Kiểm toán nhà nước nỗ lực đóng góp vào công cuộc cải cách hành chính
Cùng với việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), tích cực cải cách hành chính (CCHC) trong công tác kiểm toán, KTNN đã góp phần thúc đẩy hoạt động CCHC chung của các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị được kiểm toán, từ đó góp phần vào việc thực hiện chủ trương CCHC của Chính phủ để phục vụ người dân được tốt hơn.
Thực hiện cải cách hành chính toàn diện
Hoạt động của KTNN thời gian qua đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước, góp phần làm cho nền kinh tế phát triển lành mạnh hơn, sức “đề kháng” tốt hơn. Trong đó, KTNN không ngừng đổi mới để đáp ứng tốt hơn yêu cầu đặt ra với việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt công tác CCHC, từ công tác xây dựng thể chế và chỉ đạo điều hành, công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC), hiện đại hóa hành chính cho đến xây dựng nguồn nhân lực.
Theo đó, thực hiện Kế hoạch CCHC của Ngành, KTNN đã đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về KTNN; hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật và những quy định về tổ chức, hoạt động của KTNN gắn với quá trình hiện đại hóa ngành kiểm toán và chuyển đổi số ở Việt Nam; chỉ đạo điều hành linh hoạt, sáng tạo, bám sát kế hoạch công tác gắn với kết quả công việc cụ thể. KTNN đã thực hiện rà soát để loại bỏ, thay thế nhiều TTHC nhằm đơn giản, công khai, minh bạch; tăng cường ứng dụng CNTT trong giải quyết TTHC.
KTNN đã và đang tiếp tục sắp xếp, kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy của KTNN tinh gọn, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả gắn với tinh giản biên chế trên cơ sở triển khai có hiệu quả các nghị quyết của T.Ư; tăng cường phân cấp cho các đơn vị trực thuộc; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; tập trung nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực quản lý, điều hành… Tất cả những hoạt động cải cách nội tại của KTNN đã trực tiếp hoặc gián tiếp tác động đến đối tượng kiểm toán, giúp giảm bớt phức tạp không cần thiết trong quá trình giao dịch, từ đó tạo điều kiện để các đơn vị tập trung vào nhiệm vụ, giúp nâng cao chất lượng công tác.
Đặc biệt, thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã có những kiến nghị quan trọng liên quan đến hoạt động CCHC của từng đơn vị được kiểm toán, từ cải cách TTHC, điều chỉnh công tác quản lý tổ chức, nhân sự, tiền lương cho đến cơ chế, chính sách hiện hành. Đơn cử, thông qua các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương, KTNN đã phát hiện và kiến nghị giải pháp để nâng cao tính chủ động của địa phương trong quản lý ngân sách.
Tổng hợp kết quả cuộc kiểm toán chuyên đề “Công tác quản lý nhà nước tại Tổng cục Thuế và các cục thuế liên quan đến việc hoàn, miễn, giảm, chống trốn thuế, chuyển giá năm 2020” cho thấy, tình trạng xử lý hồ sơ và lập báo cáo hoàn thuế còn chậm, không đảm bảo thời gian theo quy định, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, DN... Từ đó, KTNN đã kiến nghị tới cơ quan chức năng để sửa đổi, điều chỉnh, giúp cơ quan nhà nước thực hiện tốt hơn nhiệm vụ phục vụ nhân dân. Kết quả kiểm toán đều được KTNN thực hiện công khai theo quy định của Luật KTNN và các quy định pháp luật có liên quan, qua đó góp phần làm minh bạch tài chính, đã tạo được dư luận tốt trong nước và quốc tế.
Những nỗ lực này của KTNN cũng đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí, đánh giá cao khi cho ý kiến về Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của KTNN và cho rằng: KTNN đã triển khai tích cực, đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật. KTNN đã có nhiều đổi mới trong phương pháp kiểm toán, cải cách TTHC, áp dụng CNTT nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán, góp phần tăng cường công tác quản lý và chấn chỉnh kỷ luật tài chính; phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; cung cấp nhiều thông tin để Quốc hội, Chính phủ xem xét, quyết định các vấn đề theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Công nghệ thông tin đóng vai trò then chốt
Trong bối cảnh đẩy mạnh CCHC, tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước và xu thế hiện đại hóa KTNN trên thế giới hiện nay, định hướng hiện tại cũng như lâu dài của KTNN là chú trọng nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động, từ đó thúc đẩy nền hành chính công hiện đại, phục vụ tốt hơn yêu cầu của nhân dân. Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 đã được xây dựng và ban hành, trong đó nêu rõ mục tiêu là nâng cao năng lực hoạt động, hiệu lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của KTNN như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính công, tài sản công. Đặc biệt, Chiến lược cũng xác định 3 trụ cột phát triển, trong đó “Công nghệ đóng vai trò then chốt, thiết lập, định hướng cho quá trình xây dựng, hình thành các hệ thống nền tảng quản trị thông minh, góp phần đưa KTNN tham gia tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế số và thích ứng linh hoạt với sự thay đổi quá trình chuyển đổi số trong tương lai…”.
