Đề xuất giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa có quy mô doanh thu không quá 50 tỉ đồng

Giảm thu ngân sách khoảng 15.840 tỷ đồng

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Dịch bệnh COVID-19 đã tác động tiêu cực đến nhiều mặt đời sống kinh tế xã hội. Nhiều ngành nghề, lĩnh vực sản xuất kinh doanh khó khăn, có doanh nghiệp bị đình trệ, thu hẹp quy mô. Để các doanh nghiệp quy mô nhỏ có thêm nguồn lực tài chính duy trì và khôi phục sản xuất kinh doanh, vượt qua khó khăn, thách thức do tác động của dịch bệnh, góp phần đạt mục tiêu cao nhất có thể về tăng trưởng kinh tế của năm 2020, cần thiết phải có giải pháp kịp thời trình Quốc hội ban hành Nghị quyết để quy định giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với nhóm doanh nghiệp có quy mô nhỏ và sớm đưa chính sách này vào thực tiễn.

Theo đó, dự thảo đưa ra mức giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020, đối với trường hợp doanh nghiệp có tổng doanh thu năm 2020, không quá 50 tỉ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm 2020 không quá 100 người.

Theo lý giải của Chính phủ, thực tế tại Việt Nam hiện nay, số lượng doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa chiếm tới 97%. Nếu việc áp dụng chính sách giảm thuế cho cả đối tượng là doanh nghiệp có quy mô vừa thì gần như toàn bộ doanh nghiệp tại Việt Nam đều được hưởng giảm thuế. Như vậy, sẽ không mang nhiều ý nghĩa nhằm ưu tiên phát triển, đồng thời có thể dẫn đến sự cạnh tranh không bình đẳng giữa doanh nghiệp có quy mô vừa với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ trong khi doanh nghiệp có quy mô vừa đã sẵn có nhiều lợi thế hơn (vốn, doanh thu, thị trường, lao động, công nghệ...). "Đề xuất này nhằm đảm bảo phát huy hiệu quả của chính sách hỗ trợ, tránh tình trạng ưu đãi dàn trải" - Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Đề xuất áp dụng chính sách giảm thuế đối với doanh nghiệp có quy mô nhỏ được dựa trên tính toán về khả năng, điều kiện ngân sách Nhà nước trong bối cảnh hiện nay. Theo ước tính, việc đề xuất giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với doanh nghiệp có quy mô nhỏ sẽ làm giảm thu ngân sách Nhà nước khoảng 15.840 tỷ đồng và nếu tiếp tục mở rộng giảm thuế cho cả DN có quy mô vừa có thể làm giảm thu ngân sách Nhà nước khoảng 22.440 tỷ đồng.

Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu ngân sách Nhà nước trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán ngân sách Nhà nước, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế. Đồng thời, tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; quyết liệt công tác quản lý thu ngân sách Nhà nước, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, xử lý thu hồi nợ thuế.

Cần thiết ban hành chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp

Thẩm tra nội dung Chính phủ trình, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội tán thành sự cần thiết phải ban hành chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong bối cảnh tác động tiêu cực của dịch bệnh COVID-19.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết Quốc hội nhất trí với đối tượng áp dụng như dự thảo Nghị quyết vì đã cơ bản thống nhất với đối tượng người nộp thuế quy định tại điều 2 của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Bên cạnh đó, đây là các đối tượng gặp nhiều khó khăn nhất trong điều kiện ảnh hưởng của dịch bệnh, khả năng tiếp cận vốn, trình độ quản lý và áp dụng công nghệ còn hạn chế trong khi nhóm đối tượng này chiếm đa số trong tổng số các đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đồng tình về mức giảm và tiêu chí xác định về doanh thu và lao động, Ủy ban Tài chính-ngân sách cho rằng, quy định giảm 30% cho các đối tượng này sẽ góp phần giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tăng cường nguồn lực để phát triển. Ngoài ra, việc hạn chế đối tượng theo doanh thu và người lao động như dự thảo Nghị quyết cũng không gây áp lực quá lớn lên thu ngân sách nhà nước trong năm 2020.

Tuy nhiên, có một số ý kiến cho rằng một số đối tượng có doanh thu và lợi nhuận tăng cao trong giai đoạn dịch bệnh lại được hưởng chính sách giảm thuế này là chưa hợp lý, trong khi mục tiêu hỗ trợ đối tượng thực sự gặp khó khăn. Do đó, đề nghị cần quy định phạm vi của Nghị quyết chỉ áp dụng đối với những đối tượng có doanh thu năm 2020 giảm so với doanh thu năm 2019 hoặc có mức giảm doanh thu từ 30% năm 2020 so với năm 2019. Cũng có ý kiến đề nghị không phân biệt quy mô doanh nghiệp mà cần nghiên cứu để thực hiện giảm thuế cho tất cả các doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch bệnh.

Ý kiến khác tại cơ quan thẩm tra nhìn nhận, dự thảo Nghị quyết chỉ hỗ trợ được cho các doanh nghiệp có lãi, chưa tính tới các doanh nghiệp đã ngừng sản xuất, kinh doanh hoặc hoạt động không có lãi thì không được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Do đó, Chính phủ cần có giải pháp tổng thể hơn cho nền kinh tế thay vì chỉ giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các đối tượng đang kinh doanh có lợi nhuận./.

Nhật Quang