"NHÂN LỰC ĐÓNG VAI TRÒ QUYẾT ĐỊNH" - GS.TS Vương Đình Huệ - Phó Tổng KTNN trả lời phỏng vấn
PV: Tại phiên họp thứ 32 của UB TVQH, KTNN cho biết, hiện thời ngành mới đáp ứng được 30% khối lượng công việc tại địa phương và 9 bộ, ngành có sử dụng NSNN. Thưa Ông, những khó khăn mà KTNN đang gặp phải, xem ra là rất lớn?
GS.TS VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: Đúng vậy. Thứ nhất, môi trường pháp lý cho hoạt động KTNN chưa đầy đủ, đồng bộ. Các quy định hiện hành mới chú trọng kiểm toán báo cáo tài chính, chưa có quy định cụ thể rõ ràng về kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động. Các chế tài về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán, quan hệ cung cấp thông tin, tài liệu giữa cơ quan KTNN với cơ quan tài chính, cơ quan chức năng khác của Nhà nước cũng chưa được quy định hợp lý. Việc chưa có quy định chi tiết về công bố công khai kết quả kiểm toán cũng làm giảm hiệu lực hoạt động của KTNN. Thứ hai, cơ cấu tổ chức của KTNN chưa hoàn chỉnh và đồng bộ, chỉ có 5 KTNN khu vực, như vậy khó có thể đáp ứng yêu cầu kiểm toán ngân sách địa phương của 64 tỉnh, thành phố theo quy định của Luật NSNN. Thứ ba, đội ngũ cán bộ, kiểm toán viên thiếu về nhu cầu, bất hợp lý về cơ cấu, trình độ chưa đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng kiểm toán. Thứ tư, hệ thống các quy trình, chuẩn mực, phương pháp chuyên môn nghiệp vụ kiểm toán và kiểm tra chất lượng kiểm toán còn đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện. Thứ năm, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho hoạt động kiểm toán thiếu thốn.
PV: Nghị quyết quy định cơ cấu tổ chức của KTNN đã được thông qua. KTNN đã chuẩn bị những bước đi cụ thể như thế nào?
GS.TS VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: Quan điểm chỉ đạo xây dựng tổ chức của KTNN là phải đảm bảo cơ cấu hợp lý, đồng bộ để thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của KTNN, đặc biệt là những chức năng, nhiệm vụ mới được bổ sung theo quy định của Luật KTNN; Đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Ưu tiên cho các đơn vị trực tiếp làm nghiệp vụ; KTNN sẽ trình UB TVQH kế hoạch đến năm 2010 cơ bản hoàn thiện và ổn định cơ cấu tổ chức bộ máy theo hướng tăng cường năng lực cho các đơn vị có chức năng tham mưu; chuyên môn hoá đội ngũ kiểm toán viên chuyên ngành theo ngành, lĩnh vực; Phát triển từng bước mạng lưới KTNN khu vực.
PV: Chất lượng kiểm toán phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của mỗi kiểm toán viên. Có ý kiến cho rằng, nhân sự của kiểm toán viên độc lập mạnh và năng động hơn nhân sự của KTNN. Quan điểm của Ông?
GS.TS VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: Về nguyên tắc, dù là kiểm toán viên độc lập hay kiểm toán viên nhà nước đều phải được đào tạo để có kiến thức, kỹ năng tương xứng với yêu cầu nghề nghiệp. Tuy nhiên, có sự khác nhau giữa kiểm toán viên độc lập và kiểm toán viên nhà nước. Là loại hình kinh doanh dịch vụ, hành nghề kế toán- kiểm toán nên các kiểm toán viên độc lập nhất thiết phải trải qua các kỳ thi và cấp chứng chỉ kiểm toán viên chuyên nghiệp trong nước hoặc ngoài nước được thừa nhận, các kiểm toán viên nhà nước không nhất thiết phải có các chứng chỉ như kiểm toán viên độc lập nhưng phải qua quy trình thi tuyển công chức, đào tạo bồi dưỡng, thi và cấp chứng chỉ kiểm toán viên nhà nước theo quy định của Pháp lệnh cán bộ, công chức và Luật KTNN. Ngay chất lượng kiểm toán viên độc lập cũng rất khác nhau giữa các công ty kiểm toán do điều kiện về kinh phí, quy mô, và điều kiện tuyển dụng, đào tạo khác nhau giữa các doanh nghiệp kiểm toán.
PV: Cũng tại phiên họp thứ 32 của UB TVQH, KTNN biết mới có 50% số lượng kiểm toán viên. Để tìm đủ số người thì không khó, điều kiện quan trọng là phải tìm được người vừa hồng vừa chuyên. Vậy, bài toán nhân sự sẽ được giải như thế nào?
GS.TS VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: Trong 10 năm tới, KTNN phải đảm báo năng lực, hiệu lực, chất lượng và hiệu quả hoạt động như một công cụ mạnh trong lĩnh vực kiểm tra tài chính nhà nước. KTNN phấn đấu có đội ngũ quy mô, hợp lý và đạt trình độ khá so với các nước tiên tiến trong khu vực. Một trong những hành động để Luật KTNN sớm đi vào cuộc sống là phải đảm bảo phát triển được nguồn nhân lực vì đây là nhiệm vụ có tính quyết định. Chúng tôi đang xây để trình UB TVQH tiêu chuẩn hoá ngạch, bậc kiểm toán viên. Triển khai công tác tổ chức thi và cấp chứng chỉ kiểm toán viên nhà nước theo quy định tại Khoản 14, Điều 15 luật KTNN; Phấn đấu để có được đội ngũ kiểm toán viên "vừa hồng vừa chuyên", có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, tinh thông về nghiệp vụ chuyên môn, trong đó một số chuyên gia đạt trình độ khá của khu vực, có khả năng hội nhập tích cực với KTNN các nước trên thế giới.
KTNN đã hoàn thành xây dựng, nghiệm thu và đưa vào thực hiện bộ Chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo từng ngạch công chức kiểm toán viên. Để xây dựng chương trình này, chúng tôi đã huy động hơn 50 chuyên gia trong và ngoài ngành trong thời gian 2 năm. Hình thành đội ngũ giảng viên gồm các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lý của KTNN, UB Kinh tế và Ngân sách của QH, Bộ Tài chính, Học viện Tài chính… Chúng tôi đã cử 34 lượt cán bộ được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ tại Trung tâm đào tạo Quốc tế của INTOSAI ở Ấn Độ. Hi vọng những nỗ lực đó sẽ dần khắc phục được các bất cập và đạt được mục tiêu phát triển nguồn nhân lực./.
