Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2021: Tập trung phòng chống dịch và khôi phục, phát triển kinh tế xã hội

Dự phiên họp có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Phạm Bình Minh, Lê Minh Khái, Vũ Đức Đam, Lê Văn Thành; Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang; Lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan, Trung ương.

Lãnh đạo các địa phương tham dự phiên họp tại các điểm cầu địa phương.

Chính phủ tập trung thảo luận về hai nội dung: Tình hình KTXH tháng 9 và 9 tháng năm 2021; thảo luận kỹ hơn về các biện pháp thích ứng an toàn, linh hoạt và hiệu quả với dịch COVID-19 và từng bước mở cửa trở lại, đưa cuộc sống về điều kiện bình thường mới. Trong đó, Chính phủ dành phần đầu phiên họp để thảo luận, lắng nghe các ý kiến địa phương góp ý vào dự thảo thích ứng an toàn, linh hoạt và hiệu quả với dịch COVID-19.

Bảo đảm hài hòa giữa mở cửa và an toàn dịch bệnh

Về công tác phòng chống dịch COVID-19, các thành viên Chính phủ, lãnh đạo địa phương thống nhất đánh giá, sau khi kiện toàn, Ban Chỉ đạo quốc gia đã khẩn trương nắm chắc tình hình, đưa ra những biện pháp kịp thời, quyết đoán và chưa có tiền lệ để xử lý tình huống cấp bách do dịch gây ra tại TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố. Đến nay, tình hình dịch được kiểm soát tốt hơn trên phạm vi toàn quốc. Tại tâm dịch ở TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, tỉ lệ nhiễm và tử vong giảm sâu; an sinh xã hội, đời sống nhân dân ở những nơi thực hiện giãn cách cơ bản được bảo đảm; trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Từ yêu cầu thực tiễn về công tác phòng chống dịch và yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, các thành viên Chính phủ và các địa phương nhận định có đủ cơ sở để chuyển hướng chiến lược thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, nhằm thực hiện từng bước việc mở cửa trở lại nền kinh tế, bảo đảm hài hòa giữa mở cửa và an toàn dịch bệnh. Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh hiện nay, chỉ có sự lựa chọn tối ưu, không có sự lựa chọn hoàn hảo và phải có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh. Trong phòng chống dịch bệnh, công tác phòng ngừa có ý nghĩa rất quan trọng và quyết định trong bối cảnh độ bao phủ vaccine chưa cao, nên lộ trình mở cửa phải bảo đảm an toàn, trên cơ sở thực hiện nguyên tắc 5K + vaccine, thuốc điều trị + công nghệ + ý thức của Nhân dân, với 3 trụ cột chính là cách ly, xét nghiệm, điều trị, trong đó cách ly sẽ được thực hiện ở phạm vi hẹp nhất có thể, phải chặt chẽ, đúng nguyên tắc, bảo đảm hiệu quả; xét nghiệm khoa học, hiệu quả, tốc độ xét nghiệp phải nhanh hơn tốc độ lây lan của dịch bênh; điều trị có sự phân loại, chăm sóc, tiếp cận y tế từ sớm, từ xa, từ cơ sở, không để dẫn đến quá tải hệ thống y tế và khủng hoảng y tế, hạn chế thấp nhất các ca tử vong.

Thủ tướng cũng lưu ý các địa phương tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người lao động ở các thành phố lớn sớm ổn định cuộc sống, không di chuyển tự phát. Trường hợp người dân, người lao động quyết tâm rời thành phố, các khu công nghiệp, các khu chế xuất về quê, các tỉnh, thành phố phối hợp, thực hiện tốt các biện pháp y tế, tổ chức việc đưa đón có trật tự, an toàn, không gây ách tắc; đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp hỗ trợ cần thiết, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống ổn định của nhân dân. Củng cố, phát triển hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở; sẵn sàng tăng cường y tế lưu động, đảm bảo người dân được tiếp cận y tế từ sớm, từ xa, từ cơ sở, không để dẫn đến quá tải hệ thống y tế và khủng hoảng y tế; hạn chế thấp nhất các ca tử vong.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, vừa qua, chúng ta đã thực hiện việc giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội ở 23 tỉnh, thành phố và đạt kết quả nhất định bước đầu. Ban chỉ đạo quốc gia đã thống nhất cần có lộ trình thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh, chỉ đạo Bộ Y tế xây dựng dự thảo hướng dẫn tạm thời, gửi các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và lấy ý kiến tới tận cấp huyện, cấp xã. Ban chỉ đạo quốc gia, Bộ Y tế cũng đã nhiều lần lấy ý kiến các cơ quan liên quan, lắng nghe, tham khảo ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học… về dự thảo.

