Báo cáo tóm tắt kết quả nghiên cứu của đề tài, Ths. Ngô Minh Kiểm cho biết, trong quá trình hình thành và phát triển, KTNN luôn chú trọng công tác xây dựng văn bản quản lý và các văn bản hướng dẫn hoạt động kiểm toán. Theo đó, mẫu biểu hồ sơ kiểm toán với vai trò để tài liệu hóa hoạt động kiểm toán của KTNN, không ngừng được hoàn thiện để phù hợp với yêu cầu phát triển của Ngành.
Hiện nay, KTNN đang áp dụng Hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán ban hành kèm theo Quyết định số 06/2016/KTNN ngày 01/11/2016 của Tổng Kiểm toán nhà nước. Hệ thống này về cơ bản đã tương đối đầy đủ và toàn diện, tuy nhiên, để phù hợp với Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2020, Luật KTNN sửa đổi năm 2015, hệ thống Chuẩn mực kiểm toán theo hướng tuân thủ ISSAIs, các Luật, quy định có liên quan, thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN cũng như những chuẩn mực và thông lệ quốc tế, hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán cần được tiếp tục hoàn thiện cho phù hợp hơn. “Xuất phát từ thực tế trên, việc nghiên cứu đề tài khoa học Hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN là một yêu cầu cấp thiết, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn” – ông Ngô Minh Kiểm nói.
Theo Ban Chủ nhiệm đề tài, đề tài nghiên cứu nhằm làm rõ cơ sở lý luận về mẫu biểu hồ sơ kiểm toán; Đánh giá thực trạng hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN và nghiên cứu kinh nghiệm trong nước, nước ngoài về xây dựng mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, đồng thời đề xuất phương hướng, giải pháp hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các phụ lục, đề tài được kết cấu thành 02 chương. Chương 1 – Cơ sở lý luận và thực tiễn về mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, gồm những nội dung: Tổng quan về mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN Việt Nam; Thực trạng mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN Việt Nam; Kinh nghiệm của một số cơ quan Kiểm toán tối cao và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán.
Chương 2 – Giải pháp hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN, gồm những nội dung: Sự cần thiết phải hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán; Định hướng và nguyên tắc hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN; Mô hình xây dựng và nội dung hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán; Giải pháp hoàn thiện và áp dụng mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN; Lộ trình và điều kiện thực hiện.
Nhận xét về đề tài, Hội đồng nghiệm thu cho rằng, về giá trị thực tiễn, đề tài có ý nghĩa cao trong việc hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán từ nay đến năm 2020 và các giai đoạn tiếp theo. Đề tài đã tiếp cận được tổng quan, thực trạng, kinh nghiệm của một số cơ quan Kiểm toán tối cao và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, đồng thời đề ra định hướng và nguyên tắc, giải pháp hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN. Ban nghiên cứu đề tài đã đề xuất 6 định hướng và 8 nguyên tắc hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán. Các định hướng và nguyên tắc được đề xuất phù hợp và là cơ sở quan trọng cho việc hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán. Mô hình và nội dung một số mẫu biểu hồ sơ kiểm toán chính của KTNN được Ban nghiên cứu đề tài đề xuất khá phù hợp và cơ bản khắc phục được những hạn chế, bất cập của hệ thống mẫu biểu hồ sơ hiện hành.
Các thành viên Hội đồng nghiệm thu cũng đưa ra những góp ý cụ thể để giúp hoàn thiện Đề tài. Theo đó, có ý kiến đề nghị Ban chủ nhiệm Đề tài nghiên cứu, bổ sung các cơ sở khoa học về mặt lý thuyết đề xuất sửa đổi hoàn thiện các mẫu biểu hồ sơ. Ban đề tài cũng cần nghiên cứu, bổ sung cơ sở lựa chọn phương án xây dựng mẫu biểu hồ sơ kiểm toán lồng ghép cả 03 loại hình kiểm toán vì theo kinh nghiệm của các SAIs, việc lồng ghép 03 loại hình kiểm toán được dựa trên 01 quy trình, phương pháp tiếp cận kiểm toán hoàn toàn khác so với các cuộc kiểm toán được thực hiện riêng lẻ. Ban chủ nhiệm đề tài nên nghiên cứu để thấy được các đặc thù về phương thức tiếp cận kiểm toán của các quốc gia có hệ thống mẫu biểu hồ sơ lồng ghép 03 loại hình kiểm toán có tương đồng với Việt Nam hay không, để lường trước được những khó khăn khi vận dụng vào thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN Việt Nam…
Phát biểu kết luận, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Đoàn Xuân Tiên cho rằng, đề tài “Hoàn thiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của KTNN” có giá trị cao về lý luận và thực tiễn, đã đề xuất được phương hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống hồ sơ mẫu biểu của KTNN từ nay đến năm 2020, phù hợp với hệ thống Chuẩn mực KTNN và thực tiễn hoạt động kiểm toán của KTNN.
Chủ tịch Hội đồng đề nghị Ban Đề tài nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng, hoàn thiện đề tài trong 1 tháng, nộp lại cho Văn phòng Hội đồng Khoa học.
Với tổng điểm 88.5, đề tài được Hội đồng nghiệm thu thống nhất xếp loại xuất sắc./.
M.Thúy