Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán tập huấn tổ chức kiểm soát chất lượng kiểm toán
(sav.gov.vn) - Ngày 28/5/2018, tại Trụ sở Kiểm toán nhà nước (KTNN) – 116 Nguyễn Chánh, Hà Nội, Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán (CĐ&KSCLKT) tập huấn tổ chức kiểm soát chất lượng kiểm toán cho toàn thể cán bộ, công chức của Vụ. Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT Ngô Minh Kiểm chủ trì buổi tập huấn.
Phát biểu khai mạc buổi tập huấn, Vụ trưởng Ngô Minh Kiểm nói, buổi tập huấn được tổ chức nhằm cập nhật các kiến thức và chia sẻ các kinh nghiệm để tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán trong năm 2018. Trong thời gian 01 ngày, cán bộ, công chức của Vụ sẽ được nghe các lãnh đạo của các Phòng trình bày, chia sẻ kinh nghiệm, khó khăn, vướng mắc trong quá trình kiểm soát chất lượng kiểm toán trong các lĩnh vực: Ngân sách Trung ương; Ngân sách Địa phương; Đầu tư – Dự án; Tài chính – Doanh nghiệp. Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT yêu cầu cán bộ, công chức của Vụ thẳng thắn trao đổi, chia sẻ để buổi tập huấn đạt hiệu quả.
Tại buổi tập huấn, đại diện Lãnh đạo Phòng Ngân sách Trung ương chia sẻ về các kiến thức và kinh nghiệm tổ chức kiểm soát chất lượng kiểm toán lĩnh vực ngân sách Bộ, ngành: Thời gian, nhân sự triển khai, các nội dung kiểm soát. Trong đó, tập trung tập huấn, chia sẻ sâu về cách thức triển khai thực hiện: Giám sát hoạt động kiểm toán của Đoàn KTNN, cuộc kiểm soát trực tiếp, cuộc kiểm toán đột xuất.
Trao đổi về những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện giám sát hoạt động đoàn KTNN, đại diện PhòngNgân sách Trung ương cho biết, nhiều Đoàn kiểm toán gửi Báo cáo kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán sát với ngày tổ chức thẩm định Báo cáo kiểm toán, dẫn đến thời gian kiểm soát gấp rút, chất lượng Báo cáo đánh giá chưa cao. Mặt khác,khi tham gia vào trực tiếp Dự thảo BCKT của Đoàn, thông thường dựa trên hồ sơ kiểm soát, tuy nhiên kết quả trên dự thảo BCKT sẽ có sự sai khác với kết quả được thể hiện tại Nhật ký làm việc của Kiểm toán viên và Báo cáo tiến độ của Đoàn,do có sự điều chỉnh sau khi họp thông qua tại đơn vị, tuy nhiên tài liệu này thành viên kiểm soát không có, ý kiến kiểm soát đưa ra đôi khi sẽ không chính xác….
