Chống chuyển giá, chống thất thu ngân sách Nhà nước qua cách nhìn của KTNN

Thực trạng hoạt động chuyển giá tại Việt Nam qua lăng kính của Kiểm toán nhà nước
Theo Tổng Kiểm toán nhà nước, trong thời gian qua, KTNN đã tích cực trong kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đã thu hồi hàng trăm ngàn tỷ đồngcho ngân sách Nhà nước, trong đó, có các khoản kiến nghị tăng thu từ hoạt động chuyển giá của đối tượng kiểm toán. Không chỉ các doanh nghiệp FDI mà đến nay có cả nhiều doanh nghiệp nội địa đã có dấu hiệu rõ ràng của việc chuyển giá làm thất thu ngân sách Nhà nước, tiêu biểu là Tổng Công ty rượu bia và nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). “Dưới góc độ pháp lý, việc kiến nghị của Kiểm toán nhà nước (KTNN) truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với Sabeco có thể xem như đã gián tiếp chỉ ra một lỗ hổng trong việc quản lý thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định hiện hành. Tuy nhiên, công tác kiểm toán chống chuyển giá chưa bao giờ được đưa ra bàn thảo và triển khai thực hiện một cách chính thức, hệ thống, đầy đủ đúng với bản chất của nó nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật, tăng cường vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước dẫn đến công tác quản lý nhà nước về chuyển giá còn nhiều bất cập và hạn chế” – Tổng Kiểm toán nhà nước nói.
 
Tại cuộc kiểm toán Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) năm 2015, KTNN đã phát hiện ra Sabeco có hành vi chuyển giá dẫn đến kê khai thiếu thuế tiêu thụ đặc biệt số tiền 408 tỷ đồng do Sabeco vừa thực hiện sản xuất, vừa thực hiện phân phối sản phẩm bia Sài Gòn với phương thức bán bia cho các công ty con là các công ty thương mại Sabeco. Các công ty này sau đó bán lại cho các công ty khu vực, đến đại lý cấp 1, cấp 2, cấp 3, nhà hàng… rồi mới đến người tiêu dùng. Theo quy định tại Thông tư  05/2012/TT-BTC khó xác định giá ở mốc thời điểm nào trong chuỗi bán hàng của Sabeco để tính thuế. KTNN đã kết luận Sabeco phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên giá bán ra của các công ty thương mại khu vực – đơn vị trực tiếp bán hàng ra khỏi hệ thống của Sabeco chứ không phải giá bán của Sabeco ra công ty thương mại Sabeco. Sabeco đã nộp vào ngân sách Nhà nước số tiền trên theo kiến nghị của KTNN.

Khi kiểm toán Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội năm 2015, KTNN đã có công văn phát hành Báo cáo kiểm toán đối với Tổng công ty này và kiến nghị thu vào ngân sách Nhà nước 920,2 tỷ đồng. Đây là số thuế tiêu thụ đặc biệt của Habeco và các đơn vị thành viên bị truy thu trong giai đoạn 2012-2015 sau đợt kiểm toán của KTNN khu vực I diễn ra từ 28/9-26/11/2015; Năm 2016, sau kiểm toán, KTNN lại kiến nghị thu thuế tiêu thụ đặc biệt của Habeco hơn 441 tỷ đồng. Theo KTNN, về hình thức hợp tác sản xuất kinh doanh, mô hình sản xuất kinh doanh tiêu thụ sản phẩm bia của Habeco cũng tương tự như như của Sabeco, nên việc truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt với Habeco là phù hợp và Habeco đã thực hiện đầy đủ kiến nghị của KTNN.
 
Có một thực tế là nhiều công ty đa quốc gia lớn đang hoạt động tại Việt Nam kê khai lỗ trên báo cáo tài chính, nhưng hoạt động rất tốt trên thị trường, điển hình như Coca Cola Việt Nam, trong 20 năm đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam liên tục báo lỗ, lỗ lũy kế tính đến 30.9.2011 của công ty lên tới 3.768 tỉ đồng, vượt cả số vốn đầu tư ban đầu là 2.950 tỉ đồng. Vì lỗ liên tục nên doanh nghiệp này không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp, trong khi doanh thu liên tục tăng từ 20-30% mỗi năm. Đáng chú ý, dù lỗ lớn nhưng doanh nghiệp này đã có kế hoạch đầu tư thêm 300 triệu USD tại Việt Nam, mở rộng quy mô sản xuất.

