CMKTNN 3000 - Chuẩn mực kiểm toán hoạt động

Câu hỏi 7: Các yếu tố nào cần được xem xét khi xây dựng và trình bày kiến nghị kiểm toán hoạt động, và làm thế nào để đảm bảo các kiến nghị kiểm toán có tính khả thi, hợp lý và có khả năng cải thiện tình hình thực hiện các hoạt động của đơn vị được kiểm toán?

Đáp án: Đoạn 89, 90 CMKTNN 3000 quy định khi xây dựng kiến nghị kiểm toán từ ý kiến kiểm toán, các yếu tố sau cần được quan tâm, cân nhắc:
- Tiêu chí kiểm toán: Trình bày các tiêu chuẩn hợp lý về các khía cạnh của tính kinh tế, tính hiệu quả và tính hiệu lực;
- Thực trạng: Đánh giá thông qua các phát hiện kiểm toán thu thập được trong quá trình thực hiện kiểm toán; 
- Sự khác biệt giữa tiêu chí kiểm toán và thực trạng: Đây là nhận định và đánh giá của KTVNN trên cơ sở so sánh giữa các phát hiện kiểm toán thu thập được và các tiêu chuẩn đặt ra;
- Nguyên nhân cốt lõi: Tập trung vào phân tích nguyên nhân hơn là hiện tượng của vấn đề, xác định rõ nguyên nhân cốt lõi gây ra thực trạng;
- Tác động: Phân tích các tác động, ảnh hưởng đến các chương trình, dự án, hoạt động hoặc công quỹ do sự khác biệt giữa thực trạng và tiêu chí kiểm toán;
- Giải pháp: Liệt kê giải pháp giải quyết các nguyên nhân cốt lõi đã được phân tích;
- Lựa chọn giải pháp: Đánh giá tính khả thi, chi phí, lợi ích và rủi ro của các giải pháp nhằm đưa ra kiến nghị kiểm toán phù hợp.
Để dễ theo dõi, thứ tự các kiến nghị kiểm toán cần trình bày theo nhóm vấn đề và đối tượng thực hiện kiến nghị kiểm toán. Khi đưa ra kiến nghị kiểm toán, KTVNN cần cân nhắc cách thức đạt được như: Làm thế nào để kiến nghị kiểm toán có thể thực hiện, làm thế nào để kiểm tra việc thực hiện kiến nghị kiểm toán đồng thời cần ước lượng lợi ích thu được từ việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán trên. Bằng cách này, giá trị tăng thêm của cuộc kiểm toán hoạt động sẽ được ghi nhận.