Đối với cuộc kiểm soát trực tiếp, hồ sơ cung cấp cho Tổ kiểm soát đến khi các Tổ kiểm toán kết thúc thời gian kiểm toán tại đơn vị thì Dự thảo BCKT của Tổ vẫn chỉ là bản gửi đơn vị lần 1, không cung cấp bản dự thảo sau khi họp thông qua có ý kiến kết luận của lãnh đạo Đoàn làm cơ sở lập Dự thảo BCKT của Đoàn, chính vì vậy gây khó khăn cho công tác rà soát, đánh giá của Tổ kiểm soát; Phần lớn các Tổ trưởng Tổ kiểm toán đều chưa chủ động gửi dự thảo Biên bản kiểm toán, báo cáo kiểm toán của Tổ kiểm toán trước khi lấy ý kiến đơn vị được kiểm toán;Hầu hết các Đoàn kiểm toán sau khi kết thúc kiểm toán tại đơn vị đều chậm gửi hồ sơ kiểm toán cho Vụ chế độ theo quy định tại Quy chế KSCLKT là sau 10 ngày Đoàn kết thúc, nên gây khó khăn về thời gian kiểm soát dẫn đến kết quả kiểm soát chất lượng chưa cao…
Trao đổi kinh nghiệm kiểm soát chất lượng kiểm toán lĩnh vực đầu tư dự án, đại diện Phòng Đầu tư Dự án cho biết,xuất phát từ đặc điểm của các dự án đầu tư được kiểm toán thường được thực hiện trong thời gian dài, qua nhiều lần thay đổi, điều chỉnh nên số liệu khi kiểm toán thường có khác biệt so với số liệu lập kế hoạch kiểm toán (KHKT), KHKT chi tiết. Do vậy, cần kiểm soát kỹ tính phù hợp của các số liệu, tài liệu làm cơ sở kiểm toán và việc bố trí nhân sự cũng như việc điều chỉnh KHKT chi tiết. Công tác giám sát cần tập trung nhiều vào nửa sau của cuộc kiểm toán. Việc thực hiện kiểm soát trực tiếp tại Đoàn kiểm toán, Tổ kiểm toán nên tách thành hai lần tương ứng với nửa cuối thời gian thực hiện hai phần nội dung kiểm toán. Giai đoạn sau (gần cuối cuộc kiểm toán) không chỉ kiểm soát việc thực hiện nội dung kiểm toán tài chính (kiểm toán vốn đầu tư thực hiện) mà còn chú ý so sánh, đối chiếu sự phù hợp giữa kết quả kiểm toán về số liệu với kết quả kiểm toán tuân thủ đã phản ánh ở giai đoạn trước. Bên cạnh đó, cần lưu ý đến việc điều chỉnh kết quả kiểm toán thường xảy ra ở giai đoạn này, kiểm soát tính hợp lý và cơ sở điều chỉnh kết quả kiểm toán.
Tại buổi tập huấn, đại diện phòng Đầu tư dự án cũng chia sẻ về một số lưu ý khi kiểm soátthực hiện các hoạt động kiểm toán: Kiểm toán nguồn vốn, quản lý, sử dụng vốn; Kiểm toán chi phí thiết bị; Kiểm toán dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, BOT; Kiểm toán công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng; Kiểm toán tổng hợp số báo cáo chi phí đầu tư thực hiện…
Trình bày tại buổi tập huấn, đại diện Phòng Tài chính – Doanh nghiệp chia sẻ các kiến thức liên quan đến kiểm toán doanh nghiệp như: Kỹ năng kiểm toán các khoản mục trên bảng cân đối kế toán; kỹ năng kiểm toán doanh thu, chi phí, kết quả sản xuất kinh doanh.
Trình bày các nội dung liên quan đến kiểm toán Ngân hàng thương mại (NHTM), Phòng Tài chính – Doanh nghiệp trao đổi về: Một số nội dung hướng dẫn kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh của các NHTM với các quy trình chung về:Kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh của NHTM; kiểm toán, thủ tục, phương pháp kỹ thuật kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh; kiểm toán nghiệp vụ cho vay tại các NHTM.
Phát biểu chỉ đạo tại buổi tập huấn, Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT Ngô Minh Kiểm lưu ý các đơn vị trong Vụ: Cần phân bổ thời gian, nhân lực hợp lý giữa việc thực hiện hoạt động kiểm toán và hoạt động kiểm soát. Trong đó, cần tập trung, chú trọng cho công tác chính của đơn vị - thực hiện chức năng kiểm soát hoạt động kiểm toán. Phân công công việc cho Kiểm soát viên rõ ràng. Thực hiện công tác kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm. Các cán bộ thực hiện công tác kiểm soát cần chủ động nâng cao kiến thức, xây dựng phương thức phối hợp có hiệu quả với đơn vị được kiểm soát. Đối với việc trình bày báo cáo kiểm soát cần ngắn gọn, súc tích. Các vấn đề hạn chế, tồn tại của báo cáo kiểm toán cần được trình bày cụ thể, không né tránh.
