Zimbabwe: Ngân sách Tổng cục Đường bộ bị lạm chi nhiều năm
Vừa qua, Ủy ban Các tài khoản công (PAC) Zimbabwe đã công bố một Báo cáo kiểm toán, trong đó tiết lộ một số quan chức tham gia vào các dự án lớn từ năm 2012-2016 gây thiệt hại cho Tổng cục Đường bộ Zimbabwe (ZINARA) gần 74 triệu USD phải bị truy tố và xử phạt thích đáng.
Ngân sách liên tục bị đục khoét
Báo cáo của PAC chỉ ra rằng, một số quan chức tại ZINARA đã lợi dụng chức vụ, vượt quá quyền hạn, cố tình ký kết các hợp đồng mờ ám với nhiều nhà thầu cầu đường. Một số nhà thầu có hồ sơ năng lực yếu kém, không minh bạch vẫn được nhận những khoản tiền lớn trong khi chưa thực hiện công việc.
Nhiều vụ việc lạm dụng ngân sách khác cũng bị lên án. Điển hình là trường hợp 7 quản lý cấp cao của ZINARA được tặng nhiều món quà đắt tiền, bao gồm thiết bị tập thể dục khoảng 4.000 USD/chiếc, quà Giáng sinh trị giá tới 9.600 USD/túi, mỗi nữ quản lý được cấp 24.500 USD để làm tóc… Báo cáo kiểm toán chỉ ra rằng, trong hợp đồng lao động của các quản lý này không có nội dung họ được cấp những món đồ trên. Do đó, tất cả các khoản tiền này được kê khai mua đồ dùng văn phòng cho cơ quan.
Năm 2014, các lãnh đạo của cơ quan cũng tự ý duyệt những khoản chi lớn với nội dung “mua sắm trang, thiết bị cho cơ quan”. Tuy nhiên, trên thực tế, số tiền đó được dùng để mua sắm máy tính xách tay, máy tính bảng và cấp cho tất cả các cán bộ, quản lý của ZINARA.
Bên cạnh tình trạng tham nhũng, PAC cũng chỉ trích công tác quản lý tài chính nói riêng, quản lý nói chung của ZINARA rất yếu kém. Trung bình, ngân sách được chi để trả lương cho cán bộ, nhân viên của ZINARA chiếm 11% trên tổng chi tiêu của cơ quan, trong khi đã có quy định rõ rằng ngân sách trả lương chỉ được ở mức 2,5%.
Để cơ quan rơi vào tình trạng tồi tệ như trên, PAC chỉ ra rằng, một trong những nguyên nhân chính là do ZINARA vốn đã gặp nhiều khó khăn trong những năm qua lại phải gồng mình nuôi những cán bộ, quản lý tha hóa, biến chất. Điều đáng lên án là rất nhiều nhân sự trong đội ngũ cán bộ của cơ quan không có trình độ, năng lực. Hàng loạt cán bộ bị lên án khi không có bằng cấp phù hợp với vị trí công tác, thậm chí sử dụng bằng cấp giả để leo lên những chiếc ghế lãnh đạo. Các nhân sự mới cũng được tuyển dụng ào ạt, không tuân thủ các quy chế tuyển dụng của cơ quan. Nhiều trường hợp được “thăng chức cấp tốc” không cần trải qua quy trình xét tuyển, bình chọn.
Cần cải tổ toàn bộ hoạt động
Ủy ban kết luận, nhiều lãnh đạo ZINARA đã lạm dụng chức quyền, thu lợi bất chính, cố tình vi phạm luật pháp, không tổ chức các cuộc đấu thầu công khai để lựa chọn nhà thầu chất lượng với chi phí hợp lý, hậu quả là gây thất thoát hàng triệu USD của cơ quan. ZINARA đã phải chi ngân sách quá nhiều khi ký kết các hợp đồng với nhiều nhà thầu kém chất lượng.
PAC đã trình bày Báo cáo lên Quốc hội và đề nghị lực lượng cảnh sát, Ủy ban Phòng, chống tham nhũng Zimbabwe và Cơ quan Công tố quốc gia cùng nhau xem xét Báo cáo, phối hợp điều tra những cá nhân có liên quan đến các khoản chi không minh bạch.
Ủy ban cũng khuyến nghị cần phải thực hiện các biện pháp kỷ luật nghiêm khắc, có thể đình chỉ công tác trong vòng 6 tháng đối với tất cả các nhân viên có liên quan đến các vụ lạm chi ngân sách tại ZINARA, từ nhân viên đến quản lý cấp trung, cấp cao không bỏ sót những người vi phạm pháp luật. Những quan chức không còn làm việc tại ZINARA cũng sẽ bị điều tra đến cùng nếu có liên quan đến các giao dịch bất hợp pháp.
Ủy ban cũng khuyến nghị rằng các thành viên cũ trong Ban Lãnh đạo ZINARA đã biển thủ ngân sách công thông qua việc duyệt chi hàng loạt khoản phụ cấp khổng lồ, bất hợp lý đều phải bị điều tra và phải trả lại tiền cho cơ quan.
