Uganda: Thất thoát hàng triệu USD tại Công ty Dầu cọ  

Tập đoàn kinh doanh nông nghiệp hàng đầu châu Á Wilmar International Limited mới đây đã hoàn thành một cuộc kiểm toán nội bộ xem xét hoạt động của các công ty thành viên. Cuộc kiểm toán phát hiện Công ty TNHH Dầu cọ Uganda (OPUL) - DN có vốn nhà nước - đã để thất thoát tới 5,3 tỷ Uganda Shilling (UGX), tương đương 1,5 triệu USD.

Vi phạm tràn lan, ngân sách doanh nghiệp bị thất thoát nghiêm trọng

Cuộc kiểm toán được thực hiện từ ngày 14/01 đến 14/3/2019, các kiểm toán viên đã tập trung xem xét các giao dịch, thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán qua ngân hàng, các hợp đồng vận chuyển dầu cọ thô, hạt cọ và một số nguyên liệu thô; kiểm tra hoạt động mua nguyên, vật liệu và việc thỏa thuận hợp tác xây dựng một số công trình cho cộng đồng của Công ty.

Báo cáo kiểm toán nội bộ của Tập đoàn cho biết, một số khoản tiền bị đánh cắp thông qua việc lãnh đạo bộ phận tài chính của Công ty đã thanh toán các khoản tiền thưởng chưa được phê duyệt. Nhiều khoản thanh toán qua ngân hàng được thực hiện mà không có chứng từ hợp lệ. Kế hoạch tài trợ kinh phí xây dựng một số công trình cho cộng đồng chưa được phê duyệt nhưng ngân sách của Công ty đã nhanh chóng được chi, đặc biệt, những khoản tiền này luôn bị bội chi cao hơn nhiều lần so với thực tế. Một số lô hàng dầu cọ thô không được chuyển đến Công ty nhưng Phòng Tài chính vẫn tiến hành các thủ tục thanh toán; lãnh đạo Phòng còn tự ý điều chỉnh cổ phiếu giao dịch khi chưa được Ban Lãnh đạo Công ty phê duyệt...

Đặc biệt, Giám đốc Tài chính của OPUL Janadhan Naidhu đã tự ý quyết định nhiều kế hoạch lớn nằm ngoài thẩm quyền của mình. Điển hình là ông đã tự ý thay mặt Ban Lãnh đạo OPUL ký kết một hợp đồng với Công ty Xây dựng Janko do ông sở hữu. Theo đó, Janko được ủy quyền chịu trách nhiệm việc xây dựng và cải tạo Trường Tiểu học Buswa, Trường Tiểu học Betta Bwendero theo thỏa thuận về việc thực hiện trách nhiệm với xã hội, cộng đồng của OPUL với chính quyền quận Kalangala (phía Nam vùng Trung Uganda). Giám đốc Tài chính của OPUL còn lừa gạt Công ty khi cố tình thực hiện các giao dịch, thanh toán trái quy định. Hoạt động mua sắm và cổ phiếu của Công ty cũng bị ông thâu tóm, kiểm soát nhằm rút ruột những khoản tiền lớn từ ngân sách Công ty. Cụ thể, ông Janadhan Naidhu đã cố tình thực hiện một số khoản thanh toán mờ ám liên quan đến các giao dịch cổ phiếu lên tới 621 triệu UGX và âm mưu đánh cắp tới 525 triệu UGX từ ngân sách của Công ty khi cố ý điều chỉnh các cổ phiếu giao dịch chưa được phê duyệt…

Các kiểm toán viên cho biết thêm, OPUL có thể đang phải gánh chịu nhiều khoản tổn thất tài chính lớn phát sinh khác, nhiều khoản thanh toán trái phép chưa bị phanh phui vì chưa có bằng chứng cụ thể. Điển hình là trong những hợp đồng được ký kết giữa OPUL và Công ty Janko, một số dịch vụ thỏa thuận khó có thể được so sánh với giá dịch vụ trên thị trường để biết rằng, liệu OPUL có phải chịu những khoản chi phí vô lý hoặc bị đội giá hay không.
 
Cần thay đổi phương thức quản lý tài chính

Cuộc kiểm toán nội bộ trên của Tập đoàn được lên kế hoạch thực hiện sau khi một cuộc kiểm toán độc lập trước đó cảnh báo rằng, tình hình tài chính của OPUL đang ngày càng xấu đi và nhiều khoản tiền lớn từ ngân sách của Công ty đang dễ dàng bị đánh cắp bởi một số lãnh đạo phụ trách mảng tài chính.

Ngoài mục đích điều tra các hành vi sai phạm tài chính, cuộc kiểm toán được tiến hành trong một khoảng thời gian khá dài cũng nhằm tìm hiểu rõ hơn về tác động của những tổn thất tài chính đối với mọi hoạt động của OPUL, từ đó có đánh giá cũng như cải thiện các quy trình kiểm tra, giám sát hiện tại của Công ty.

Ông Abbey Mukalu - cán bộ Phòng Nhân sự của OPUL - hiện tại chưa đưa ra lời bình luận nào về các vấn đề được nêu ra trong Báo cáo kiểm toán nội bộ. Ông chỉ cho biết rằng, nông dân trồng dầu cọ tại Uganda hiện chưa bị ảnh hưởng gì sau vụ bê bối tài chính trên tại Công ty; số tiền hằng tháng mà họ bán các loại sản phẩm từ cây dầu cọ cho OPUL sẽ được trả đầy đủ.

Trước tình hình tài chính trên của OPUL, Báo cáo kiểm toán đã đưa ra một số khuyến nghị: Ban Lãnh đạo OPUL cần thay đổi phương thức thanh toán để tránh các hành vi đánh cắp tiền từ ngân sách tương tự xảy ra. Công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động của bộ phận tài chính cũng cần được thắt chặt hơn nữa nhằm giảm thiểu tối đa các hành vi sai trái, biển thủ ngân sách.

Một số nguồn tin cho biết, hiện tại, ông Janadhan Naidhu đã trốn sang Vương quốc Anh.

(Theo Businessfocus và Observer.ug)
(Báo Kiểm toán số 15/2019)