Trong quá trình kiểm soát trực tiếp, các Đoàn kiểm soát cần chú ý bám sát một số nội dung: Kế hoạch kiểm toán, các nội dung trọng tâm của kế hoạch kiểm toán,đề cương kiểm toán,tổng hợp những kết quả sai sót. Mặt khác cần chú ý, xem xét cơ sở của các bằng chứng kiểm toán, tính thống nhất của báo cáo kiểm toán. “Trong quá trình kiểm soát đột xuất cần chủ động bám sát những vấn đề quan trọng, nhất là những vấn đề nhạy cảm trong hoạt động kiểm toán. Xây dựng mối quan hệ, sự phối hợp với các cơ quan bên ngoài để nắm bắt vấn đề cần kiểm soát” – Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT nhấn mạnh./.
Ngọc Bích
Tại buổi tập huấn, đại diện Lãnh đạo Phòng Ngân sách Trung ương chia sẻ về các kiến thức và kinh nghiệm tổ chức kiểm soát chất lượng kiểm toán lĩnh vực ngân sách Bộ, ngành: Thời gian, nhân sự triển khai, các nội dung kiểm soát. Trong đó, tập trung tập huấn, chia sẻ sâu về cách thức triển khai thực hiện: Giám sát hoạt động kiểm toán của Đoàn KTNN, cuộc kiểm soát trực tiếp, cuộc kiểm toán đột xuất.
Trao đổi về những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện giám sát hoạt động đoàn KTNN, đại diện PhòngNgân sách Trung ương cho biết, nhiều Đoàn kiểm toán gửi Báo cáo kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán sát với ngày tổ chức thẩm định Báo cáo kiểm toán, dẫn đến thời gian kiểm soát gấp rút, chất lượng Báo cáo đánh giá chưa cao. Mặt khác,khi tham gia vào trực tiếp Dự thảo BCKT của Đoàn, thông thường dựa trên hồ sơ kiểm soát, tuy nhiên kết quả trên dự thảo BCKT sẽ có sự sai khác với kết quả được thể hiện tại Nhật ký làm việc của Kiểm toán viên và Báo cáo tiến độ của Đoàn,do có sự điều chỉnh sau khi họp thông qua tại đơn vị, tuy nhiên tài liệu này thành viên kiểm soát không có, ý kiến kiểm soát đưa ra đôi khi sẽ không chính xác….
Đối với cuộc kiểm soát trực tiếp, hồ sơ cung cấp cho Tổ kiểm soát đến khi các Tổ kiểm toán kết thúc thời gian kiểm toán tại đơn vị thì Dự thảo BCKT của Tổ vẫn chỉ là bản gửi đơn vị lần 1, không cung cấp bản dự thảo sau khi họp thông qua có ý kiến kết luận của lãnh đạo Đoàn làm cơ sở lập Dự thảo BCKT của Đoàn, chính vì vậy gây khó khăn cho công tác rà soát, đánh giá của Tổ kiểm soát; Phần lớn các Tổ trưởng Tổ kiểm toán đều chưa chủ động gửi dự thảo Biên bản kiểm toán, báo cáo kiểm toán của Tổ kiểm toán trước khi lấy ý kiến đơn vị được kiểm toán;Hầu hết các Đoàn kiểm toán sau khi kết thúc kiểm toán tại đơn vị đều chậm gửi hồ sơ kiểm toán cho Vụ chế độ theo quy định tại Quy chế KSCLKT là sau 10 ngày Đoàn kết thúc, nên gây khó khăn về thời gian kiểm soát dẫn đến kết quả kiểm soát chất lượng chưa cao…
Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT Ngô Minh Kiểm chủ trì buổi tập huấn
Trao đổi kinh nghiệm kiểm soát chất lượng kiểm toán lĩnh vực đầu tư dự án, đại diện Phòng Đầu tư Dự án cho biết,xuất phát từ đặc điểm của các dự án đầu tư được kiểm toán thường được thực hiện trong thời gian dài, qua nhiều lần thay đổi, điều chỉnh nên số liệu khi kiểm toán thường có khác biệt so với số liệu lập kế hoạch kiểm toán (KHKT), KHKT chi tiết. Do vậy, cần kiểm soát kỹ tính phù hợp của các số liệu, tài liệu làm cơ sở kiểm toán và việc bố trí nhân sự cũng như việc điều chỉnh KHKT chi tiết. Công tác giám sát cần tập trung nhiều vào nửa sau của cuộc kiểm toán. Việc thực hiện kiểm soát trực tiếp tại Đoàn kiểm toán, Tổ kiểm toán nên tách thành hai lần tương ứng với nửa cuối thời gian thực hiện hai phần nội dung kiểm toán. Giai đoạn sau (gần cuối cuộc kiểm toán) không chỉ kiểm soát việc thực hiện nội dung kiểm toán tài chính (kiểm toán vốn đầu tư thực hiện) mà còn chú ý so sánh, đối chiếu sự phù hợp giữa kết quả kiểm toán về số liệu với kết quả kiểm toán tuân thủ đã phản ánh ở giai đoạn trước. Bên cạnh đó, cần lưu ý đến việc điều chỉnh kết quả kiểm toán thường xảy ra ở giai đoạn này, kiểm soát tính hợp lý và cơ sở điều chỉnh kết quả kiểm toán.