Bên cạnh các ý kiến đồng thuận, cũng có các ý kiến khác nhau về dự thảo hướng dẫn, cho nên Chính phủ tiếp tục dành thời gian của phiên họp để lấy thêm ý kiến các địa phương. “Đây là vấn đề khó, càng khó khăn, phức tạp, nhạy cảm càng phải giữ vững nguyên tắc, phát huy dân chủ, huy động trí tuệ tập thể, cầu thị, lắng nghe ý kiến của nhau để chúng ta có đầy đủ thông tin, đầy đủ cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng hướng dẫn” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho rằng, qua gần 2 năm phòng chống dịch, chúng ta đã hiểu rõ hơn về virus và dịch bệnh, tuy nhiên, dịch bệnh vẫn khó lường, một văn bản không thể điều chỉnh hết toàn bộ mọi góc cạnh của cuộc sống từ Trung ương tới cấp xã, phường, nhất là khi chúng ta lấy xã, phường làm pháo đài, người dân là chiến sĩ trong phòng chống dịch.

Vì vậy, việc xây dựng dự thảo được tiến hành thận trọng với mục tiêu làm sao phù hợp nhất có thể trong điều kiện hiện nay. Đây là hướng dẫn tạm thời vì việc chống dịch chưa có tiền lệ, diễn biến nhanh, phức tạp, liên quan tới tất cả công dân, liên quan tới mọi lĩnh vực như an ninh trật tự, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, cần vừa làm vừa rút kinh nghiệm, tiếp tục bổ sung, hoàn thiện dần.

Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ và lãnh đạo nhiều địa phương... đã đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến các tiêu chí, giải pháp để sớm ban hành một Hướng dẫn tạm thời, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay về công tác phòng chống dịch.

 Quyết tâm đẩy mạnh mọi biện pháp để tháo gỡ cơ chế, khơi thông nguồn lực

Về tình hình kinh tế-xã hội, Chính phủ thống nhất nhận định, do tác động của dịch bệnh, tốc độ tăng trưởng quý III/2021 giảm sâu, kéo tăng trưởng 9 tháng chỉ đạt 1,42%, nhưng nền kinh tế vẫn có những điểm sáng: Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp; các cân đối lớn được bảo đảm; sản xuất khu vực nông nghiệp vẫn là điểm sáng, giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế; an ninh lương thực, thực phẩm được đảm bảo; vốn FDI đăng ký 9 tháng ước đạt 22,15 tỷ USD, tăng 4,4%, trong đó số các dự án quy mô lớn tăng mạnh.

Về phát triển doanh nghiệp, trong 9 tháng cả nước ghi nhận 117,8 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và trở lại hoạt động. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, việc nghiên cứu xây dựng và thực hiện lộ trình mở cửa trở lại tạo tín hiệu tốt cho cộng đồng doanh nghiệp, theo đó 70% doanh nghiệp trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo lạc quan về tình hình kinh doanh những tháng cuối năm.

An sinh xã hội tiếp tực được Chính phủ đặc biệt quan tâm, theo đó đã có trên 18 triệu người được hỗ trợ với gần 15 nghìn tỷ đồng. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được giữ vững. Đối ngoại được đẩy mạnh, đặc biệt ngoại giao vaccine.

Bên cạnh kết quả đạt được, nền kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn, thách thức, cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả để xử lý, khắc phục trong đó nổi lên là: Nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh, lưu thông hàng hóa bị đình trệ, chi phí tăng cao, một số chuỗi sản xuất bị đứt gãy cục bộ; nguy cơ nợ xấu gia tăng; giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp. Việc làm, sinh kế, đời sống một bộ phận người dân, người lao động bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là ở những địa bàn có dịch bùng phát... Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, áp lực khôi phục sản xuất, kinh doanh những tháng cuối năm là rất lớn, nhưng phòng, chống, kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19 vẫn là yếu tố quyết định cho tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm.
 

