mục tiêu quốc gia về môi trường, nhưng lại có ít công cụ để thực hiện vấn đề này mà phải phụ thuộc vào các công cụ chính sách do Bộ Giao thông vận tải ban hành và được thực hiện bởi chính quyền địa phương. Các thành phố ít có cơ hội để hướng dẫn Cục Quản lý đường bộ thực hiện các biện pháp xử lý. Ngoài ra, một số thành phố đã không thông qua các biện pháp, công cụ có sẵn do những xung đột chính trị tại địa phương.
Theo đó, KTNN Na-uy đã kiến nghị Bộ Môi trường và Khí hậu cần phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và Cục Quản lý đường bộ để làm rõ hơn các biện pháp hiện có, tính khả thi và tác động của nó đến chất lượng không khí tại địa phương. Đồng thời, Bộ Môi trường và Khí hậu và Bộ Giao thông vận tải cần xem xét việc phân chia nhiệm vụ và trách nhiệm giữa các ngành và các cấp chính quyền liên quan nhằm sử dụng hiệu quả hơn các công cụ chính sách và đạt được mục tiêu mong đợi.
Phản hồi các kiến nghị của KTNN Na-uy, Bộ trưởng Bộ Môi trường và Khí hậu và Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết một số kế hoạch đã được xây dựng để tăng cường công tác đảm bảo chất lượng không khí tại địa phương và đây là một trong những nhiệm vụ được Chính phủ Na-uy đặc biệt quan tâm./.
Nguyễn Thị Thanh Phương – Vụ Hợp tác quốc tế
(Theo KTNN Na-Uy)