Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội

Phát biểu tthảo luận, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao những kết quả toàn diện về kinh tế- xã hội đã đạt được trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018. Đặc biệt, đánh giá kết quả cuối cùng của năm 2017 khá ấn tượng. Các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội đều đạt và vượt kế hoạch; thu hút đầu tư cao; các khu vực sản xuất đều tăng trưởng tốt; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tiền tệ ổn định, thị trường chứng khoán, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; số doanh nghiệp đăng ký mới, hoạt động trở lại tăng lên; quốc phòng, an ninh được bảo đảm; hệ thống pháp luật tiếp tục được hoàn thiện; kỷ cương, kỷ luật được nâng cao; công tác phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh, tạo niềm tin cho Nhân dân…Các đại biều cũng đồng tình về các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 nêu trong báo cáo của Chính phủ.

Các đại biểu dành phần lớn thời gian để phân tích những tồn tại, hạn chế; Đề xuất một số giải pháp góp tháo gỡ để triển khai thành công các nhiệm vụ kinh tế, xã hội năm 2018.
 

Đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai
 

Ông Mai Sỹ Diến - Phó trưởng Đoàn đại biểu tỉnh Thanh Hoá đánh giá cao kết quả công tác phòng, chống tham nhũng thời quan qua, góp phần quan trọng vào việc xoá bỏ lực cản phát triển.
 

Tuy nhiên, theo ông Diến, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn bất cập dù Nhà nước đã ban hành nhiều giải pháp siết kỷ luật, đẩy mạnh thanh, kiểm tra. Cụ thể, vừa qua Chính phủ cho hay có 16/23 Tập đoàn, Tổng công ty không báo cáo chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí để tổng hợp, trình Quốc hội. Đại biểu tỉnh Thanh Hoá đề nghị: Chính phủ cần siết chặt kỷ cương, xử lý nghiêm đơn vị không tuân thủ quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thực hiện tốt giải pháp này, ông cho rằng sẽ “bổ sung thêm củi vào lò đang nóng trong chống tham nhũng”.
 

Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý tài sản công để ngăn chặn lạm dụng, lợi ích nhóm trong quản lý đất đai. "Tham nhũng, mất đoàn kết, mất cán bộ cũng nằm ở đây", ông nói thêm.
 

Theo đại biểu Nguyễn Hữu Cầu - tỉnh Nghệ An cho rằng, tình trạng giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án lớn nhưng chưa thu tiền sử dụng đất gây thất thoát cho ngân sách, đất để hoang nhiều năm không triển khai gây lãng phí, trong khi đó nhân dân không có đất sản xuất. Tình trạng dự án treo còn xảy ra nhiều, xuất hiện tình trạng đầu cơ chọn đất vàng để chuyển nhượng, mua, bán trục lợi cá nhân, còn Nhà nước thất thoát lớn.
 

Ông Cầu dẫn ý kiến cử tri kiến nghị nên tính toán lại định mức, vấn đề bù giá, trượt giá, đội giá nếu không còn thất thoát hơn. “Thực tiễn 12 đại dự án thua lỗ mà Chính phủ đang xử lý hiện nay là ví dụ nhãn tiền. Gần đây Kiểm toán nhà nước phát hiện nhiều sai phạm tại các dự án BOT, BT, cổ phần hóa doanh nghiệp” – Ông Cầu phát biểu.
 

Đại biểu Bùi Thanh Tùng - TP Hải Phòng cho biết,  kết quả giám sát về giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ở địa phương cho thấy có tới 75% đơn thư khiếu kiện thuộc lĩnh vực đất đai. Một trong những nguyên nhân là còn nhiều điểm bất cập, thiếu đồng bộ chưa hợp lý trong quy định về quản lý đất đai trong Luật Đất đai cũng như các văn bản pháp luật liên quan. “Đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo cơ quan chức năng sớm rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hành lang pháp lý trong lĩnh vực này, nhằm tháo gỡ những vướng mắc, giải quyết những nhu cầu chính đáng của người dân, đồng thời giữ kỷ cương phép nước”- ông Cầu nói.
 

Đại biểu Đinh Duy Vượt - Gia Lai đề nghị Trung ương quan tâm giải quyết vấn đề bức xúc, phức tạp liên quan đến đất đai. Chính phủ sớm tập trung giải pháp, nguồn lực chỉ đạo tổng kiểm tra về đất đai cả nước, tập trung ở những đô thị, khu vực đất “vàng”, khu vực chuẩn bị hình thành các đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.
 

“Người dân bất bình, thậm chí phẫn nộ vì nguồn lực cực lớn của đất nước từ đất đai, nhất là đất vàng, đất bạc rơi vào tay các doanh nghiệp bạch tuộc, không đầu tư cho sản xuất, mà chăm chăm vào sang nhượng dự án và phân lô bán nền bằng nhiều hình thức làm thất thu lớn ngân sách Nhà nước”-  đại biểu Vượt nói.
 

Theo đại biểu đoàn Gia Lai, nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu là sân sau của một số quan chức, cùng cộng sinh thâu tóm, lũng đoạn bằng nhiều thủ đoạn, mưu mô, tuỳ tiện điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh dự án, chuyển đổi mục đích sử dụng đất vì lợi ích nhóm, cánh hẩu.

