Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9: Sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển kinh tế-xã hội bền vững
Tăng trưởng kinh tế phục hồi mạnh mẽ
Mở đầu Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, sau bão số 4, hoàn lưu của bão gây mưa lớn tại nhiều tỉnh, thành phố khu vực miền Trung, Tây Nguyên, nhất là các tỉnh Bắc Trung Bộ, làm 7 người bị thiệt mạng. Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình có người không may mắn thiệt mạng do mưa lũ; chia sẻ với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các địa phương có những khó khăn, thiệt hại do mưa lũ gây ra.
Người đứng đầu Chính phủ đề nghị, các Bộ, ngành, đặc biệt là Lãnh đạo các địa phương tiếp tục tổ chức thực hiện thật nghiêm, thật tốt các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống lụt bão, trong đó có Công điện số 875/CĐ-TTg yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục hậu quả bão số 4 và chủ động ứng phó thiên tai trong thời gian tới.
Thủ tướng cho biết, tình hình kinh tế-xã hội tháng 9, quý III và 9 tháng năm 2022 phục hồi tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng, toàn diện, khởi sắc trên nhiều lĩnh vực. Dịch COVID-19 được kiểm soát tốt trên toàn quốc, không để dịch chồng dịch, tạo nền tảng quan trọng để phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát ở mức 2,73% trong khi chịu sức ép lạm phát thế giới rất cao; tỷ giá, lãi suất, thị trường ngoại tệ cơ bản ổn định; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, có mặt được cải thiện hơn.
Thu ngân sách nhà nước 9 tháng ước đạt 94% dự toán, tăng 22%; xuất nhập khẩu đạt gần 559 tỷ USD, tăng 14,2%, xuất siêu 6,52 tỷ USD; an ninh năng lượng (điện, xăng, dầu), an ninh lương thực được bảo đảm; thị trường lao động phục hồi tốt, cơ bản đáp ứng nhu cầu lao động, trong đó lao động khu vực công nghiệp tăng 21,8% so cùng kỳ.
GDP 9 tháng tăng 8,83% (cao nhất cùng kỳ từ năm 2011 đến nay). Cả 3 khu vực nông nghiệp và công nghiệp, xây dựng, dịch vụ đều phát triển tốt, trong đó nông nghiệp tăng 2,99%, công nghiệp và xây dựng tăng 9,44%, dịch vụ tăng 10,57%.
Vốn đầu tư toàn xã hội tăng mạnh, 9 tháng đạt trên 2,1 triệu tỷ đồng, tăng 12,5% so cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện đạt trên 15,4 tỷ USD, cao nhất cùng kỳ trong 5 năm qua, tăng 16,3%.
Phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng khởi sắc, có trên 163.000 doanh nghiệp thành lập mới và trở lại hoạt động, tăng 38,6%, gấp 1,44 lần số doanh nghiệp rút khỏi thị trường (112,7 nghìn doanh nghiệp). Tổng số vốn đăng ký mới và đăng ký bổ sung trên 3,9 triệu tỷ đồng, tăng 36%.
An sinh xã hội được bảo đảm; đời sống vật chất và tinh thần của người dân tiếp tục được nâng lên. Từ tháng 7/2021 đến nay, đã hỗ trợ trên 85.000 tỷ đồng cho trên 55 triệu lượt người và gần 856.000 người sử dụng lao động gặp khó khăn theo các Nghị quyết số 68, 126, 116 của Chính phủ.
Thu nhập bình quân của lao động là 7,6 triệu đồng/tháng, tăng 1,6 triệu đồng so với cùng kỳ. Theo kết quả khảo sát sơ bộ, 83,2% số hộ dân có thu nhập tăng hoặc không đổi so với cùng kỳ; tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm giảm; lực lượng lao động tăng, trong 9 tháng là 51,6 triệu người, tăng 1,2 triệu so với cùng kỳ.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu được chú trọng; tổ chức thành công các sự kiện, ngày lễ lớn của đất nước; nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao diễn ra sôi động, lành mạnh, hiệu quả; nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; công tác phòng, chống thiên tai được chỉ đạo quyết liệt.
Ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số được thúc đẩy mạnh mẽ, Việt Nam đứng thứ 63/113 thế giới và thứ 4 Đông Nam Á về chỉ số toàn cầu về Hệ thống khởi nghiệp kỹ thuật số của ADB.
Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, hoàn thiện thể chế, pháp luật, xây dựng quy hoạch, cải cách thủ tục hành chính được đẩy mạnh. Đã cơ bản hoàn thành rà soát, ban hành các Nghị định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy của các Bộ, cơ quan ngang Bộ.
Công tác thông tin truyền thông được tăng cường; đã kiểm soát, ngăn chặn, xử lý nhiều thông tin giả, xấu, độc, phản cảm, lừa đảo trên mạng, chống phá Đảng và Nhà nước, xử lý nghiêm các vi phạm.
