Liberia: Kiểm toán lối sống - công cụ hiệu quả góp phần chống tham nhũng
Tình trạng tham nhũng tràn lan là một trong những nguyên nhân chính khiến Liberia mãi vùng vẫy trong nghèo đói, lạc hậu, là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia, làm tê liệt sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Do đó, Chính phủ nước này đang xem xét thực hiện kế hoạch kiểm toán lối sống quy mô lớn lần đầu tiên.
Cần thực hiện kiểm toán lối sống
Năm 2020, Tổ chức Minh bạch quốc tế đánh giá Liberia là quốc gia có tỷ lệ tham nhũng nghiêm trọng thứ 5 ở châu Phi. Trong những năm qua, Văn phòng Tổng Kiểm toán Liberia đã thực hiện nhiều cuộc kiểm toán và cho thấy, hầu hết các quỹ do các tổ chức của Chính phủ quản lý, chi tiêu đều không được hạch toán công khai, minh bạch. Hàng loạt hành vi bị lên án như các quỹ công bị sử dụng sai mục đích, nhiều khoản thanh toán bất thường, chi tiêu trái phép, gian lận, tình trạng hối lộ… trong khi đó người dân lại không được nhận các phúc lợi xã hội như: Hỗ trợ nhà ở, chăm sóc sức khỏe, cơ hội việc làm, giáo dục...
Trong bối cảnh này, một số quan chức nhà nước Liberia đã đề nghị tiến hành các cuộc kiểm toán lối sống hằng quý đối với công chức, viên chức nhằm đánh giá lối sống của họ để kịp thời phát hiện gian lận. Các cuộc kiểm toán lối sống được thực hiện nhằm đánh giá mức chi tiêu của bộ phận lãnh đạo được phản ánh thông qua các khoản thanh toán họ duyệt, đặc biệt chi phí cho việc công tác, du lịch, hỗ trợ nhà ở, thuê văn phòng, hoạt động từ thiện, đầu tư ra nước ngoài, mua thực phẩm và các chi phí phát sinh hằng ngày. Kiểm toán sẽ tìm ra nguồn tiền lãnh đạo các doanh nghiệp, tổ chức có thể duy trì lối sống như vậy đến từ đâu. Nếu có các hành vi tham nhũng, biển thủ công quỹ, đánh cắp tài sản, tài nguyên của công…, cán bộ, công chức đó phải chịu trách nhiệm hình sự.
Việc tiến hành kiểm toán lối sống sẽ được thực hiện với mọi quan chức nhà nước, đây sẽ là kế hoạch quy mô lớn đầu tiên được thực hiện ở Liberia. Hiện tại, châu Phi mới có rất ít quốc gia thực hiện kế hoạch này do còn gặp phải nhiều cản trở. Để các cuộc kiểm toán lối sống đáng tin cậy, minh bạch và có trách nhiệm giải trình, cần có sự ủng hộ và tham gia tích cực của công chúng.
Ông Cllr. Tiawan Saye Gongloe - ứng viên vị trí Tổng thống của Đảng Nhân dân Liberia trong cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra vào năm 2023 - đã kêu gọi Chính phủ khẩn trương thực hiện kế hoạch kiểm toán lối sống trên toàn quốc. Ông Gongloe nhấn mạnh: “Thu nhập của tất cả các quan chức Chính phủ phải được công bố minh bạch, bất kỳ quan chức nào can thiệp vào hoạt động điều tra của cảnh sát hoặc các cơ quan thực thi pháp luật sẽ bị kỷ luật ngay lập tức. Hiện nay, Liberia đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lãnh đạo nghiêm trọng do nhiều quan chức tha hóa, biến chất, làm giàu bất chính, đi ngược với lợi ích quốc gia”.
Kiểm toán lối sống ngày càng được mở rộng
Một số quốc gia khác như Kenya và Nam Phi đã và đang thực hiện các cuộc kiểm toán lối sống đối với công chức nhà nước. Kenya đã coi các cuộc kiểm toán lối sống như một phương tiện để giảm tham nhũng trong cả khu vực tư và công. Vào năm 2018, Chính phủ Kenya đã tăng cường cuộc chiến chống tham nhũng bằng cách kiểm toán lối sống bắt buộc đối với tất cả các công chức. Trong năm này, nhiều vụ tham nhũng đã bị phanh phui và hơn 40 lãnh đạo đã bị bắt do liên quan đến các vụ bê bối từ các cuộc kiểm toán lối sống.
Tại Nam Phi, Chính phủ cũng đã thực hiện kiểm toán lối sống đối với khu vực công để hạn chế tham nhũng và gian lận. Kiểm toán lối sống ở Nam Phi không chỉ giới hạn ở khu vực công vì Cơ quan Thuế Nam Phi đã thực hiện kiểm toán lối sống đối với khu vực tư nhân và sử dụng kết quả kiểm toán phục vụ cho một số cuộc điều tra tội phạm. Cơ quan Thuế khuyến khích công chúng tố cáo những người có lối sống xa xỉ, lãng phí, vượt quá khả năng thu nhập công khai của họ để phục vụ điều tra gian lận.
Các quan chức trong Chính phủ Liberia đồng tình rằng, để chống tham nhũng, cần nghiêm túc thực hiện kiểm toán lối sống và Chính phủ sẽ tham khảo hoạt động này tại Kenya và Nam Phi. Khi kiểm toán lối sống được thực hiện và tài sản bất hợp pháp bị tịch thu, ngân sách công sẽ được bảo vệ, lòng tin của quần chúng sẽ ngày càng được cải thiện./.
