Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2018

Phải báo cáo lũy kế kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán các năm trước

Quốc hội quyết nghị tổng số thu cân đối NSNN năm 2018 là 1.880.029.177 triệu đồng, bao gồm cả số thu chuyển nguồn từ năm 2017 chuyển sang năm 2018, thu kết dư ngân sách địa phương (NSĐP) năm 2017, thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Tổng số chi cân đối NSNN là 1.869.791.887 triệu đồng, bao gồm cả số chi chuyển nguồn từ năm 2018 sang năm 2019. Bội chi NSNN là 153.110.403 triệu đồng, bằng 2,8% tổng sản phẩm trong nước, không bao gồm kết dư NSĐP.

Nguồn bù đắp bội chi ngân sách Trung ương gồm: Vay trong nước 110.689.303 triệu đồng; vay ngoài nước 42.421.100 triệu đồng. Tổng mức vay của NSNN để bù đắp bội chi và trả nợ gốc là 284.806.197 triệu đồng.

Quốc hội cũng thống nhất về việc phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại và điều chỉnh dự toán chi NSNN năm 2018. Theo đó, phân bổ 5.370.580 triệu đồng vốn viện trợ không hoàn lại của ngân sách Trung ương năm 2018 cho các bộ, cơ quan Trung ương; điều chỉnh giảm dự toán chi thường xuyên, đồng thời điều chỉnh tăng dự toán chi đầu tư phát triển năm 2018 của Bộ Tài chính với số tiền 1.991.061 triệu đồng.

Quốc hội phê chuẩn tổng số thu cân đối NSNN năm 2018 là 1.880.029.177 triệu đồng; tổng số chi cân đối ngân sách là 1.869.791.887 triệu đồng; Bội chi ngân sách là 153.110.403 triệu đồng.

Tại Nghị quyết này, Quốc hội giao Chính phủ công khai quyết toán NSNN năm 2018 theo đúng quy định của pháp luật; Chỉ đạo các Bộ, cơ quan Trung ương, UBND các cấp kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế được nêu trong Báo cáo thẩm tra. Hàng năm, khi trình quyết toán phải báo cáo lũy kế kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán các năm trước.
Chính phủ chỉ đạo thực hiện các biện pháp quyết liệt, đồng bộ để tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, sử dụng ngân sách, hạn chế thấp nhất tình trạng trốn thuế, nợ đọng thuế, chuyển nguồn; thực hiện nghiêm các quy định trong quản lý vốn đầu tư công, khắc phục triệt để tình trạng phát sinh nợ xây dựng cơ bản, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm, kịp thời các tổ chức, cá nhân vi phạm trong quản lý, sử dụng NSNN và báo cáo Quốc hội danh sách, mức độ sai phạm, hình thức xử lý, kết quả xử lý vi phạm trong việc quản lý, sử dụng NSNN niên độ 2018 khi trình Báo cáo quyết toán NSNN năm 2019…
 
 
Tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, sử dụng ngân sách

Trước đó, tại Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2018 do Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày nêu rõ: Trên cơ sở ý kiến các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thảo luận tại Tổ ngày 8/6/2018 và tại Hội trường ngày 13/6/2018 về quyết toán NSNN năm 2018 và ý kiến các vị ĐBQH góp ý về Dự thảo Nghị quyết phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại, điều chỉnh dự toán chi NSNN và phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2018, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Uỷ ban Tài chính- Ngân sách chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu và xin báo cáo Quốc hội một số nội dung, cụ thể:

Về thu NSNN: Một số ý kiến cho rằng, chất lượng dự báo và xây dựng dự toán chưa cao, nguồn thu chưa thực sự bền vững, thu từ đất đai, tài nguyên còn lớn, cơ cấu thu khó đạt mục tiêu của Kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2016-2020. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, mặc dù Chính phủ đã nỗ lực cao trong chỉ đạo, điều hành thực hiện dự toán thu NSNN năm 2018 song đúng như các vị ĐBQH đã nêu, cơ cấu nguồn thu chưa thực sự bền vững. Tuy thu NSNN giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn thu từ dầu thô, xuất nhập khẩu và vượt dự toán được giao nhưng số vượt thu chủ yếu tập trung ở các khoản thu từ đất đai. Mặc dù tỷ trọng thu nội địa so với tổng thu NSNN tăng qua các năm song tỷ trọng thu nội địa so với tổng thu NSNN năm 2018 mới chỉ đạt 80,7%, vẫn còn khoảng cách so với mục tiêu đề ra trong kế hoạch tài chính 05 năm 2016-2020 (tỷ trọng thu nội địa bình quân đạt khoảng 84-85% tổng thu NSNN). Tiếp thu ý kiến ĐBQH, đề nghị Chính phủ sát sao hơn trong chỉ đạo, điều hành để nâng cao chất lượng công tác dự báo, tăng cường năng lực phân tích, xây dựng dự toán thu NSNN, từng bước đổi mới phương pháp lập dự toán thu ngân sách; ban hành và thực thi các giải pháp quyết liệt, hiệu quả hơn để cơ cấu lại nguồn thu theo hướng bền vững, đảm bảo tỷ lệ động viên hợp lý theo tinh thần Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 9/11/2016 của Quốc hội.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, tình trạng kê khai thiếu thuế phải nộp; trốn, lậu thuế; nợ đọng thuế lớn vẫn chưa được khắc phục. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, mặc dù ngành thuế đã có nhiều cố gắng song đúng như ý kiến các vị ĐBQH, tình trạng kê khai thiếu thuế phải nộp; trốn, lậu thuế; nợ đọng thuế lớn chưa được khắc phục triệt để, phần nào thể hiện chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý thuế còn hạn chế. Do đó, đề nghị Chính phủ có biện pháp tích cực hơn nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, cải cách hành chính, sắp xếp lại bộ máy tổ chức, biên chế, phòng chống tiêu cực, tham nhũng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, kiểm soát chặt chẽ ngay từ khâu kê khai thuế, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hạn chế thấp nhất tình trạng gian lận, trốn thuế, nợ đọng thuế, bảo đảm nguồn thu cho NSNN.