Tại buổi tập huấn, đại diện phòng Đầu tư dự án cũng chia sẻ về một số lưu ý khi kiểm soátthực hiện các hoạt động kiểm toán: Kiểm toán nguồn vốn, quản lý, sử dụng vốn; Kiểm toán chi phí thiết bị; Kiểm toán dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT, BOT; Kiểm toán công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng; Kiểm toán tổng hợp số báo cáo chi phí đầu tư thực hiện…
Trình bày tại buổi tập huấn, đại diện Phòng Tài chính – Doanh nghiệp chia sẻ các kiến thức liên quan đến kiểm toán doanh nghiệp như: Kỹ năng kiểm toán các khoản mục trên bảng cân đối kế toán; kỹ năng kiểm toán doanh thu, chi phí, kết quả sản xuất kinh doanh.
Trình bày các nội dung liên quan đến kiểm toán Ngân hàng thương mại (NHTM), Phòng Tài chính – Doanh nghiệp trao đổi về: Một số nội dung hướng dẫn kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh của các NHTM với các quy trình chung về:Kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh của NHTM; kiểm toán, thủ tục, phương pháp kỹ thuật kiểm toán nghiệp vụ bảo lãnh; kiểm toán nghiệp vụ cho vay tại các NHTM.
Phát biểu chỉ đạo tại buổi tập huấn, Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT Ngô Minh Kiểm lưu ý các đơn vị trong Vụ: Cần phân bổ thời gian, nhân lực hợp lý giữa việc thực hiện hoạt động kiểm toán và hoạt động kiểm soát. Trong đó, cần tập trung, chú trọng cho công tác chính của đơn vị - thực hiện chức năng kiểm soát hoạt động kiểm toán. Phân công công việc cho Kiểm soát viên rõ ràng. Thực hiện công tác kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm. Các cán bộ thực hiện công tác kiểm soát cần chủ động nâng cao kiến thức, xây dựng phương thức phối hợp có hiệu quả với đơn vị được kiểm soát. Đối với việc trình bày báo cáo kiểm soát cần ngắn gọn, súc tích. Các vấn đề hạn chế, tồn tại của báo cáo kiểm toán cần được trình bày cụ thể, không né tránh.
Trong quá trình kiểm soát trực tiếp, các Đoàn kiểm soát cần chú ý bám sát một số nội dung: Kế hoạch kiểm toán, các nội dung trọng tâm của kế hoạch kiểm toán,đề cương kiểm toán,tổng hợp những kết quả sai sót. Mặt khác cần chú ý, xem xét cơ sở của các bằng chứng kiểm toán, tính thống nhất của báo cáo kiểm toán. “Trong quá trình kiểm soát đột xuất cần chủ động bám sát những vấn đề quan trọng, nhất là những vấn đề nhạy cảm trong hoạt động kiểm toán. Xây dựng mối quan hệ, sự phối hợp với các cơ quan bên ngoài để nắm bắt vấn đề cần kiểm soát” – Vụ trưởng Vụ CĐ&KSCLKT nhấn mạnh./.
Ngọc Bích