Kết luận phiên họp, sau khi phân tích bối cảnh tình hình trong nước, khu vực và quốc tế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Vừa qua, trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, chúng ta đã ưu tiên số 1 cho phòng, chống dịch, đặt sức khoẻ, tính mạng của nhân dân lên trên hết, trước hết nên phải hy sinh một phần kinh tế. Nhiều địa phương phải giãn cách xã hội và tăng cường giãn cách xã hội, trong đó có các vùng kinh tế trọng điểm, các trung tâm kinh tế lớn, cho nên tăng trưởng quý III giảm sâu. Do đó, trong những tháng cuối năm, cùng với nỗ lực cao nhất về phòng, chống dịch, Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh mọi biện pháp để tháo gỡ cơ chế, khơi thông nguồn lực, tạo động lực mới, quyết liệt đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để tăng trưởng kinh tế tốt hơn và tạo tiền đề cho những tháng đầu năm 2022, đưa đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Về nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó cần tập trung xây dựng, hoàn thiện Chiến lược khôi phục và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới đồng bộ với Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới. Các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch phục hồi và phát triển KTXH, mở lại các hoạt động sản xuất kinh doanh, giao thông, lưu thông hàng hóa, du lịch, giáo dục đào tạo... theo lộ trình từng bước.

Phối hợp linh hoạt chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ, tạo ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô; kiểm soát tốt lạm phát, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, có chính sách kích thích nền kinh tế, đưa dòng tiền vào nền kinh tế đúng hướng. Tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ các lĩnh vực kinh tế có rủi ro cao.

Bảo đảm lưu thông hàng hóa và đi lại của người dân thông suốt nội tỉnh và liên tỉnh, không để ách tắc, không để mỗi địa phương một kiểu; hướng dẫn công khai, rõ về các yêu cầu trong bảo đảm an toàn chống dịch và thống nhất trên toàn quốc để các địa phương thực hiện, từng doanh nghiệp, người dân dễ dàng tra cứu và tuân thủ.

Triển khai các giải pháp phục hồi hoạt động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất. Tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp để giữ đơn hàng, duy trì chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, nỗ lực giành đơn hàng cho mùa cao điểm mua sắm cuối năm ở châu Âu, Bắc Mỹ, nhất là các ngành hàng chủ lực (dệt may, da giày…), các doanh nghiệp FDI. Tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để có giải pháp phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, thúc đẩy xuất khẩu.

Bảo đảm an sinh xã hội, an dân, ổn định chính trị, xã hội; triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động. Có giải pháp bảo đảm lao động, sẵn sàng đưa người lao động trở lại làm việc để khôi phục, phát triển sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế. Khẩn trương xây dựng hướng dẫn tổ chức dạy và học phù hợp tình hình, mức độ nguy cơ dịch bệnh từng địa phương. Thực hiện các chính sách, giải pháp hỗ trợ học sinh, sinh viên, nhất là các cháu gặp khó khăn, bị mồ côi do dịch COVID-19.

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đầu tư về nhân lực, vật lực, thời gian, công sức và lãnh đạo, chỉ đạo cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế. Tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh phòng chống tội phạm và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; bảo đảm an ninh quốc phòng biên giới, giữ vững độc lập, chủ quyền. Chuẩn bị tốt chương trình, nội dung cho các hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước trong thời gian tới. Nâng cao hiệu quả công tác truyền thông, tạo đồng thuận trong xã hội, làm cho "Dân biết - Dân hiểu - Dân tin - Dân theo - Dân làm". Những gì người dân thắc mắc thì phải giải thích rõ; đồng thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, chống phá của các thế lực thù địch, kẻ xấu, củng cố niềm tin của nhân dân, an lòng dân.

Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Trưởng ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố căn cứ tình hình cụ thể để thực hiện tốt nhất chương trình công tác trong tháng 10 và các tháng cuối năm 2021 theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. “Tình hình càng khó khăn, phức tạp càng phải đoàn kết thống nhất, tranh thủ mọi cơ hội và điều kiện phát triển đất nước, hạn chế tối đa khó khăn” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng lưu ý các địa phương một số nội dung liên quan tới việc người dân trở về quê sau khi nới lỏng giãn cách tại một số địa bàn, đề nghị các địa phương tiếp tục vận động người dân ở lại, đồng thời triển khai các biện pháp ổn định cuộc sống, tiêm vaccine, quan tâm giải quyết việc làm cho bà con… Với những người thực sự cần trở về, các địa phương phối hợp, chia sẻ, hợp tác chặt chẽ để đưa đón người dân một cách an toàn, trật tự, trên tinh thần tương thân, tương ái, tránh những căng thẳng không cần thiết…/.
 
Phương Ngọc