Metro Việt Nam bắt đầu đi vào kinh doanh từ ngày 28/3/2002 với 19 trung tâm bán sỉ trên cả nước, tuy nhiên, từ năm 2002 đến 2013 đã kê khai lỗ với tổng số tiền 1.657 tỷ đồng và chỉ duy nhất 1 năm lãi 173 tỷ đồng. Mặc dù đã được thanh tra nhiều lần, song chỉ sau khi Metro công bố thương vụ bán hệ thống của mình tại Việt Nam cho Tập đoàn Berli Jucker (BJC) của Thái Lan, với giá trị lên tới 879 triệu USD vào năm trước, gấp gần 3 lần tổng vốn đầu tư thì nghi vấn chuyển giá của Tập đoàn này mới được đặt ra đối với các cơ quan chức năng. Sau khi thực hiện thanh tra năm 2014, Tổng cục Thuế đã yêu cầu Metro điều chỉnh giảm lỗ, giảm khấu trừ và truy thu thuế tổng cộng 507 tỷ đồng. Trong đó, các vi phạm lớn nhất là điều chỉnh giảm lỗ đối với các khoản chi phí chưa đảm bảo các điều kiện và thủ tục như: Chi phí nhượng quyền thương mại, dự phòng giảm giá hàng tồn kho, trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi, chi phí không phục vụ sản xuất, kinh doanh lên tới 335 tỷ đồng. Điều chỉnh giảm khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với khoản thu hỗ trợ quảng cáo, tiếp thị, khuyến mãi từ các nhà cung cấp 110 tỷ đồng và 62 tỷ đồng là điều chỉnh thuế nhà thầu nước ngoài.

Công ty  PepsiCo Việt Nam thành lập và hoạt động tại Việt Nam kể từ năm 1991, gần 20 năm Công ty này liên tục báo lỗ, một vài năm gần đây mới có lãi nhưng tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu rất thấp, chỉ trên 2%. PepsiCo Việt Nam vẫn liên tục mở rộng đầu tư hàng trăm triệu USD xây dựng các nhà máy sản xuất mới ở Đồng Nai, Bắc Ninh.

Công ty Hualon Corporation Việt Nam 100% vốn đầu tư nước ngoài từ Malaysia, Đài Loan, chuyên sản xuất sợi và dệt vải. Suốt gần 20 năm hoạt động tại Việt Nam, Hualon liên tục báo lỗ. Tính đến hết năm 2010, số lỗ lũy kế của công ty tới hơn 1.000 tỷ đồng và Hualon chưa từng đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Mặc dù bị lỗ nhưng công ty vẫn mở rộng sản xuất liên tục. Qua thanh tra, Tổng cục Thuế đã buộc công ty phải giảm hết toàn bộ số lỗ. Trong đó, cắt giảm số lỗ phát sinh giai đoạn 2006-2009 tới 621,1 tỷ đồng, giảm chuyển lỗ của giai đoạn trước năm 2006 vào giai đoạn 2006- 2009 và giảm tiếp chuyển lỗ sang năm 2010 là 335,2 tỷ đồng. Kết quả, công ty Hualon có lãi lớn và tổng số thuế thu nhập bị truy thu lên tới 78,1 tỷ đồng.

Ngoài ra còn nhiều doanh nghiệp FDI khác cũng nằm trong diện nghi vấn chuyển giá như: Adidas Group, siêu thị Big C, Công ty TNHH Sumitomo Bakelite Việt Nam, Công ty TNHH điện tử Meiko Việt Nam....
 
