Ủy ban Chứng khoán Ấn Độ (SEBI) hiện đang trong quá trình điều tra làm rõ các vi phạm tại Sun Pharmaceuticals liên quan đến những lỗ hổng về quản trị và các sai phạm trong sử dụng ngân quỹ của Ban Lãnh đạo Hãng dược phẩm lớn nhất nước này.
Kiểm toán phát hiện nhiều giao dịch bất thường
Cuộc điều tra của SEBI được tiến hành sau khi bản Báo cáo kiểm toán pháp lý của Cơ quan Tổng Kiểm soát và Kiểm toán Ấn Độ (CAG) được đệ trình lên các nhà làm luật hồi tháng trước, trong đó cáo buộc Sun Pharmaceuticals che giấu nhiều giao dịch với Aditya Medisales (AML) - một đơn vị phân phối và quảng bá dược phẩm của Hãng này.
Các kiểm toán viên đã xem xét sổ sách kế toán của Sun Pharmaceuticals trong các năm tài chính từ 2016-2018 và nhận thấy nhiều giao dịch bất thường có giá trị khoảng 58 tỷ Rupee (806 triệu USD) giữa AML với Suraksha Realty - công ty thuộc quyền kiểm soát của cựu Giám đốc điều hành của Sun Pharmaceuticals là ông Sudhir Valia. Đây là khoản cho vay trái phép giữa vị cựu Giám đốc điều hành và Sun Pharmaceuticals.
Người sáng lập Sun Pharmaceuticals - tỷ phú Dilip Shanghvi - bị cáo buộc lạm dụng chức vụ để chiếm đoạt nhiều khoản lợi ích tài chính từ các hoạt động của Công ty thông qua những giao dịch với các bên liên quan. Tuy nhiên, ông Shanghvi phủ nhận những sai phạm.
Bên cạnh đó, cơ quan kiểm toán cũng cáo buộc Hãng dược phẩm này đã thực hiện nhiều thỏa thuận với một số doanh nhân bị SEBI cấm giao dịch chứng khoán như Ketan Parekh, người từng gây rối loạn thị trường chứng khoán Ấn Độ do sử dụng lượng lớn tiền đen hồi năm 2009. Một loạt những cáo buộc trên đã kìm hãm giá trị cổ phiếu của Sun Pharmaceuticals chạm mức thấp nhất trong vòng 6 năm trở lại đây.
Trong một phản hồi, Sun Pharmaceuticals thừa nhận những cáo buộc và cho biết đang trong những nỗ lực thực hiện các biện pháp nhằm tái cấu trúc các hoạt động tại Ấn Độ, mà trước mắt là thay thế Aditya Medisales bằng một đơn vị thuộc sở hữu toàn phần làm nhà phân phối mới. “Là một tổ chức, chúng tôi cam kết tuân thủ theo các yêu cầu pháp lý hiện hành và đảm bảo rằng mọi diễn tiến quan trọng liên quan sẽ được thông báo kịp thời cho các cổ đông theo quy định” - người phát ngôn của Sun Pharmaceuticals cho biết.
Giá cổ phiếu sụt giảm mạnh do những bê bối
Sun Pharmaceuticals là công ty dược phẩm đa quốc gia lớn nhất Ấn Độ chuyên sản xuất và bán các công thức thành phần, dược phẩm. Thành lập năm 1983 tại Mumbai, chỉ với 5 sản phẩm thuốc điều trị bệnh tâm thần, đến nay, Sun Pharmaceuticals đã trở thành công ty dược lớn thứ 5 toàn cầu, với giá trị vốn thị trường đạt 16 tỷ USD vào năm 2018.
Nhờ nắm bắt được xu hướng phát triển của thị trường thuốc, khi mà các bệnh về lối sống gia tăng trong khi bệnh truyền nhiễm có xu hướng giảm do mức sống, vệ sinh được cải thiện, Hãng dược phẩm này đã thu về được những khoản lợi nhuận khổng lồ. Tiềm lực tài chính vững mạnh đã giúp người sáng lập Dilip Shanghvi thực hiện khoảng 20 vụ mua bán, sáp nhập nhằm mở rộng lĩnh vực kinh doanh, qua đó xây dựng nên đế chế dược phẩm hàng đầu Ấn Độ cũng như toàn thế giới.
Tuy nhiên, cũng vào năm 2018, Hãng dược phẩm lớn nhất Ấn Độ theo giá trị thị trường này đã dính lùm xùm không nhỏ sau khi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phát hiện các vi phạm về tiêu chuẩn chất lượng tại một trong những nhà máy sản xuất chủ chốt của Sun Pharmaceuticals ở bang Gujarat, miền Tây Ấn Độ. Phát hiện này dẫn tới việc FDA cấm nhập các sản phẩm của nhà máy này vào Hoa Kỳ - thị trường lớn nhất của Sun Pharmaceuticals - cho tới khi những mối quan ngại được giải quyết. Song sau hơn một năm khắc phục, nhà máy này tiếp tục để lộ những vấn đề mới. Những bê bối liên tiếp khiến cổ phiếu của Công ty sụt giảm 57% so với thời kỳ đạt đỉnh hồi tháng 4/2015.
Ngành công nghiệp dược phẩm đang phát triển mạnh mẽ của Ấn Độ chịu tác động mạnh khi FDA ban hành các quy định nhằm kiểm soát chặt chẽ các loại dược phẩm được sản xuất ở nước ngoài, trong đó chủ yếu là các nước châu Á. Bên cạnh việc thắt chặt, tăng cường kiểm tra các nhà máy sản xuất dược phẩm tại Ấn Độ, FDA cũng đã cấp phép cho một số lượng kỷ lục các loại thuốc generic (thuốc gốc) mới, dẫn đến một cơn lốc cạnh tranh khốc liệt. Ngoài ra, sự sáp nhập của các hãng mua thuốc generic lớn nhất tại Hoa Kỳ đã khiến giá thuốc sụt giảm tại thị trường dược phẩm lớn nhất thế giới này.
(Theo Times of India và Business Standard)
(Báo Kiểm toán số 9/2020)