Hội thảo “Kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, môi trường và những vấn đề đặt ra”

Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc dự và phát biểu khai mạc Hội thảo. GS.TS. Đoàn Xuân Tiên – Phó Tổng Kiểm toán nhà nước, PGS.TS Nguyễn Đình Hòa – Phó Giám đốc Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán (KTNN) đồng chủ trì Hội thảo.

Dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên; Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục địa chất và khoáng sản Lại Hồng Thanh; đại diện Thanh tra Chính phủ; Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh: Quảng Ninh, Kiên Giang, Quảng Bình; đại diện Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Than - Khoáng sản, Tổng Công ty Thép Việt Nam; đại diện các viện nghiên cứu, các trường đại học, học viện...; đại diện lãnh đạo và Kiểm toán viên các đơn vị tham mưu, KTNN chuyên ngành, KTNN khu vực và các đơn vị thuộc KTNN

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua, việc phát huy sử dụng nguồn lực đất đai, tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường đã góp phần quan trọng làm tăng trưởng nhanh về kinh tế, tăng thu và giảm bội chi ngân sách Nhà nước, đóng góp vào sự phát triển đất nước. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác: Quản lý đất đai; quản lý và khai thác tài nguyên, khoáng sản; kiểm soát ô nhiễm môi trường... gây ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội, lãng phí, thất thoát nguồn lực đất nước, gây bức xúc xã hội.

Tổng Kiểm toán nhà nước nêu rõ, với vai trò được hiến định trong Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và chức năng được quy định trong Luật KTNN năm 2015, thời gian qua, KTNN Việt Nam đã và đang triển khai thực hiện một số cuộc kiểm toán chuyên đề về đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường. Trên cơ sở những phát hiện kiểm toán, ngoài kiến nghị xử lý tài chính, truy nộp ngân sách Nhà nước nhiều ngàn tỷ đồng, kiến nghị về quản lý, tuân thủ quy định pháp luật, KTNN đã có kiến nghị thay đổi, sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, môi trường trong phạm vi toàn quốc.

Trong thời gian qua, công tác kiểm toán hoạt động quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản chưa được thường xuyên, số lượng ít, việc kiểm toán mới dừng lại ở việc chú trọng kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, nghĩa vụ với NSNN mà chưa đánh giá toàn diện, tính kinh tế, tính hiệu quả và hiệu lực đối với hoạt động quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường, đánh giá kiến nghị sâu về thay đổi cơ chế, chính sách của Nhà nước.
 

Theo Tổng Kiểm toán nhà nước, Hội thảo “Kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, môi trường và những vấn đề đặt ra” được KTNN tổ chức nhằm tìm ra những giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán, đồng thời hoàn thiện việc quản lý, khai thác và kinh doanh tài nguyên khoáng sản theo hướng kinh tế, hiệu quả, hiệu lực, chống thất thoát lãng phí. Trên cơ sở đó giúp Chính phủ, chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả quản lý, Quốc hội, HĐND các cấp giám sát tốt việc quản lý, sử dụng đất đai, nguyên khoáng sản quý giá của đất nước cũng như kiểm soát ô nhiễm môi trường nhằm phát triển bền vững. “Với mục tiêu của Hội thảo, trên tinh thần khoa học, thẳng thắn và cởi mở, chúng tôi rất mong các đại biểu sẽ tập trung thảo luận để tìm ra các giải pháp có tính khả thi cao, giúp cho KTNN hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, đáp ứng sự kỳ vọng của Đảng, Quốc hội và nhân dân” – Tổng Kiểm toán nhà nước nói.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự khẳng định: Đất đai, tài nguyên khoáng sản là tài nguyên quốc gia, là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, đem lại nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước. Những năm qua, KTNN đã đẩy mạnh công tác kiểm toán đối với các lĩnh vực này thông qua việc lựa chọn các chủ đề, đơn vị, được dư luận xã hội và truyền thông quan tâm. Kết quả kiểm toán đã chỉ ra nhiều tồn tại, bất cập trong việc quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường, qua đó kiến nghị cơ quan chức năng xử lý tài chính đối với các sai phạm; nghiên cứu hoàn thiện cơ chế chính sách, kiểm điểm, chấn chỉnh các hoạt động về quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường tại nhiều đơn vị.

Các ý kiến cũng phân tích, nhận diện cụ thể những sai phạm, hình thức, nguy cơ, rủi ro trong việc quản lý, sử dụng đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên, khoáng sản. Đối với vấn đề môi trường, có ý kiến cho rằng, vẫn còn tình trạng ô nhiễm tại các khu công nghiệp đến mức báo động, hầu hết các chỉ tiêu môi trường đo được đều vượt giới hạn hoặc chạm ngưỡng an toàn, tiềm ẩn rủi ro, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân trong khu vực và cộng đồng, trong khi công tác đầu tư hạ tầng kỹ thuật các công trình xử lý nước thải, quan trắc tự động... còn chưa được quan tâm đúng mức, chưa đảm bảo chất lượng và tiến độ theo yêu cầu. Một số sự cố về môi trường thời gian qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của người dân và toàn xã hội.

Trên cơ sở phân tích những hạn chế, chỉ ra những nguyên nhân là do cơ chế, chính sách chưa đầy đủ, chưa toàn diện, còn chồng chéo hoặc mâu thuẫn... Hội thảo đề xuất, kiến nghị nhiều nhóm giải pháp nhằm tháo gỡ, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường trong thời gian tới như: Hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường; chú trọng nghiên cứu sửa đổi các Luật có liên quan; Nghiên cứu, sửa đổi Luật KTNN theo hướng bao quát hết phạm vị, đối tượng được kiểm toán theo quy định của Hiến pháp và pháp luật về lĩnh vực đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường; Tăng cường năng lực quản lý Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường từ Trung ương đến địa phương; Nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách của Nhà nước…

Liên quan đến KTNN, các ý kiến đề nghị KTNN cần đổi mới hoạt động kiểm toán quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường, trọng tâm là đổi mới công tác kế hoạch kiểm toán, phương pháp, kỹ thuật kiểm toán…; Nghiên cứu mở rộng phạm vi, nội dung kiểm toán thông qua các cuộc kiểm toán chuyên đề chuyên sâu về đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường; Từ thực tế hoạt động kiểm toán, KTNN có các kiến nghị xác đáng với Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, chính quyền địa phương nhằm nâng cao hiệu quả và kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản và môi trường.

Bên cạnh đó, KTNN cần tiếp tục nghiên cứu và sớm ban hành cẩm nang, hướng dẫn kiểm toán đối với từng lĩnh vực về kiểm toán đất đai, tài nguyên khoáng sản, môi trường; Tổ chức tập huấn, đào tạo chuyên sâu nhằm xây dựng lực lượng kiểm toán viên nòng cốt, tinh nhuệ, có trình độ để thực hiện nhiệm vụ được giao...
 
Thay mặt Lãnh đạo KTNN, phát biểu bế mạc Hội thảo, GS.TS. Đoàn Xuân Tiên – Phó Tổng Kiểm toán nhà nước cảm ơn và đánh giá cao các bài tham luận, các ý kiến phát biểu thảo luận, đồng thời khẳng định các ý kiến trao đổi, thảo luận tại Hội thảo sẽ được Lãnh đạo KTNN nghiên cứu, tiếp thu tối đa để đổi mới, sáng tạo và khoa học, xây dựng các giải pháp hữu hiệu trong kiểm toán đất đai, tài nguyên khoáng sản, môi trường, nhằm đáp ứng tốt hơn với những kỳ vọng, niềm tin và sự mong đợi của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và nhân dân./.

M. Thúy