Về chi NSNN: Có ý kiến cho rằng, nhiều khoản chi quan trọng như chi cho giáo dục-đào tạo, khoa học, công nghệ không đạt dự toán. Tình trạng chi ngân sách chưa đúng chế độ, đúng tiêu chuẩn, định mức chưa được khắc phục. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, đúng như các vị ĐBQH đã nêu, các hạn chế nêu trên đã diễn ra trong nhiều năm nhưng chậm được khắc phục. Vì vậy, tiếp thu ý kiến ĐBQH, đề nghị Chính phủ tích cực, chủ động hơn trong việc triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp để điều hành NSNN theo đúng dự toán đã được phê duyệt, đặc biệt lưu ý đối với các lĩnh vực chi quan trọng; quản lý chặt chẽ các khoản chi, tiết kiệm chi, chủ động dành nguồn thực hiện cải cách tiền lương, hạn chế tối đa bổ sung ngoài dự toán và chuyển nguồn sang năm sau; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; xử lý nghiêm, minh bạch các hành vi vi phạm trong quản lý, sử dụng ngân sách.

Có ý kiến cho rằng, số chuyển nguồn có xu hướng gia tăng, kết dư ngân sách địa phương (NSĐP) rất lớn; phân bổ vốn đầu tư công còn bất cập; bố trí vốn cho địa phương còn chậm; tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp, sử dụng vốn chưa hiệu quả. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, các hạn chế nêu trên là tình trạng đã diễn ra trong nhiều năm, các vị ĐBQH đã nêu ý kiến và mặc dù Chính phủ đã triển khai các giải pháp song các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công vẫn tiếp diễn. Trong bối cảnh nguồn thu còn hạn hẹp, nhiều nhiệm vụ chi cần thiết khác chưa được bố trí đủ nguồn nhưng chuyển nguồn gia tăng, kết dư NSĐP lớn. Vì vậy, đề nghị Chính phủ sát sao hơn để khắc phục triệt để tình trạng này, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng NSNN.

Về bội chi NSNN: Có ý kiến cho rằng, bội chi giảm so với dự toán chủ yếu là do giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vốn vay chậm, không thực sự là do tiết kiệm chi để giảm vay. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xin báo cáo như sau, mặc dù số bội chi năm 2018 thấp hơn dự toán bội chi NSNN song Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy ý kiến của ĐBQH là xác đáng và cho rằng, bội chi giảm so với dự toán chủ yếu là do giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vốn vay chậm, không thực sự là do tiết kiệm chi để giảm vay nên Chính phủ cần lưu ý có giải pháp hiệu quả hơn trong quản lý, điều hành NSNN.

Về một số nội dung khác: Có ý kiến cho rằng tỷ lệ thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước còn chưa cao, việc báo cáo xử lý trách nhiệm cá nhân và tập thể sai phạm trong quản lý ngân sách theo nghị quyết của Quốc hội nhiều năm chậm trễ, mức độ xử lý chủ yếu là kiểm điểm, phê bình, ảnh hưởng đến việc chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật ngân sách.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với ý kiến các vị ĐBQH, việc xử lý nghiêm và báo cáo kết quả xử lý trách nhiệm cá nhân và tập thể sai phạm trong quản lý ngân sách là cần thiết để công khai, minh bạch trong xử lý sai phạm, góp phần chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật ngân sách. Tuy nhiên, việc thực hiện kiến nghị Kiểm toán nhà nước còn chưa triệt để, chưa tổng hợp báo cáo số thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán lũy kế để phản ánh đúng tình hình thực hiện kiến nghị kiểm toán, việc báo cáo kết quả xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân của Chính phủ các năm chậm, kỳ họp này đến ngày 9/6/2020 mới báo cáo. Vì vậy, đề nghị Chính phủ, Kiểm toán nhà nước báo cáo Quốc hội lũy kế kết quả thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước khi trình quyết toán. Đồng thời, Chính phủ cần chỉ đạo để khắc phục tình trạng gửi báo cáo chậm và cũng cần quan tâm đến mức độ xử lý để đảm bảo nghiêm minh trong quản lý, sử dụng NSNN…/.
 
Phương Ngọc