YẾN NHI
(Theo New Dawn và tổng hợp)
(Báo Kiểm toán số 39/2022)
Năm 2020, Tổ chức Minh bạch quốc tế đánh giá Liberia là quốc gia có tỷ lệ tham nhũng nghiêm trọng thứ 5 ở châu Phi. Trong những năm qua, Văn phòng Tổng Kiểm toán Liberia đã thực hiện nhiều cuộc kiểm toán và cho thấy, hầu hết các quỹ do các tổ chức của Chính phủ quản lý, chi tiêu đều không được hạch toán công khai, minh bạch. Hàng loạt hành vi bị lên án như các quỹ công bị sử dụng sai mục đích, nhiều khoản thanh toán bất thường, chi tiêu trái phép, gian lận, tình trạng hối lộ… trong khi đó người dân lại không được nhận các phúc lợi xã hội như: Hỗ trợ nhà ở, chăm sóc sức khỏe, cơ hội việc làm, giáo dục...
Trong bối cảnh này, một số quan chức nhà nước Liberia đã đề nghị tiến hành các cuộc kiểm toán lối sống hằng quý đối với công chức, viên chức nhằm đánh giá lối sống của họ để kịp thời phát hiện gian lận. Các cuộc kiểm toán lối sống được thực hiện nhằm đánh giá mức chi tiêu của bộ phận lãnh đạo được phản ánh thông qua các khoản thanh toán họ duyệt, đặc biệt chi phí cho việc công tác, du lịch, hỗ trợ nhà ở, thuê văn phòng, hoạt động từ thiện, đầu tư ra nước ngoài, mua thực phẩm và các chi phí phát sinh hằng ngày. Kiểm toán sẽ tìm ra nguồn tiền lãnh đạo các doanh nghiệp, tổ chức có thể duy trì lối sống như vậy đến từ đâu. Nếu có các hành vi tham nhũng, biển thủ công quỹ, đánh cắp tài sản, tài nguyên của công…, cán bộ, công chức đó phải chịu trách nhiệm hình sự.
Việc tiến hành kiểm toán lối sống sẽ được thực hiện với mọi quan chức nhà nước, đây sẽ là kế hoạch quy mô lớn đầu tiên được thực hiện ở Liberia. Hiện tại, châu Phi mới có rất ít quốc gia thực hiện kế hoạch này do còn gặp phải nhiều cản trở. Để các cuộc kiểm toán lối sống đáng tin cậy, minh bạch và có trách nhiệm giải trình, cần có sự ủng hộ và tham gia tích cực của công chúng.
Ông Cllr. Tiawan Saye Gongloe - ứng viên vị trí Tổng thống của Đảng Nhân dân Liberia trong cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra vào năm 2023 - đã kêu gọi Chính phủ khẩn trương thực hiện kế hoạch kiểm toán lối sống trên toàn quốc. Ông Gongloe nhấn mạnh: “Thu nhập của tất cả các quan chức Chính phủ phải được công bố minh bạch, bất kỳ quan chức nào can thiệp vào hoạt động điều tra của cảnh sát hoặc các cơ quan thực thi pháp luật sẽ bị kỷ luật ngay lập tức. Hiện nay, Liberia đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lãnh đạo nghiêm trọng do nhiều quan chức tha hóa, biến chất, làm giàu bất chính, đi ngược với lợi ích quốc gia”.
Kiểm toán lối sống ngày càng được mở rộng
Một số quốc gia khác như Kenya và Nam Phi đã và đang thực hiện các cuộc kiểm toán lối sống đối với công chức nhà nước. Kenya đã coi các cuộc kiểm toán lối sống như một phương tiện để giảm tham nhũng trong cả khu vực tư và công. Vào năm 2018, Chính phủ Kenya đã tăng cường cuộc chiến chống tham nhũng bằng cách kiểm toán lối sống bắt buộc đối với tất cả các công chức. Trong năm này, nhiều vụ tham nhũng đã bị phanh phui và hơn 40 lãnh đạo đã bị bắt do liên quan đến các vụ bê bối từ các cuộc kiểm toán lối sống.
Tại Nam Phi, Chính phủ cũng đã thực hiện kiểm toán lối sống đối với khu vực công để hạn chế tham nhũng và gian lận. Kiểm toán lối sống ở Nam Phi không chỉ giới hạn ở khu vực công vì Cơ quan Thuế Nam Phi đã thực hiện kiểm toán lối sống đối với khu vực tư nhân và sử dụng kết quả kiểm toán phục vụ cho một số cuộc điều tra tội phạm. Cơ quan Thuế khuyến khích công chúng tố cáo những người có lối sống xa xỉ, lãng phí, vượt quá khả năng thu nhập công khai của họ để phục vụ điều tra gian lận.
Các quan chức trong Chính phủ Liberia đồng tình rằng, để chống tham nhũng, cần nghiêm túc thực hiện kiểm toán lối sống và Chính phủ sẽ tham khảo hoạt động này tại Kenya và Nam Phi. Khi kiểm toán lối sống được thực hiện và tài sản bất hợp pháp bị tịch thu, ngân sách công sẽ được bảo vệ, lòng tin của quần chúng sẽ ngày càng được cải thiện./.
| Tham nhũng cản trở Chính phủ Liberia thực hiện nhiệm vụ đảm bảo cho người dân một cuộc sống tốt hơn, chống tham nhũng là một cuộc chiến khốc liệt. Tuy nhiên, kiểm toán lối sống sẽ là một công cụ mạnh mẽ hỗ trợ Chính phủ trong cuộc chiến này và sẽ giúp Liberia củng cố nền dân chủ, trách nhiệm giải trình và sự minh bạch. |
YẾN NHI
(Theo New Dawn và tổng hợp)
(Báo Kiểm toán số 39/2022)