Theo Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh, bằng việc thực hiện chuyển giá, các Tập đoàn đa quốc gia đang định giá cao các yếu tố đầu vào do các công ty con cung cấp và bán các sản phẩm đầu ra với mức giá thấp, dẫn đến thua lỗ kéo dài và ở mức cao. “Điều này dẫn đến việc kê khai thuế sai với thực tế kinh doanh, gây thất thoát nguồn thu ngân sách Nhà nước. Việc kê khai thuế trên báo cáo tài chính không đúng với thực tế kinh doanh cũng làm sai lệch bức tranh nền kinh tế nếu có quá nhiều doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động này” – Phó Tổng Kiểm toán nhà nước khẳng định
 
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Nguyễn Tuấn Anh cho biết, trong kế hoạch kiểm toán hàng năm, Kiểm toán nhà nước đã xác định mục tiêu, trọng tâm tại các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương, chống thất thu ngân sách đối với hoạt động chuyển giá của các doanh nghiệp được thực hiện thường xuyên. Kết quả kiểm toán đã phát hiện một số trường hợp chuyển lợi nhuận phát sinh vào những doanh nghiệp hiện đang hưởng chế độ ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp thông qua các mối giao dịch liên kết: Một số Tổng công ty trong nước, liên doanh, công ty ngoài quốc doanh… đã lợi dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo địa bàn đầu tư, thành lập một số công ty con hoạt động tại nhiều địa bàn khác nhau để chuyển lợi nhuận trước thuế từ nơi không được ưu đãi thuế sang nơi được ưu đãi thuế, hoặc chuyển lợi nhuận trước thuế từ doanh nghiệp có lãi sang doanh nghiệp bị lỗ thông qua chuyển giao sản phẩm và cung cấp dịch vụ giữa các bên không theo giá thị trường. Đặc biệt, một số tổng công ty kinh doanh bia rượu đã lợi dụng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đã thực hiện chuyển giá cho các công ty thương mại khu vực là công ty con chiếm trên 90% vốn điều lệ nhằm mục đích trốn thuế tiêu thụ đặt biệt lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng trong một thời gian dài. Riêng tỉnh Long An có 6 huyện thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế khó khăn được hưởng ưu đãi miễn giảm thuế TNDN, các địa bàn này giáp ranh với thành phố Hồ Chí Minh nên có nhiều doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh thành lập các công ty con, công ty liên kết trên các địa bàn được ưu đãi miễn giảm để chuyển lợi nhuận…
 
Mặt khác, cùng với việc tối thiểu hoá số thuế phải nộp, các Tập đoàn đa quốc gia cũng chú trọng mục tiêu chiếm lĩnh thị trường thông qua hoạt động chuyển giá. Các doanh nghiệp trong nước sẽ không thể cạnh tranh với các Tập đoàn đa quốc gia này khi họ bán sản phẩm với mức giá thấp cùng với các chiêu thức quảng cáo và khuyến mãi hấp dẫn, gây lũng đoạn thị trường và dần trở thành độc quyền, làm suy giảm các ngành sản xuất trong nước, gây khó khăn cho Nhà nước trong việc giám sát, quản lý giá cả và làm mất tính tự do bình đẳng trên thị trường.

Với tiềm lực tài chính, các doanh nghiệp nước ngoài nắm giữ lượng vốn lớn trong các công ty liên doanh ở Việt Nam sẽ thực hiện các hoạt động chuyển giá dẫn đến tình trạng kinh doanh thua lỗ kéo dài. Trong hoàn cảnh đó, các đối tác trong nước nếu không đủ khả năng tài chính để tiếp tục tăng vốn, sẽ phải bán lại phần vốn góp cho đối tác nước ngoài, kết quả là doanh nghiệp liên doanh sẽ trở thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Nguy cơ thôn tính các doanh nghiệp trong nước bằng hoạt động chuyển giá của các doanh nhiệp nước ngoài đã và đang gây áp lực rất lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, tạo tâm lý e dè trong việc liên doanh với các doanh nghiệp này, nhưng nếu không làm vậy họ sẽ không có đủ nguồn lực tài chính hay trình độ kỹ thuật để tiếp tục phát triển. “Đối với các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong nước sẽ chuyển lợi nhuận cho các doanh nghiệp đang hưởng các mức ưu đãi do hoạt động kinh doanh trên địa bàn khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn Như vậy, các hoạt động chuyển giá đã và đang ảnh hưởng đến việc hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô của Nhà nước và Chính phủ. Nếu không có những biện pháp kịp thời nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động chuyển giá, các doanh nghiệp trong nước sẽ khó tồn tại, sản xuất trong nước sẽ gặp khó khăn, giá trị nhập khẩu cao hơn giá trị xuất khẩu làm mất cân đối trong cán cân thanh toán quốc tế của quốc gia” – Phó Tổng Kiểm toán nhà nước nói.
 
