Estonia: Kiểm toán hiệu quả ngân sách công hỗ trợ doanh nghiệp nhà nước

Cần minh bạch trong công tác hỗ trợ tài chính

Cuộc kiểm toán của NAO cho biết, trong 10 năm qua, Nhà nước Estonia đã hỗ trợ hơn 4 tỷ euro cho hơn 36.000 DN trong nước thông qua các tổ chức khác nhau. Một số công ty, DN nhận được số tiền hỗ trợ lớn nhất của Nhà nước, gồm: Sân bay Tallinn, Công ty TNHH đường sắt Estonia Eesti Raudtee, Tập đoàn Năng lượng Utilitas Tallinna Elektrijaam OÜ, Tập đoàn Viễn thông Elektrilevi, Tập đoàn Năng lượng và Nước sạch Gren Eesti AS… Tuy nhiên, một phân tích của NAO gần đây cho thấy, tính đầy đủ và khả năng sử dụng dữ liệu về công tác hỗ trợ tài chính của Nhà nước đối với các DN Estonia chưa rõ ràng, chưa đáp ứng được mong đợi của công chúng.

Tổng Kiểm toán nhà nước Estonia Märt Loite cho biết, NAO đã tiến hành xem xét hệ thống thông tin về các khoản hỗ trợ và đã xác định gần 50 tổ chức, cơ quan, chính quyền địa phương và các tổ chức khu vực công đã tiến hành phân bổ kinh phí hỗ trợ các DN tại địa phương. Tuy nhiên, dữ liệu về các khoản trợ cấp họ thực hiện không đầy đủ và không đáng tin cậy. Bên cạnh đó, các tổ chức tài trợ khác nhau không có sự thống nhất mà thường sử dụng các nguyên tắc khác nhau để hạch toán kinh phí đã phân bổ.  

Theo báo cáo của NAO, một số cơ quan, tổ chức chỉ báo cáo chung chung số tiền hỗ trợ cho các DN trong Sổ đăng ký mua sắm công, một số tổ chức khác chỉ báo cáo về một vài khoản thanh toán thực tế. Ngoài ra, NAO nhấn mạnh tình trạng dữ liệu thường không được thống kê, theo dõi và tổng hợp theo đúng quy định, đặc biệt trong các trường hợp DN có yêu cầu bồi hoàn và thanh toán chi phí.

Không những thế, số lượng các tổ chức như trên vẫn chưa được thống kê, tổng hợp chính xác vì trên thực tế không phải tất cả các tổ chức đều cung cấp đầy đủ dữ liệu liên quan vào Sổ đăng ký mua sắm công. NAO phát hiện, một số lý do của tình trạng này là do các tổ chức thiếu nhận thức, một số tổ chức chưa nắm vững các quy định của pháp luật, do đó, không biết về quy định báo cáo thông tin.

Củng cố dữ liệu, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách

Năm 2022, NAO đã bắt đầu xây dựng một phân tích rộng hơn để đánh giá sự hỗ trợ của Nhà nước có tác động như thế nào đối với sự phát triển của các DN trong nhiều lĩnh vực. Để thực hiện phân tích này, NAO đã tìm hiểu về số lượng, trị giá các khoản hỗ trợ tài chính nhà nước dành cho các DN Estonia và tiến hành đánh giá mục đích của việc hỗ trợ trong 10 năm qua.  

Tuy nhiên, hiện Báo cáo kiểm toán của NAO cũng không thể tổng hợp một bộ dữ liệu toàn diện và chính xác về những đối tượng đã nhận hỗ trợ, hỗ trợ từ nguồn nào và số lượng hỗ trợ là bao nhiêu do thiếu dữ liệu. Trong thời gian tới, NAO hy vọng chất lượng dữ liệu sẽ được cải thiện và hoàn chỉnh hơn để cơ quan tiến hành các phân tích đầy đủ nhất và công chúng có thể truy cập dữ liệu.

Theo NAO, Nhà nước có thể thúc đẩy DN phát triển bằng cách khuyến khích các ngành nghề theo nhiều cách thức khác nhau, hỗ trợ hoạt động tạo doanh thu và đạt được kết quả mong muốn nếu các nhà hoạch định chính sách có thông tin toàn diện và đáng tin cậy hơn về hỗ trợ nhà nước, cũng như chỉ ra những tác động của các khoản hỗ trợ này. 

Tổng Kiểm toán nhà nước Estonia Märt Loite đã trao đổi với Bộ trưởng Bộ Tài chính Estonia Mart Võrklaev về các vấn đề liên quan đến tính toàn vẹn và khả năng sử dụng dữ liệu hỗ trợ tài chính của Nhà nước đối với các DN. Theo đó, Tổng Kiểm toán đã yêu cầu Bộ trưởng Tài chính đặc biệt chú ý đến các yếu tố gây cản trở các bên liên quan có được thông tin về các DN nằm trong danh sách được hỗ trợ kinh phí, nguồn gốc của các khoản kinh phí và giá trị các khoản hỗ trợ như thế nào, hướng tới cung cấp sự hỗ trợ chu đáo và minh bạch cho các DN.   

Bộ trưởng Mart Võrklaev cho biết, Bộ sẽ nghiên cứu các kiến nghị của NAO và cân nhắc các hành động cần thực hiện tiếp theo. “Chúng tôi đánh giá cao những phát hiện của NAO. Sử dụng ngân sách công để hỗ trợ các DN là một vấn đề quan trọng và việc phân bổ các khoản hỗ trợ cần phải rõ ràng, hợp lý. Hiện nay, vẫn có một số tồn đọng trong hệ thống cần được tập trung giải quyết, chúng tôi sẽ xem xét báo cáo của NAO kỹ lưỡng hơn và cân nhắc cách thức triển khai các biện pháp hiệu quả trong thời gian tới” - ông Mart Võrklaev nhấn mạnh./.

(Theo News.err.ee và tổng hợp)