Đại diện PAC nhấn mạnh: “Với một đội ngũ nhân viên và quản lý yếu kém về năng lực, về đạo đức, ZINARA có thể cần một cuộc cải cách chưa từng có từ trước tới nay, cần thay đổi toàn bộ hệ thống nhân sự để có thể cứu vãn được tình hình”.
(Theo The Herald và allafrica.com)
(Báo Kiểm toán số 19/2021)
Báo cáo của PAC chỉ ra rằng, một số quan chức tại ZINARA đã lợi dụng chức vụ, vượt quá quyền hạn, cố tình ký kết các hợp đồng mờ ám với nhiều nhà thầu cầu đường. Một số nhà thầu có hồ sơ năng lực yếu kém, không minh bạch vẫn được nhận những khoản tiền lớn trong khi chưa thực hiện công việc.
Nhiều vụ việc lạm dụng ngân sách khác cũng bị lên án. Điển hình là trường hợp 7 quản lý cấp cao của ZINARA được tặng nhiều món quà đắt tiền, bao gồm thiết bị tập thể dục khoảng 4.000 USD/chiếc, quà Giáng sinh trị giá tới 9.600 USD/túi, mỗi nữ quản lý được cấp 24.500 USD để làm tóc… Báo cáo kiểm toán chỉ ra rằng, trong hợp đồng lao động của các quản lý này không có nội dung họ được cấp những món đồ trên. Do đó, tất cả các khoản tiền này được kê khai mua đồ dùng văn phòng cho cơ quan.
Năm 2014, các lãnh đạo của cơ quan cũng tự ý duyệt những khoản chi lớn với nội dung “mua sắm trang, thiết bị cho cơ quan”. Tuy nhiên, trên thực tế, số tiền đó được dùng để mua sắm máy tính xách tay, máy tính bảng và cấp cho tất cả các cán bộ, quản lý của ZINARA.
Bên cạnh tình trạng tham nhũng, PAC cũng chỉ trích công tác quản lý tài chính nói riêng, quản lý nói chung của ZINARA rất yếu kém. Trung bình, ngân sách được chi để trả lương cho cán bộ, nhân viên của ZINARA chiếm 11% trên tổng chi tiêu của cơ quan, trong khi đã có quy định rõ rằng ngân sách trả lương chỉ được ở mức 2,5%.
Để cơ quan rơi vào tình trạng tồi tệ như trên, PAC chỉ ra rằng, một trong những nguyên nhân chính là do ZINARA vốn đã gặp nhiều khó khăn trong những năm qua lại phải gồng mình nuôi những cán bộ, quản lý tha hóa, biến chất. Điều đáng lên án là rất nhiều nhân sự trong đội ngũ cán bộ của cơ quan không có trình độ, năng lực. Hàng loạt cán bộ bị lên án khi không có bằng cấp phù hợp với vị trí công tác, thậm chí sử dụng bằng cấp giả để leo lên những chiếc ghế lãnh đạo. Các nhân sự mới cũng được tuyển dụng ào ạt, không tuân thủ các quy chế tuyển dụng của cơ quan. Nhiều trường hợp được “thăng chức cấp tốc” không cần trải qua quy trình xét tuyển, bình chọn.
Cần cải tổ toàn bộ hoạt động
Ủy ban kết luận, nhiều lãnh đạo ZINARA đã lạm dụng chức quyền, thu lợi bất chính, cố tình vi phạm luật pháp, không tổ chức các cuộc đấu thầu công khai để lựa chọn nhà thầu chất lượng với chi phí hợp lý, hậu quả là gây thất thoát hàng triệu USD của cơ quan. ZINARA đã phải chi ngân sách quá nhiều khi ký kết các hợp đồng với nhiều nhà thầu kém chất lượng.
PAC đã trình bày Báo cáo lên Quốc hội và đề nghị lực lượng cảnh sát, Ủy ban Phòng, chống tham nhũng Zimbabwe và Cơ quan Công tố quốc gia cùng nhau xem xét Báo cáo, phối hợp điều tra những cá nhân có liên quan đến các khoản chi không minh bạch.
Ủy ban cũng khuyến nghị cần phải thực hiện các biện pháp kỷ luật nghiêm khắc, có thể đình chỉ công tác trong vòng 6 tháng đối với tất cả các nhân viên có liên quan đến các vụ lạm chi ngân sách tại ZINARA, từ nhân viên đến quản lý cấp trung, cấp cao không bỏ sót những người vi phạm pháp luật. Những quan chức không còn làm việc tại ZINARA cũng sẽ bị điều tra đến cùng nếu có liên quan đến các giao dịch bất hợp pháp.
Ủy ban cũng khuyến nghị rằng các thành viên cũ trong Ban Lãnh đạo ZINARA đã biển thủ ngân sách công thông qua việc duyệt chi hàng loạt khoản phụ cấp khổng lồ, bất hợp lý đều phải bị điều tra và phải trả lại tiền cho cơ quan.
Đại diện PAC nhấn mạnh: “Với một đội ngũ nhân viên và quản lý yếu kém về năng lực, về đạo đức, ZINARA có thể cần một cuộc cải cách chưa từng có từ trước tới nay, cần thay đổi toàn bộ hệ thống nhân sự để có thể cứu vãn được tình hình”.
(Theo The Herald và allafrica.com)
(Báo Kiểm toán số 19/2021)