Chống chuyển giá thông qua kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp, định giá tài sản, vốn Nhà nước trước cổ phần hóa

Thực hiện chủ trương trên của Chính phủ, các Doanh nghiệp Nhà nước sẽ từng bước chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, Nhà nước sẽ giảm phần vốn nhà nước tại các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế khác tham gia điều hành hoạt động của doanh nghiệp, theo mô hình công ty cổ phần; mô hình công ty liên kết…. Tuy nhiên, từ thực trạng đó đặt ra vấn đề về công tác quản lý các công ty con, công ty liên kết có vốn Nhà nước tham gia đầu tư nhưng chỉ nắm dưới 50% vốn điều lệ, trong đó có việc chống chuyển giá từ các công ty này cho các công ty thành viên mà các thành phần kinh tế khác nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Theo quyết định số 58/2016/QĐ-TTg về tiêu chí phân loại Doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước và danh mục doanh nghiệp nhà nước thực hiện sắp xếp giai đoạn 2016 – 2020, kèm theo danh sách và chủ trương, lộ trình thoái vốn doanh nghiệp nhà nước. Trong đó, có 103 Doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; 4 Doanh nghiệp thực hiện cổ phần hoá, Nhà nước nắm giữ trên 65% vốn điều lệ; 27 Doanh nghiệp thực hiện cổ phần hoá, Nhà nước nắm giữ trên 50% đến dưới 65% vốn điều lệ; 106 Doanh nghiệp cổ phần hoá, Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ.

Theo Quyết định 707/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại Doanh nghiệp Nhà nước, trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước giai đoạn 2016-2020”, việc cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước phải đáp ứng tối thiểu 250.000 tỷ đồng vốn cho đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 theo Nghị quyết 26/2016/QH14 của Quốc hội đã đề ra. Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VI Nguyễn Tuấn Anh cho  biết, chỉ tính trong giai đoạn 2011 - 2015, cả nước sắp xếp được 588 doanh nghiệp, trong đó, cổ phần hóa 508 đơn vị với tổng giá trị là 760.774 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn Nhà nước là 188.274 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong 2 năm đầu tiên của giai đoạn 2011-2015 chỉ cổ phần hóa được 25 đơn vị. Năm 2016, năm đầu tiên thực hiện tiến trình cổ phần hóa giai đoạn 2016 - 2020, nhờ kinh tế vĩ mô ổn định, thị trường chứng khoán khởi sắc, thuận lợi cho việc bán vốn. Kết quả đã có 56 Doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với giá trị doanh nghiệp là 34.017 tỷ đồng, trong đó giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại Doanh nghiệp là 24.390 tỷ đồng. Với số lượng và giá trị các Doanh nghiệp cổ phần hoá, Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ, đồng nghĩa với việc khả năng chuyển giá giữa các công ty con, công ty liên kết ngày càng cao, từ đó đặt ra yêu cầu và thách thức lớn cho các cơ quan chuyên môn về việc chống chuyển giá, trong đó có vai trò, trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước.
 
