Quốc hội nghe báo cáo và thảo luận về dự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành NSNN năm 2017 và dự toán NSNN các năm 2018 – 2020.

Trước khi thảo luận, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trìnhdự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách Nhà nước năm (NSNN) 2017 và dự toán NSNN các năm 2018 – 2020.Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành NSNN năm 2017 và dự toán NSNN năm 2018, trọng tâm 02 nội dung: Việc xử lý nghĩa vụ của NSNN đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước 1/1/1995; Cho phép thực hiện phân chia nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước phát sinh 4 tháng cuối năm 2017.

Theo dự thảo tờ trình của Chính phủ, việc xử lý nghĩa vụ của NSNN đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực Nhà nước trước 1/1/1995 là 22.090 tỷ đồng. Ngày 16/12/2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết giao Chính phủ thực hiện chuyển kinh phí từ ngân sách hàng năm vào quỹ để đóng khoản này. Nhưng trong dự toán ngân sách năm 2016-2017 chưa bố trí để xử lý khoản nợ 22.090 tỷ đồng nêu trên. Lý do là hiện tại hàng năm Quỹ Bảo hiểm xã hội đều có kết dư, nếu ngân sách bố trí chuyển 22.090 tỷ đồng vào quỹ thì cũng được Bảo hiểm xã hội Việt Nam sử dụng để đầu tư mua trái phiếu Chính phủ.
 

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải trình ý kiến của các Đại biểu Quốc hội

Chính phủ trình Quốc hội cho phép phát hành 22.090 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Bảo hiểm xã hội Việt Nam đối với khoản tiền trên, trong đó: Năm 2018 khoảng 6.000 tỷ đồng, năm 2019 khoảng 7.000 tỷ đồng và năm 2020 khoảng 9.090 tỷ đồng. Đồng thời, tính lãi  đối với khoản nợ này từ ngày 01/01/2016.

Về vấn đề này, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ như đề nghị. Đối với số lãi phát sinh, có thể phát hành trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam phù hợp với thực tế hoặc sẽ được cộng dồn vào năm 2020 để thanh toán. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ giải trình rõ tính hợp lý của việc tính lãi từ thời điểm 01/01/2016 trong khi phát hành trái phiếu Chính phủ ghi nợ có lộ trình 3 năm, bắt đầu từ năm 2018. Một số ý kiến của Ủy ban đề nghị tính lãi từ thời điểm phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ, bảo đảm rõ ràng, nhất quán.

Về tác động của việc phát hành trái phiếu Chính phủ, theo báo cáo của Chính phủ, việc phát hành trái phiếu Chính phủ không làm tăng bội chi NSNN năm 2018, nợ công giai đoạn 2018-2020 tăng khoảng 0,4%GDP và vẫn bảo đảm an toàn nợ công giai đoạn 2018-2020. Ủy ban Tài chính-Ngân sách đề nghị Chính phủ chú trọng trong điều hành cân đối NSNN, phải kiên quyết bảo đảm tổng mức vay của Ngân sách nhà nước được Quốc hội quyết định hằng năm và trần nợ công trong giới hạn quy định theo Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 09 tháng 11 năm 2016 của Quốc hội.

Dự thảo tờ trình của Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết là cho phép thực hiện phân chia nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước phát sinh 4 tháng cuối năm 2017 tương tự như nguyên tắc phân chia số thu phát sinh trong dự toán NSNN năm 2018 Quốc hội đã quyết định.

Bộ Trưởng Bộ Tài chính cho rằng, do số thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017 là khoản thu mới phát sinh bốn tháng cuối năm, chưa được tính trong dự toán NSNN năm 2017. Vì vậy, việc phân chia nguồn thu này theo nguyên tắc trường hợp giấy phép do cơ quan Trung ương cấp thì phân chia 70% số thu cho ngân sách Trung ương, 30% cho ngân sách địa phương; giấy phép do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp thì phân chia 100% cho ngân sách địa phương vừa là căn cứ pháp lý thực hiện phân chia số thu phát sinh trong năm 2017, vừa góp phần thực hiện tốt hơn nhiệm vụ thu cân đối ngân sách các địa phương.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với tỷ lệ phân chia nguồn thu này như đề nghị của Chính phủ vì cho rằng, việc phân chia nguồn thu này là phù hợp và mức phân chia này đã được Chính phủ tính toán khi xây dựng dự toán NSNN năm 2018.

Về thời điểm áp dụng tỷ lệ phân chia, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội  cho rằng, tuy Chính phủ đề nghị áp dụng tỷ lệ phân chia khoản thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước phát sinh từ tháng 9/2017 nhưng đến nay Chính phủ mới có Tờ trình báo cáo Quốc hội, trong khi Quốc hội đã quyết định tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các nguồn thu khác giữa Ngân sách Trung ương và Ngân sách địa phương trong giai đoạn 2017-2020. Vì vậy, để bảo đảm có cơ sở pháp lý theo đúng Luật NSNN năm 2015, góp phần ổn định và bảo đảm cân đối Ngân sách địa phương, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng tỷ lệ phân chia nguồn thu này cho cả thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2017-2020.

Để có cơ sở pháp lý thực hiện việc phân chia khoản thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017 và phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội để đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 01/01/1995, Ủy ban Tài chính-Ngân sách đề nghị Quốc hội chấp thuận phương án Chính phủ trình và xem xét, ban hành Nghị quyết về các nội dung trên.

Thảo luận tại Hội trường về các nội dung trên, các đại biểu tập trung thảo luận, cho ý kiến về: Căn cứ pháp lý, sự cần thiết, tính hợp lý của tỷ lệ phân chia cho Ngân sách Trung ương và Ngân sách địa phương; và việc phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội để đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 01/01/1995: Căn cứ pháp lý, sự cần thiết, lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ, thời điểm tính lãi…/.

Ngọc Bích