 

Giải ngân chậm vốn đầu tư công khiến dự án ì ạch
 

Ông Trần Đăng Ninh – đại biểu tỉnh Hòa Bình đã nêu vấn đề về giải ngân vốn đầu tư công. Theo ông, hiện nhiều dự án cần vốn nhưng giải ngân chậm, như dự án di dân lòng hồ thuỷ điện Hoà Bình được phê duyệt hơn 2.000 tỷ đồng song mới giải ngân trên 400 tỷ. Đại biểu Ninh đề nghị, Chính phủ sớm trình Quốc hội sửa Luật Đầu tư công, bởi quy trình phê duyệt vốn cho dự án hiện còn rườm rà ."Có vốn mới có căn cứ phê duyệt dự án, nhưng phải có dự án mới được duyệt vốn, nên nhà đầu tư cứ mãi chờ, dự án thì dậm chân tại chỗ", ông nói.
 

Đồng ý kiến với Đại biểu tỉnh Hòa Bình, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - TP Hà Nội cho rằng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong những năm gần đây có những thời điểm giải ngân rất khó khăn và cụ thể vốn trái phiếu Chính phủ năm 2017 thì chỉ giải ngân được trên 40%. “Một trong những nguyên nhân đó là Luật Đầu tư công đã cho phép kéo dài thời hạn giải ngân, thậm chí trong cả giai đoạn 5 năm” – Đây là nội dung đại biểu Vũ Thị Lưu Mai  mong muốn được sửa đổi trong Luật Đầu tư công tới đây.

 

Bình luận về vấn đề chậm giải ngân vốn đầu tư cơ bản năm 2017 và các tháng đầu năm 2018, Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân - TP Cần Thơ cho biết, năm 2018 vốn từ ngân sách nhà nước chỉ giải ngân được 86,8%, vốn trái phiếu chính phủ đạt 45% kế hoạch. Đặc biệt trong quý I năm 2018 mới đạt 16,3% và tình hình giải ngân này chắc chắn tác động đến tiến độ dự án công trình trọng điểm quốc gia, như sân bay Long Thành, đường cao tốc phía Đông, tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ v.v...khó hoàn thành đúng kế hoạch mà hậu quả có thể làm tăng chi phí đầu tư sẽ tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội. Đại biểu đề nghị Chính phủ phân tích căn cơ nguyên nhân, giải pháp hợp lý để đẩy mạnh tốc độ giải ngân, tránh lặp lại trong những năm tiếp theo nhằm hoàn thành các công trình dự án đầu tư đúng kế hoạch.

 

Tập trung phát triển nông nghiệp
 

 Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân - TP Cần Thơ cho rằng mặc dù nông nghiệp năm 2017 đã có tăng trưởng tốt, đạt 2,9% và so với năm 2016 là 1,36%. Kim ngạch xuất khẩu hơn 36 tỷ USD, đặc biệt là nhiều ngành hàng mới được xuất khẩu đạt kim ngạch cao. Tuy vậy, làm nông nghiệp vẫn còn nhiều nỗi lo, đó là chưa tạo được sự gắn kết hiệu quả giữa hoạt động sản xuất nông nghiệp và nhu cầu thị trường vẫn còn phải giải quyết nông sản. Công tác dự báo thị trường chưa đáp ứng yêu cầu. Hệ thống phân phối chưa đồng bộ và hiệu quả. Thương hiệu nông sản xây dựng quá chậm. Các nước nhập khẩu luôn áp đặt các hàng rào kỹ thuật để gây khó cho sản phẩm của nước ta.
 

Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân đề nghị Chính phủ và Bộ Nông nghiệp nhanh chóng có giải pháp đúng, mạnh, đột phá về dự báo thị trường, liên kết trong chuỗi sản xuất và nhanh chóng xây dựng thương hiệu để vượt qua và thực trạng này không còn lặp lại trong thời gian sắp tới.
 

Đại biểu Lưu Thành Công - Vĩnh Long cho rằng, Chính phủ cần chỉ đạo các ngành chuyên môn nghiên cứu dự báo thị trường thật tốt, thời gian qua công tác dự báo này chưa tốt, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường luôn biến động như hiện nay. Làm sao rà soát kiểm tra quy hoạch thật chặt, khi có dự báo chính xác thì kiểm tra nghiêm, tuân thủ đúng quy hoạch trong sản xuất kinh doanh. Giải quyết điều hòa mối quan hệ lợi ích giữa người sản xuất, người kinh doanh, người tiêu dùng.
 

Để không còn câu chuyện nông nghiệp giải cứu, nông nghiệp từ thiện, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đồng Tháp cho rằng cần phải thực hiện hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ từ chuyện chuyển tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Trong đó hướng tới xây dựng chuỗi ngành hàng nông sản. Muốn vậy, cần phải đổi mới công tác khuyến nông theo hướng không chỉ hỗ trợ kỹ thuật về tăng sản lượng mà hỗ trợ người sản xuất tiếp cận với thông tin thị trường, công nghệ bảo quản chế biến nông sản và phát triển thị trường.
 

Giải trình về các vấn đề liên quan đến Nông nghiệp, Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường thừa nhận ngành nông nghiệp đang đứng trước ba thách thức: Thách thức tiến lên hiện đại từ hộ nhỏ lẻ, phân tán; nguy cơ biến đổi khí hậu; Việt Nam đi sau trong hội nhập nhưng phải trở thành nước tiên phong hội nhập nông nghiệp. Hơn thế nữa "Các khâu yết hầu của nông nghiệp còn rất yếu" - Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn thừa nhận. Do vậy ngành phải đưa ra nhiều giải pháp để khắc phục, cơ cấu lại theo 3 nhóm sản phẩm trụ cột chính là sản phẩm quốc gia, cấp tỉnh, vùng; cả 3 nhóm sản phẩm trụ cột này đều được thiết kế sản xuất, phát triển theo chuỗi./.

 

Ngọc Bích