Cần nỗ lực kiểm soát chuyển giá

Để đối phó với việc chuyển giá, Bộ Tài chính đã ban hành 02 Thông tư liên quan đến chuyển giá: Thông tư 117/2005/TT-BTC ngày 19/02/2005, 66/2010/TT-BTC ngày 22/4/2010 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện việc xác định giá thị trường trong giao dịch kinh doanh giữa các bên có quan hệ liên kết. Mục đích nhằm hướng dẫn thực hiện các quy định về việc xác định giá thị trường trong giao dịch kinh doanh giữa các bên có quan hệ liên kết, làm căn cứ kê khai xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp của các cơ sở kinh doanh. Đặc biệt, năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định 20/2017/NĐ-CP ngày 24/02/2017 quy định về việc quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 41/2017/TTBTC hướng dẫn việc thực hiện Nghị định 20/2017/ NĐ-CP. Theo đó, các quy định mới đã đã có nhiều thay đổi trong công tác quản lý giá giao dịch liên kết, đã đưa luật pháp Việt Nam phù hợp hơn với các tiêu chuẩn pháp lý toàn cầu cũng như mở rộng các quy định hiện hành về chuyển giá.
 
Nghị định 20/2017/NĐ-CP là thủ tục pháp lý quan trọng nhất về các giao dịch của bên liên quan mà Việt Nam đã bắt đầu trong nhiều thập kỷ. Điều này cho thấy nỗ lực của các cơ quan chức năng và các công ty trong việc cam kết xây dựng một bộ chính sách thuế phù hợp với khung thuế toàn cầu, tạo ra sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh và chống trốn thuế. Những thay đổi được đưa ra trong năm 2017 với các quy định về chuyển giá tại Việt Nam, cùng với những thay đổi về thủ tục bổ sung từ cơ quan thuế Việt Nam đã làm cho quá trình giao dịch với các công ty liên quan ở nước ngoài trở nên phức tạp hơn. Theo đó, cơ quan thuế đã bắt đầu xem xét sự cần thiết và thương mại của các hợp đồng thanh toán cho bên nước ngoài khi thực hiện thanh tra thuế, yêu cầu người nộp thuế phải chứng minh tính chất và sự cần thiết của các thỏa thuận này đối với doanh nghiệp. Các biện pháp để siết chặt công tác kiểm tra thuế cũng được thực hiện, nhằm giảm thất thu ngân sách Nhà nước, đồng thời là một bước cảnh cáo cho những doanh nghiệp đa quốc gia đã và đang làm lợi từ chuyển giá.
 
Thực tế Việt Nam cũng  gặp những khó khăn và thách thức không khác các nước đang phát triển khác trong việc thực hiện các chương trình chống chuyển giá. Ts.Đỗ Thiên Anh Tuấn – Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng, bản chất hành vi chuyển giá rất phức tạp, các hình thức chuyển giá được thực hiện hết sức đa dạng và tinh vi khiến cho các cơ quan thuế phải rất mất nhiều thời gian và nguồn lực để có thể thu thập thông tin, đọc tài liệu, nghiên cứu và phát hiện ra được. Phần đa các nhân viên thuế ở Việt Nam đều thấy vấn đề chuyển giá quá phức tạp với nhiều tình huống. Trong khi đó, hệ thống pháp lý liên quan đến chống chuyển giá của Việt Nam vẫn còn rất thiếu và nhiều lỗ hổng. Các văn bản pháp lý kể trên mới chỉ là giải pháp tạm thời, có tính chất hướng dẫn nghiệp vụ, chưa thể xem là hành lang pháp lý hoàn chỉnh và đủ mạnh để đối phó với các Công ty đa quốc gia. “Cần có một bộ luật chuyên về chuyển giá nhằm tạo cơ sở pháp lý vững mạnh cho các cơ quan thuế thực thi chức trách quản lý thuế, đồng thời thiết lập môi trường thuế rõ ràng, lành mạnh và chuẩn mực cho các DN FDI, đặc biệt là các Công ty đa quốc gia tuân thủ” - TS.Đỗ Thiên Anh Tuấn nói.
 