Nhiều vấn đề tồn đọng kéo dài, các dự án yếu kém được tập trung xử lý, có hiệu quả, báo cáo cấp có thẩm quyền trên tinh thần không hợp thức hóa cái sai nhưng có giải pháp để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giải phóng các nguồn lực, như đưa vào vận hành Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, Sông Hậu 1; triển khai xử lý các ngân hàng thương mại; dự án yếu kém như: Nhiệt điện Long Phú 1, Ô Môn, Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, Lào Cai, cơ sở 2 của các Bệnh viện Bạch Mai, Việt – Đức…
Các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại đạt nhiều kết quả quan trọng. Chính trị ổn định; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được tăng cường; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam được nâng lên.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á
Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, các Bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục chủ động, quyết liệt xây dựng và thực hiện các nhiệm vụ được giao, đã ban hành 15/17 văn bản cụ thể hóa Nghị quyết 11/NQ-CP; đã giải ngân đạt gần 60,8 nghìn tỷ đồng gồm vay ưu đãi qua Ngân hàng Chính sách xã hội 10.411 tỷ đồng, hỗ trợ tiền thuê nhà 3.545 tỷ đồng cho hơn 5 triệu lao động, giảm thuế, gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất 39.422 tỷ đồng; hỗ trợ 2% lãi suất cho khoảng 9.800 tỷ đồng dư nợ tín dụng, với số tiền là 13,5 tỷ đồng; đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương thuộc Chương trình với tổng số vốn 147.138 tỷ đồng cho 94 nhiệm vụ, dự án.
Đối với 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ và các Bộ, ngành đã ban hành 66 văn bản quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện; hầu hết các địa phương đã xây dựng, hoàn thiện văn bản quản lý, điều hành; 47/52 địa phương hoàn thành giao kế hoạch vốn. "Các vấn đề tồn đọng kéo dài đã và đang được xử lý hiệu quả; công việc thường xuyên được thúc đẩy; đặc biệt, nhiều vấn đề phát sinh, đột xuất, bất ngờ đều được xử lý kịp thời, hiệu quả" - Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Thủ tướng cho biết, các tổ chức quốc tế đều đánh giá tích cực về tình hình kinh tế-xã hội của Việt Nam và dự báo lạc quan về tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta trong năm 2022 và 2023 thuộc nhóm cao nhất Đông Nam Á. Trong đó, Moody, WB, IMF, ADB dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2022 lần lượt là 8,5%, 7,2%, 7%, 6,5%. Moody nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam từ mức Ba3 lên mức Ba2, triển vọng ổn định. Nikkei Asia xếp Việt Nam ở vị trí thứ 2 về chỉ số phục hồi sau dịch COVID-19. “Những kết quả quan trọng, toàn diện đạt được trên các lĩnh vực nêu trên là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự đồng hành, phối hợp, ủng hộ của Quốc hội và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên; sự chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên, kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương; sự tin tưởng, ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, đoàn thể nhân dân; sự giúp đỡ, hỗ trợ hiệu quả của bạn bè quốc tế,” – Thủ trướng Chính phủ chỉ rõ.
Theo Thủ tướng Chính phủ, bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận, còn không ít những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức như: Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn còn tiềm ẩn những rủi ro; việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm; hoạt động sản xuất, kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn do giá nguyên, nhiên vật liệu đầu vào, chi phí sản xuất cao; tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế ở một số bệnh viện, địa phương chưa được xử lý dứt điểm; dịch COVID-19 còn phức tạp, tiêm vaccine chậm; đời sống một bộ phận người dân khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, thiệt hại lớn... Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng, chống tội phạm ở một số địa bàn còn những khó khăn, thách thức, nhất là an ninh phi truyền thống, an ninh mạng…
Qua thực tiễn, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ các bài học kinh nghiệm:
Bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; kịp thời thể chế hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội; giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, sáng suốt, linh hoạt, không cầu toàn, không nóng vội, không chuyển trạng thái một cách đột ngột, tổ chức thực hiện thống nhất, xuyên suốt, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tinh thần tự lực, tự cường, lấy khó khăn, thách thức là động lực vươn lên; kiên định mục tiêu nhưng thích ứng linh hoạt, quyết liệt, hiệu quả.
Theo dõi chặt chẽ, nắm chắc diễn biến tình hình, nâng cao năng lực phân tích, dự báo, chủ động ứng phó các tình huống phát sinh, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển kinh tế-xã hội bền vững.
Chú trọng hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo điều hành; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh phân công, phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực, nâng cao năng lực cán bộ thực thi và phân bổ nguồn lực phù hợp.
Tuyệt đối không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch; đẩy mạnh tiêm vaccine an toàn, khoa học, hiệu quả.
Chủ động thông tin kịp thời, khách quan về tình hình kinh tế-xã hội, củng cố niềm tin, khơi dậy khát vọng phát triển, tinh thần đoàn kết, tạo sức mạnh tổng hợp, sự sáng tạo và đồng thuận xã hội.
Sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển kinh tế-xã hội bền vững
Về quan điểm chỉ đạo điều hành thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm, các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Đại hội đảng bộ địa phương; cụ thể hóa thành các chương trình, nhiệm vụ, giải pháp, chính sách.
Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; tăng cường huy động các nguồn lực, trong đó nội lực là cơ bản, là chiến lược, lâu dài, quyết định; ngoại lực là quan trọng, đột phá; kế thừa, phát huy và nhân rộng những kinh nghiệm quý, bài học hay, mô hình tốt; khắc phục tồn tại, hạn chế, yếu kém; phát huy tinh thần tự lực, tự cường; nêu gương; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kịp thời báo cáo những vướng mắc, vấn đề vượt thẩm quyền.
Tăng cường đoàn kết, thống nhất; nâng cao hiệu quả phối hợp, liên kết nội bộ và giữa các bộ, ngành, địa phương, vùng; phát huy cao nhất tiềm năng, thế mạnh từng địa phương, ngành, vùng, đồng thời huy động hiệu quả sức mạnh tổng hợp của mỗi vùng, của cả nước; bám sát thực tiễn để chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả theo tinh thần chủ đề năm 2022 "Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển"; giữ gìn kỷ luật, kỷ cương hành chính; động viên, khích lệ, khen thưởng kịp thời, kỷ luật nghiêm minh.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; phân bổ nguồn lực phù hợp và nâng cao năng lực cán bộ thực thi, đề cao vai trò người đứng đầu, đồng thời phát huy tính sáng tạo, chủ động, linh hoạt của cấp dưới; đẩy mạnh hơn nữa phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Thủ tướng Chính phủ đặc biệt lưu ý quý IV/2022 có ý nghĩa quan trọng, là thời gian "nước rút" để "về đích". Vì vậy yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương nỗ lực khắc phục khó khăn, vượt qua thách thức; tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả Chương trình phòng, chống dịch COVID-19, đẩy mạnh việc tiêm vaccine; bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế; khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế ở một số nơi như vừa qua; giải quyết khó khăn, vướng mắc cho các dự án xây dựng bệnh viện kéo dài.
Kiên trì, nhất quán, xuyên suốt, ưu tiên mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế theo Chỉ thị 15/CT-TTg. Thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính chủ động, linh hoạt; phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả và các chính sách khác. Bảo đảm an ninh, an toàn về tiền tệ, tín dụng, tài chính, nợ công, năng lượng, lương thực, thông tin; tăng cường quản lý, kiểm soát giá cả hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, nhất là dịp cuối năm, lễ, Tết...; theo dõi sát tình hình, diễn biến thế giới, khu vực, tăng cường phân tích, dự báo, kịp thời có giải pháp kịp thời, phù hợp.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, triển khai chương trình đầu tư công trung hạn, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia theo tinh thần Nghị quyết số 124/NQ-CP và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại hội nghị gần đây. “Vốn đầu tư công là nguồn lực rất lớn, việc giải ngân đầu tư công là một trong những chính sách tài khóa có rất nhiều ý nghĩa quan trọng, vừa tạo công ăn việc làm, tạo dư địa, không gian phát triển mới, tạo sản phẩm xã hội, đáp ứng yêu cầu của nhân dân, góp phần kiểm soát lạm phát, giảm áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ” - Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, thúc đẩy cơ cấu lại, phát triển mạnh các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. Theo dõi sát diễn biến thị trường, bảo đảm cân đối cung cầu, ổn định giá cả, không để thiếu hàng, đầu cơ, tăng giá bất hợp lý; tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại. Phát triển mạnh thị trường trong nước; tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh xuất khẩu. Chú trọng phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.
Thủ tướng phân tích thêm một số yếu tố tác động tới Việt Nam như cạnh tranh chiến lược, chính sách phòng, chống dịch, lạm phát tăng cao, giá nguyên liệu đầu vào tăng. Đồng USD tăng giá làm giảm giá đồng tiền nhiều nước, trong đó có đồng tiền của Việt Nam, tác động tích cực tới xuất khẩu nhưng tác động tiêu cực tới nhập khẩu. Do đó, phải đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng và giảm nhập khẩu, tăng tổng cung và tổng cầu trong nước; các Bộ, ngành tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo, các địa phương cùng vào cuộc, động viên các doanh nghiệp trong nước tham gia, phối hợp với các doanh nghiệp FDI để cùng làm việc này.
Cùng với đó, đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược; tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách hành chính, lập quy hoạch; tăng cường phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng; tạo nền tảng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh và sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Thực hiện tốt các chính sách đầu tư, phát triển văn hóa ngang tầm kinh tế và chính trị, xác định văn hóa là một nguồn lực phát triển; đặc biệt quan tâm các chính sách xã hội, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, người yếu thế, người có công; chú trọng công tác bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.
Tiếp tục giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo đảm ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Chuẩn bị chu đáo các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do (FTA); làm tốt công tác bảo hộ công dân. Đẩy mạnh thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận xã hội./.
Phương Ngọc