Một trong những nội dung trọng tâm luôn được Tổng Kiểm toán nhà nước quán triệt toàn Ngành tập trung thực hiện, đó là hiện đại hóa nền hành chính thông qua ứng dụng CNTT vào mọi hoạt động công tác. Chỉ đạo về nội dung này, Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh lưu ý, trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, các giải pháp ứng dụng CNTT còn giúp kiểm toán viên nhà nước cũng như các đơn vị liên quan giảm tiếp xúc trực tiếp, từ đó giúp giảm nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Theo đó, Tổng Kiểm toán nhà nước giao Trung tâm Tin học phối hợp xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá ứng dụng CNTT của các đơn vị phục vụ công tác đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và bình xét thi đua, khen thưởng hằng năm của KTNN.
Để hiện đại hóa nền hành chính, KTNN xác định quyết liệt triển khai thực hiện Chiến lược phát triển và kiến trúc tổng thể CNTT của KTNN; phấn đấu ứng dụng CNTT trong mọi hoạt động của KTNN, nhất là trong hoạt động kiểm toán. Chú trọng vấn đề bảo mật và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hoạt động kiểm toán, tập trung nghiên cứu ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) để số hóa dữ liệu, kết nối liên thông với nguồn dữ liệu của các địa phương, Bộ, ngành và nguồn dữ liệu quốc gia; quản lý, vận hành hạ tầng CNTT đảm bảo duy trì hoạt động an toàn, ổn định cho toàn bộ hệ thống mạng của KTNN; đẩy nhanh ứng dụng phần mềm số hóa và quản lý hồ sơ kiểm toán điện tử.
Nhìn lại những chặng đường vừa qua, có thể nói sự hiện diện của CNTT, công nghệ mới đang từng bước làm thay đổi căn bản hoạt động của KTNN, trọng tâm là hoạt động kiểm toán từ đó đưa KTNN đi theo đúng lộ trình chuyển đổi số. Những chủ trương đúng đắn về phát triển CNTT đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp cho hoạt động kiểm toán nâng cao tính chủ động, từ đó giúp KTNN hoàn thành tốt kế hoạch kiểm toán; đồng thời cùng Chính phủ chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị, DN để cùng vượt qua đại dịch.
Thực hiện đẩy mạnh CCHC, trọng tâm là cắt giảm TTHC không cần thiết, ứng dụng CNTT vào mọi hoạt động công tác, trong 27 năm xây dựng và phát triển, KTNN đã đóng góp tích cực vào thành tựu chung của công cuộc đổi mới, CCHC, đặc biệt là cải cách tài chính công của đất nước, từ đó khẳng định vị trí, vai trò to lớn của KTNN đối với sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước trong hệ thống chính trị./.
Nguyễn Lộc
(Báo Kiểm toán số 27/2021)
Hoạt động của KTNN thời gian qua đã có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước, góp phần làm cho nền kinh tế phát triển lành mạnh hơn, sức “đề kháng” tốt hơn. Trong đó, KTNN không ngừng đổi mới để đáp ứng tốt hơn yêu cầu đặt ra với việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt công tác CCHC, từ công tác xây dựng thể chế và chỉ đạo điều hành, công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC), hiện đại hóa hành chính cho đến xây dựng nguồn nhân lực.
Theo đó, thực hiện Kế hoạch CCHC của Ngành, KTNN đã đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về KTNN; hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật và những quy định về tổ chức, hoạt động của KTNN gắn với quá trình hiện đại hóa ngành kiểm toán và chuyển đổi số ở Việt Nam; chỉ đạo điều hành linh hoạt, sáng tạo, bám sát kế hoạch công tác gắn với kết quả công việc cụ thể. KTNN đã thực hiện rà soát để loại bỏ, thay thế nhiều TTHC nhằm đơn giản, công khai, minh bạch; tăng cường ứng dụng CNTT trong giải quyết TTHC.
KTNN đã và đang tiếp tục sắp xếp, kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy của KTNN tinh gọn, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả gắn với tinh giản biên chế trên cơ sở triển khai có hiệu quả các nghị quyết của T.Ư; tăng cường phân cấp cho các đơn vị trực thuộc; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; tập trung nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực quản lý, điều hành… Tất cả những hoạt động cải cách nội tại của KTNN đã trực tiếp hoặc gián tiếp tác động đến đối tượng kiểm toán, giúp giảm bớt phức tạp không cần thiết trong quá trình giao dịch, từ đó tạo điều kiện để các đơn vị tập trung vào nhiệm vụ, giúp nâng cao chất lượng công tác.
Đặc biệt, thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã có những kiến nghị quan trọng liên quan đến hoạt động CCHC của từng đơn vị được kiểm toán, từ cải cách TTHC, điều chỉnh công tác quản lý tổ chức, nhân sự, tiền lương cho đến cơ chế, chính sách hiện hành. Đơn cử, thông qua các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương, KTNN đã phát hiện và kiến nghị giải pháp để nâng cao tính chủ động của địa phương trong quản lý ngân sách.