PGS,TS. Lê Xuân Trường, Trưởng khoa Thuế - Hải quan, Học viện Tài chính cho rằng, ở Việt Nam, hiện cơ quan thuế chưa được giao thẩm quyền điều tra về thuế nên rất khó khăn trong đấu tranh chống chuyển giá. Một trong những cơ sở quan trọng để xác định có hành vi chuyển giá hay không và áp dụng phương pháp nào để xác định giá chuyển giao trong trường hợp có hành vi chuyển giá là phải có thông tin đầy đủ và đáng tin cậy về các người nộp thuế, song nếu không có quyền điều tra (với những thẩm quyền cụ thể như: kiểm tra đột xuất, khám xét, bắt giữ...) thì rất khó khăn trong thu thập thông tin.

Mặt khác, Việt Nam chưa xây dựng được hệ thống dữ liệu thông tin đầy đủ về người nộp thuế nói chung và phục vụ cho hoạt động chống chuyển giá nói riêng, chưa có được nguồn thông tin đa dạng và cập nhật kịp thời từ các cơ quan quản lý Nhà nước và các nguồn cung cấp thông tin khác.
 
Để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chuyển giá, PGS,TS. Lê Xuân Trường đưa ra ý kiến: Cần hoàn thiện hành lang pháp lý về kiểm soát chuyển giá, trước mắt cần bổ sung một điều luật về kiểm soát chuyển giá vào Luật Quản lý thuế, về lâu dài nên ban hành Luật Kiểm soát chuyển giá – đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhất cho công tác kiểm soát chuyển giá, không chỉ có ý nghĩa đối với quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp mà còn liên quan đến quản lý thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên...; Có quy định pháp lý cụ thể về các khoản chi từ ngân sách Nhà nước cho các hoạt động kiểm tra, thanh tra và điều tra kiểm soát chuyển giá; Hoàn thiện quy chế phối hợp giữa các cơ quan chức năng có liên quan với cơ quan thuế trong công tác kiểm soát chuyển giá, đặc biệt là sự phối hợp của các cơ quan ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài. “Cần thu hẹp các ưu đãi thuế, chỉ sử dụng ưu đãi thuế trong những trường hợp có lợi nhất so với các hình thức ưu đãi khác, chẳng hạn như trợ cấp, trợ giá, hỗ trợ phát triển kết cấu hạ tầng... Nên hạn chế tối đa các chính sách xã hội trong ưu đãi thuế;  Cần nghiên cứu giao quyền điều tra cho cơ quan thuế, trước mắt ở cấp Tổng cục thuế, rồi mở rộng quyền điều tra cho cơ quan thuế cấp tỉnh; Hoàn thiện hệ thống thông tin, dữ liệu về người nộp thuế” - PGS,TS. Lê Xuân Trường nhấn mạnh.
 
Kiểm toán trưởng KTNN khu vực XII Trần Minh Khương cũng đề nghị nhất thiết phải xây dựng Luật Chống chuyển giá, đồng thời sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật Kiểm toán nhà nước, Luật Thanh tra theo hướng bổ sung thêm chức năng kiểm toán, thanh tra việc thực hiện nghĩa vụ với NSNN của người nộp thuế/doanh nghiệp cho cơ quan Kiểm toán nhà nước cũng như các cơ quan thanh tra của Nhà nước, bởi KTNN đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và phòng chống chuyển giá.
 
PSG.Ts Nguyễn Đình Hòa (KTNN) cho rằng, cần bổ sung khuôn khổ pháp lý cho kiểm toán thuế cần được thực hiện đồng bộ đối với Luật KTNN (sửa đổi) và các luật liên quan, đặc biệt là Luật Quản lý thuế, Luật NSNN cũng như các văn bản dưới luật. Đơn vị được kiểm toán thuế bao gồm: Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan; Cục Thuế, Cục Hải quan các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Chi cục Thuế, Chi cục Hải quan; Doanh nghiệp có quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước; các cá nhân... “Sửa đổi Luật KTNN theo hướng quy định rõ KTNN thực hiện chức năng kiểm toán thu ngân sách tại các đối tượng nộp thuế, kể cả các doanh nghiệp tư nhân và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ là hết sức cần thiết để chống thất thu cho NSNN” - PSG.Ts Nguyễn Đình Hòa khẳng định./.

Minh Thúy