Nam Phi: Ngân hàng Land Bank bị chỉ trích gây ra khoản lỗ khổng lồ

Mới đây, Tổng Kiểm toán Nam Phi Tsakani Maluleke đã công bố một Báo cáo kiểm toán nêu lên những sai phạm nghiêm trọng xảy ra tại Ngân hàng Đất đai và Phát triển Nam Phi (Land Bank) - ngân hàng hiện nắm vai trò rất quan trọng đối với hệ thống an ninh lương thực của quốc gia.  

Quản lý lỏng lẻo gây thất thoát lớn

Land Bank là một ngân hàng phát triển thuộc sở hữu của Chính phủ nước Cộng hòa Nam Phi. Ngân hàng được thành lập vào năm 1912 nhằm mục tiêu tài trợ vốn vay để thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp của đất nước. Do đó, Land Bank đóng vai trò rất quan trọng đối với hệ thống an ninh lương thực của Nam Phi. Theo thống kê, ngân hàng này cung cấp 28% vốn cho vay phục vụ các chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn của quốc gia.

Tuy nhiên, báo cáo mới nhất của Tổng Kiểm toán đã chỉ ra hàng loạt bất cập trong hầu hết hoạt động của cơ quan này. Trong năm tài chính kết thúc ngày 31/3/2020, các khoản lỗ của Land Bank đã tăng 211%, chạm mốc 2,8 tỷ Rand Nam Phi (ZAR), tương đương 183 triệu USD. Số tiền lỗ trong năm tài chính trước đó là 902 triệu ZAR. Dự trữ tiền mặt của Land Bank (quỹ tiền dành cho các mục đích tài trợ ngắn hạn và khẩn cấp) đã giảm gần 80%, xuống còn 700 triệu ZAR, số tiền này trong năm tài chính trước đó là 3,2 tỷ ZAR.

Báo cáo kiểm toán cũng đề cập đến việc Ban Lãnh đạo Land Bank không chú trọng thực hiện các biện pháp kiểm soát nội bộ chặt chẽ trong một thời gian dài, không tích cực tìm các biện pháp để bù đắp các khoản lỗ, các khoản nợ xấu... Chính việc kiểm soát nội bộ và quản lý lỏng lẻo dẫn đến việc Ban Lãnh đạo không thể đánh giá và phát hiện kịp thời các khoản lỗ, những tổn thất và tìm ra những biện pháp giải quyết kịp thời.

Tổng Kiểm toán cho biết thêm, các báo cáo tài chính của Land Bank không tuân thủ các quy định về việc lập và trình bày báo cáo, nhiều tài liệu, hồ sơ liên quan thiếu hoặc không hợp lệ. Công tác mua sắm công và quản lý hợp đồng của Land Bank cũng để xảy ra nhiều sai phạm. Việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ, ký kết các hợp đồng xây dựng một số công trình không được đấu thầu theo quy trình công khai, minh bạch và cạnh tranh, tiềm ẩn nguy cơ gian lận. Một số hợp đồng đã hết hạn nhưng các dịch vụ vẫn được cung cấp như bình thường mà không tiến hành các quy trình để chỉ định các nhà thầu mới.

Tổng Kiểm toán cho rằng, nguyên nhân khiến Land Bank ngập chìm trong hàng loạt vấn đề nghiêm trọng trên là do nhiều cán bộ, quản lý có năng lực đã xin chuyển công tác khiến nhiều hoạt động của cơ quan bị gián đoạn, lợi dụng việc này, nhiều nhân viên cũng có hành vi làm việc gian dối, lơ là. Kho bạc Nhà nước cũng phải có trách nhiệm vì thiếu sự giám sát chặt chẽ các hoạt động của Ngân hàng.
 
Nguy cơ không thể duy trì hoạt động

Hiệp hội Ngành nông nghiệp Nam Phi (Agri SA) đã bày tỏ mối quan ngại về tình trạng tài chính yếu kém và đang có dấu hiệu tiếp tục đi xuống của Land Bank. Đại diện Agri SA nhấn mạnh: “Cần phải quy trách nhiệm cụ thể đối với những người đã gây ra khoản thất thoát tài chính 183 triệu USD tại Land Bank”. Tình trạng thất thoát ngân sách nghiêm trọng này cùng hàng loạt tồn đọng, sai phạm lớn tại đây khiến Tổng Kiểm toán Nam Phi e ngại về khả năng tiếp tục hoạt động của ngân hàng này.

Agri SA cho rằng, các cán bộ của Land Bank từ cấp quản lý đến lãnh đạo điều hành cấp cao và cả các cán bộ của Kho bạc Nhà nước (với tư cách là cơ quan chịu trách nhiệm giám sát Ngân hàng) đều phải chịu trách nhiệm đối với tình trạng đáng báo động trên.

Theo Tổng Kiểm toán, Ngân hàng cần một gói cứu trợ trị giá 7 tỷ ZAR của Chính phủ để giảm bớt tình trạng khan hiếm tiền mặt, duy trì các hoạt động, đáp ứng nhu cầu của khách hàng hiện tại và có thể tiếp nhận, hỗ trợ các khách hàng mới. Ban Lãnh đạo Land Bank cũng cần thực hiện các kế hoạch quản lý nguồn nhân lực hiệu quả để đảm bảo sự ổn định về nhân sự, để có sự chuẩn bị, củng cố kịp thời các vị trí chủ chốt.

(Theo engineeringnews.co.za và allafrica)
(Báo Kiểm toán số 10/2021)