Tổng hợp kết quả cuộc kiểm toán chuyên đề “Công tác quản lý nhà nước tại Tổng cục Thuế và các cục thuế liên quan đến việc hoàn, miễn, giảm, chống trốn thuế, chuyển giá năm 2020” cho thấy, tình trạng xử lý hồ sơ và lập báo cáo hoàn thuế còn chậm, không đảm bảo thời gian theo quy định, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, DN... Từ đó, KTNN đã kiến nghị tới cơ quan chức năng để sửa đổi, điều chỉnh, giúp cơ quan nhà nước thực hiện tốt hơn nhiệm vụ phục vụ nhân dân. Kết quả kiểm toán đều được KTNN thực hiện công khai theo quy định của Luật KTNN và các quy định pháp luật có liên quan, qua đó góp phần làm minh bạch tài chính, đã tạo được dư luận tốt trong nước và quốc tế.
Những nỗ lực này của KTNN cũng đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí, đánh giá cao khi cho ý kiến về Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của KTNN và cho rằng: KTNN đã triển khai tích cực, đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật. KTNN đã có nhiều đổi mới trong phương pháp kiểm toán, cải cách TTHC, áp dụng CNTT nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán, góp phần tăng cường công tác quản lý và chấn chỉnh kỷ luật tài chính; phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; cung cấp nhiều thông tin để Quốc hội, Chính phủ xem xét, quyết định các vấn đề theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Công nghệ thông tin đóng vai trò then chốt
Trong bối cảnh đẩy mạnh CCHC, tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước và xu thế hiện đại hóa KTNN trên thế giới hiện nay, định hướng hiện tại cũng như lâu dài của KTNN là chú trọng nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động, từ đó thúc đẩy nền hành chính công hiện đại, phục vụ tốt hơn yêu cầu của nhân dân. Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 đã được xây dựng và ban hành, trong đó nêu rõ mục tiêu là nâng cao năng lực hoạt động, hiệu lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của KTNN như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính công, tài sản công. Đặc biệt, Chiến lược cũng xác định 3 trụ cột phát triển, trong đó “Công nghệ đóng vai trò then chốt, thiết lập, định hướng cho quá trình xây dựng, hình thành các hệ thống nền tảng quản trị thông minh, góp phần đưa KTNN tham gia tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế số và thích ứng linh hoạt với sự thay đổi quá trình chuyển đổi số trong tương lai…”.
Một trong những nội dung trọng tâm luôn được Tổng Kiểm toán nhà nước quán triệt toàn Ngành tập trung thực hiện, đó là hiện đại hóa nền hành chính thông qua ứng dụng CNTT vào mọi hoạt động công tác. Chỉ đạo về nội dung này, Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh lưu ý, trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, các giải pháp ứng dụng CNTT còn giúp kiểm toán viên nhà nước cũng như các đơn vị liên quan giảm tiếp xúc trực tiếp, từ đó giúp giảm nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Theo đó, Tổng Kiểm toán nhà nước giao Trung tâm Tin học phối hợp xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá ứng dụng CNTT của các đơn vị phục vụ công tác đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và bình xét thi đua, khen thưởng hằng năm của KTNN.
Để hiện đại hóa nền hành chính, KTNN xác định quyết liệt triển khai thực hiện Chiến lược phát triển và kiến trúc tổng thể CNTT của KTNN; phấn đấu ứng dụng CNTT trong mọi hoạt động của KTNN, nhất là trong hoạt động kiểm toán. Chú trọng vấn đề bảo mật và ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hoạt động kiểm toán, tập trung nghiên cứu ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) để số hóa dữ liệu, kết nối liên thông với nguồn dữ liệu của các địa phương, Bộ, ngành và nguồn dữ liệu quốc gia; quản lý, vận hành hạ tầng CNTT đảm bảo duy trì hoạt động an toàn, ổn định cho toàn bộ hệ thống mạng của KTNN; đẩy nhanh ứng dụng phần mềm số hóa và quản lý hồ sơ kiểm toán điện tử.
Nhìn lại những chặng đường vừa qua, có thể nói sự hiện diện của CNTT, công nghệ mới đang từng bước làm thay đổi căn bản hoạt động của KTNN, trọng tâm là hoạt động kiểm toán từ đó đưa KTNN đi theo đúng lộ trình chuyển đổi số. Những chủ trương đúng đắn về phát triển CNTT đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp cho hoạt động kiểm toán nâng cao tính chủ động, từ đó giúp KTNN hoàn thành tốt kế hoạch kiểm toán; đồng thời cùng Chính phủ chia sẻ, tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị, DN để cùng vượt qua đại dịch.
Thực hiện đẩy mạnh CCHC, trọng tâm là cắt giảm TTHC không cần thiết, ứng dụng CNTT vào mọi hoạt động công tác, trong 27 năm xây dựng và phát triển, KTNN đã đóng góp tích cực vào thành tựu chung của công cuộc đổi mới, CCHC, đặc biệt là cải cách tài chính công của đất nước, từ đó khẳng định vị trí, vai trò to lớn của KTNN đối với sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước trong hệ thống chính trị./.
Nguyễn Lộc
(Báo Kiểm toán số 27/2021)
