Nghiệm thu đề tài cấp Bộ “Vận dụng tiếp cận kiểm toán đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh”

Báo cáo tại buổi nghiệm thu, Ban chủ nhiệm đề tài cho biết, việc tiếp cận kiểm toán đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu là xu hướng tất yếu của KTNN các nước trên thế giới, song với KTNN Việt Nam còn rất mới mẻ về nhận thức và thực tiễn. Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Vận dụng tiếp cận kiểm toán đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh” là cần thiết cả về lý luận và thực tiễn.

Ngoài phần mở đầu, đề tài có 3 chương: Chương 1: “Cơ sở lý luận về kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh dựa trên tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu; Chương 2: Thực trạng kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong kiểm toán báo cáo quyết toán NSĐP và thực trạng vận dụng tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh; Chương 3: Phương hướng và giải pháp vận dụng tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh.

Với việc sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về cách tiếp cận kiểm toán dựa trên rủi ro; phương pháp đánh giá tài liệu, quan sát, kiểm chứng, đề tài đã: Trình bày tổng quan về rủi ro và trọng yếu trong hoạt động kiểm toán; kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và phân tích những nhân tố chi phối việc vận dụng tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu; vận dụng phương pháp tiếp cận rủi ro trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương; trình bày thực trạng kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh và thực trạng vận dụng phương pháp tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh; các hướng dẫn của Tổ chức quốc tế các Cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI), Tổ chức các Cơ quan Kiểm toán châu Á (ASOSAI) về phương pháp kiểm toán dựa trên rủi ro; phân tích sự cần thiết và phương hướng, nguyên tắc vận dụng tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh để đưa ra các giải pháp cụ thể để tiếp cận rủi ro, trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh.
 
Theo đánh giá của Hội đồng nghiệm thu, đề tài có giá trị về lý luận, phục vụ cho việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp đổi mới ứng dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu. Tuy nhiên, để đề tài có giá trị ứng dụng cao hơn và hoàn thiện hơn, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban chủ nhiệm đề tài xác định rõ đây là đề tài “vận dụng” hay là “xây dựng hướng dẫn” phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh, để có hướng tiếp cận đúng, toàn diện phù hợp với kết quả nghiên cứu phù hợp, tránh việc trình bày các vấn đề không phù hợp và nhất quán.

Về Chương 1, Ban chủ nhiệm Đề tài cần làm rõ nội hàm về “tiếp cận kiểm toán đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu” là gì, từ đó làm rõ tại sao cần tiếp cận kiểm toán đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu; tại sao việc đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu lại giúp đạt được các mục tiêu của hoạt động kiểm toán... Ngoài ra, cân nhắc bổ sung thêm các nhân tố chi phối việc vận dụng phương pháp tiếp cận đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương như: Pháp luật và những quy định liên quan đến tổ chức và hoạt động của KTNN; chiến lược phát triển KTNN; trình độ công nghệ quản lý và công nghệ kiểm toán của KTNN; công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán…

Về Chương 2, Mục 2.2.4 nên sửa tên thành “Đánh giá thực trạng vận dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương”, do trong mục này chủ yếu đánh giá về các kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của tồn tại, hạn chế đối với việc áp dụng phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh trong cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương.

Về Chương 3, Ban chủ nhiệm đề tài cần nghiên cứu một số giải pháp sau để khắc phục các tồn tại, hạn chế tại Chương 2 như: Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng; tập huấn, tọa đàm để có giải đáp cụ thể những vấn đề khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, từ đó thống nhất áp dụng, tạo sự nhất quán, tránh việc thực hiện theo ý kiến chủ quan của Kiểm toán viên nhà nước. Bên cạnh đó, trong năm 2022, KTNN sẽ sửa đổi, bổ sung Quyết định số 04, do đó nếu Ban chủ nhiệm đề tài bổ sung một số ví dụ sâu hơn để tiếp cận rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán chi ngân sách cấp tỉnh thì sẽ có tính ứng dụng hiệu quả hơn.

Kết luận buổi nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Hà Thị Mỹ Dung đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Ban chủ nhiệm đề tài trong quá trình tổ chức nghiên cứu. Đề tài đã được tổ chức nghiên cứu một cách nghiêm túc và công phu, có giá trị lý luận và ứng dụng thực tiễn. Kết quả nghiên cứu cơ bản đáp ứng được các yêu cầu đặt ra, song còn một số hạn chế nhất định cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện.

Đề tài được Hội đồng nghiệm thu thông qua và xếp loại khá./.

Hà Linh