Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh và vành đai 4 Hà Nội

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư các dự án nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua và phù hợp với Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, trong đó yêu cầu “khẩn trương chuẩn bị đầu tư, sớm khởi công và cơ bản hoàn thành các dự án đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh”.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, các dự án được lập cơ bản phù hợp với Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua; Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 và phù hợp với quy hoạch của các ngành, các địa phương có liên quan.

Về phương án thiết kế sơ bộ, phân kỳ đầu tư, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, đề xuất của Chính phủ (quy mô 4 làn xe, mặt đường 17m, mặt cầu 17,5m và không có 2 làn dừng xe khẩn cấp) chưa phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5729:2012) về đường ôtô cao tốc, do đó đề nghị thuyết minh thuyết phục hơn về quy mô đầu tư phân kỳ này. Ngoài ra, cần rà soát cắt giảm tối đa các nút giao trên toàn tuyến... để bảo đảm hiệu quả khai thác, an toàn giao thông và tối ưu tổng mức đầu tư của dự án.

 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam không có quy định về khái niệm, tiêu chuẩn, quy mô đường song hành. Trong khi đó, Chính phủ đề xuất quy mô đầu tư đường song hành rất lớn (35-54,5m), tương đồng với quy mô đường đô thị theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 104:2007 về đường đô thị và chủ yếu phục vụ cho việc phát triển không gian đô thị. Hơn nữa, theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đường vành đai này không bao gồm các đường song hành, do đó, đề nghị cần xác định rõ đường song hành là đường đô thị.

Về tốc độ thiết kế, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc đầu tư theo thực tế khai thác (80km/h) đối với dự án thành phần 3 (Dự án Vành đai 4) để tiết giảm tổng mức đầu tư. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan thực hiện để bảo đảm được tiến độ hoàn thành dự án và ban hành chính sách hợp lý và đền bù thỏa đáng đối với người dân chịu ảnh hưởng của dự án.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc triển khai thực hiện nhiều dự án đường cao tốc cùng một thời gian, trong đó tập trung chủ yếu vào giai đoạn 2022 - 2025 sẽ cần một nguồn lực rất lớn (nguồn nhân lực, vật liệu, thiết bị máy móc…), do đó sẽ khó bảo đảm tiến độ cơ bản hoàn thành trong năm 2025. Do vậy, đề nghị Chính phủ đánh giá bổ sung đầy đủ về khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, nguồn nhân lực, khả năng gây ra tình trạng khan hiếm và tăng giá nguyên vật liệu... để có giải pháp kịp thời nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai.

Ngoài ra, đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở phân bổ ngân sách Trung ương đối với từng dự án thành phần, đối với từng địa phương; bổ sung làm rõ khả năng cân đối ngân sách, năng lực quản lý, kinh nghiệm tổ chức thực hiện của các địa phương được giao quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện các dự án thành phần. Đề nghị làm rõ hơn vai trò, trách nhiệm “đầu mối” của Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh cơ chế phối hợp, tham gia của các địa phương liên quan và cơ quan sẽ thẩm định, phê duyệt thiết kế cơ sở để việc tổ chức thực hiện toàn bộ các dự án thành phần này thuận lợi và bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, thống nhất của các Dự án.

Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với sự cần thiết đầu tư Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều nội dung trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Phú Cường, việc Chính phủ đề xuất quy mô đầu tư đường song hành nên được cân nhắc lại. Bởi, như phân tích của Ủy ban Kinh tế diện tích của đường song hành là rất lớn, chí phí có khi còn cao hơn đường chính và có thể sẽ làm tăng tổng mức đầu tư lên rất nhiều. Do vậy, Chính phủ cần tính toán, cân nhắc đường song hành này trong 2 dự án có thực sự cần thiết hay không.

 

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, 2 dự án này rất quan trọng và nằm trong tổng thể kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và các dự án quan trọng quốc gia, nên việc chuẩn bị phải hết sức kỹ lưỡng, tính toán nguồn vốn đầu tư phải bảo đảm tuân thủ khung chính sách đã đề ra trong 5 năm để cân đối các nguồn lực, bảo đảm vừa tập trung trọng điểm vừa toàn diện. Quan trọng nhất là bảo đảm tính hiệu quả và khả thi của dự án. Địa phương và Trung ương cần san sẻ với nhau trong điều kiện khó khăn như hiện nay. Dự án vành đai 3 và vành đai 4 là rất cần thiết, tuy nhiên, cần tránh trường hợp địa phương không có đủ vốn nhưng vẫn phải cam kết đầu tư.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ căn cứ vào các ý kiến trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế để giải trình những vấn đề đã được đặt ra. Cụ thể, giãn tiến độ và giãn thời gian bố trí vốn của dự án vành đai 4 trong 1 năm, cơ bản hoàn thành trong năm 2026 và hoàn thành toàn bộ vào năm 2027. Đồng thời, phải báo cáo rõ việc này để rút được một số vốn cần thiết bố trí cho một số công trình quan trọng. Còn với dự án vành đai 3 cơ bản phải hoàn thành trong năm 2025, thông tuyến và đưa vào sử dụng trong năm 2026, quyết toán trong năm 2027.

Phát biểu kết thúc nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp thu các ý kiến của Ủy ban thẩm tra, ý kiến của các đại biểu phát biểu, đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ 2 dự án báo cáo lại với UBTVQH./.
 
Hà Linh