Kiểm toán nhà nước đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk chấn chỉnh những tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công
KTNN đánh giá, trong năm 2021, UBND tỉnh Đắk Lắk đã điều hành, quản lý ngân sách cơ bản theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) và các chế độ, chính sách hiện hành; sắp xếp các nguồn lực để đảm bảo thực hiện dự toán chi ngân sách do Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh quyết nghị.
Số thu nội địa của tỉnh trong năm 2021 tăng 31% so với dự toán Bộ Tài chính giao và bằng 96% so với dự toán HĐND tỉnh quyết nghị. Tổng chi cân đối ngân sách địa phương của tỉnh Đắk Lắk, không bao gồm chi chuyển giao giữa các cấp ngân sách tăng 24,7% so với dự toán Bộ Tài chính giao và tăng 9,6% so với dự toán HĐND tỉnh quyết nghị.
Theo KTNN, chi ngân sách địa phương của tỉnh Đắk Lắk năm 2021 tăng chủ yếu do chi từ các nguồn không tính trong dự toán đầu năm, như: Thu kết dư, thu chuyển nguồn, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu trong năm.
Tuy nhiên, Báo cáo kiểm toán (BCKT) đã chỉ ra nhiều tồn tại hạn chế trong công tác lập, phân bổ, giao dự toán NSNN. Cụ thể, tỉnh Đắk Lắk chưa xác định giảm số bổ sung cân đối cho ngân sách cấp huyện đối với phần giảm chi NSNN do sáp nhập thôn, làng, tổ dân phố theo Nghị quyết số 29/NQ-HĐND ngày 08/7/2020 và Nghị quyết số 35/NQ-HĐND ngày 13/8/2021 của HĐND tỉnh, tạm tính số tiền 7.475 triệu đồng.
Ngân sách các cấp bổ sung có mục tiêu cho cấp dưới thực hiện một số nhiệm vụ chi thường xuyên số tiền 175.126 triệu đồng, chưa đảm bảo phân cấp nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách theo Luật NSNN, Nghị quyết số 07/2016/NQ-HĐND, đồng thời, không thuộc trường hợp bổ sung có mục tiêu theo quy định tại Luật NSNN.
UBND tỉnh đã giao 12 chỉ tiêu hợp đồng cho các Hội đặc thù không phù hợp với quy định của Bộ Nội vụ, cũng như chỉ đạo của Bộ Chính trị. Đồng thời, Tỉnh giao dự toán cho 04 tổ chức không phải Hội đặc thù theo quy định tại Quyết định số 1836/QĐ-UBND ngày 26/7/2011 của UBND Tỉnh và quy định tại Thông tư số 71/2020/TT-BTC số tiền 647,3 triệu đồng; giao 08 định suất lao động cho 03 tổ chức xã hội nghề nghiệp không có trong quy định.
KTNN chỉ rõ, việc tỉnh Đắk Lắk tiếp tục thực hiện chi trả phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên hợp đồng trong chỉ tiêu biên chế thuộc đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi theo hướng dẫn của Sở Tài chính tại Công văn số 1931/STC-QLNS ngày 30/8/2018, không còn phù hợp theo quy định tại Thông tư liên tịch sổ 01/2006/TTLT-BGD&ĐT-BNV-BTC và Nghị định số 38/2019/NĐ-CP.
Bên cạnh đó, tỉnh giao dự toán quỹ lương cho lao động hợp đồng theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP cho đơn vị sự nghiệp công lập chưa đảm bảo quy định tại Nghị định số 161/2018/NĐ-CP số tiền 38.690,7 triệu đồng.
Một số đơn vị tại 04 huyện ký 235 hợp đồng lao động làm công việc chuyên môn, nghiệp vụ ở các vị trí việc làm được xác định là công chức, viên chức chưa đúng quy định tại Nghị định số 161/2018/NĐ-CP, số tiền chi trả từ NSNN là 14.757,2 triệu đồng. Có 05 huyện giao thừa lương và các đơn vị đã chi trả các khoản phụ cấp khu vực, phụ cấp ưu đãi cho các đối tượng giáo viên hợp đồng làm công việc chuyên môn chưa đúng quy định tại Thông tư số liên tịch 01/2006/TTLT-BGD&ĐT- BNV-BTC, Thông tư liên tịch số 11/2005/TTLT-BNV-BLĐTBXH-BTC-
Đáng lưu ý, KTNN phát hiện các đơn vị thực hiện chi khi chưa có nguồn tài chính, dự toán chi ngân sách, làm phát sinh nợ chi thường xuyên không đúng quy định tại khoản 4 Điều 8 Luật NSNN số tiền 19.434,4 triệu đồng.
Qua kiểm toán, KTNN phát hiện trong năm 2021, trên địa bàn tỉnh có 646 trường hợp chuyển nhượng phần vốn góp/cổ phần tại các doanh nghiệp, nhưng Cục Thuế chưa phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, các đơn vị liên quan để quản lý nguồn thu. Chi cục Thuế khu vực Ea HTeo - Krông Búk, huyện Ea HTeo chưa thông báo và tổng hợp đầy đủ số liệu nợ vào báo cáo nợ số tiền 266,8 triệu đồng theo Thông báo số 929/TB-CT ngày 31/03/2020 của Cục Thuế về việc nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản năm 2021 của Công ty TNHH một thành viên Văn Chương.
Trong chi đầu tư phát triển, tỉnh bố trí vốn nguồn dự phòng ngân sách Trung ương (NSTW) cho các dự án đầu tư công đã được xác định rõ nguồn vốn, thời gian cấp vốn từ những năm trước là chưa phù hợp với quy định tại Luật NSNN số tiền 69.009 triệu đồng. Bên cạnh đó, việc bố trí số tiền 67.991 triệu đồng cho 04 dự án có thời gian hoàn thành trong năm 2022, không đảm bảo theo yêu cầu đưa dự án vào hoạt động ngay trong năm 2021 theo quy định tại Quyết định số 118/QĐ-TTg ngày 27/12/2020. HĐND Tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư của 06 dự án khi chưa đảm bảo khả năng cân đối vốn theo quy định tại Luật Đầu tư công 2019 số tiền 896.702,6 triệu đồng.
Kế hoạch vốn nguồn NSTW đã quá thời gian thực hiện và giải ngân theo quy định tại Luật Đầu tư công 2019, nhưng chưa nộp trả NSTW 34.137 triệu đồng.
Tại Dự án Kho lưu trữ chuyên dụng tỉnh Đắk Lắk, UBND Tỉnh đề nghị và được Bộ Kế hoạch & Đầu tư chấp thuận bố trí vốn từ nguồn NSTW số tiền 40.000 triệu đồng, ngân sách tỉnh bố trí số tiền 27.222 triệu đồng để thực hiện dự án nhưng ngân sách tỉnh không bố trí vốn dẫn đến dự án phải điều chỉnh Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư nên sau khi hoàn thành giai đoạn 1, Dự án không được nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng do việc đầu tư không đâm bảo tính đồng bộ. Bên cạnh đó, UBND Tỉnh phê duyệt chủ trương 01 dự án chưa đúng thẩm quyền theo quy định tại Luật Đầu tư công năm 2014 (thẩm quyền thuộc HĐND Tỉnh). Cấp huyện phê duyệt 05 dự án chưa đúng thẩm quyền theo quy định tại Đầu tư công 2014 và Luật Đầu tư công 2019.
Trong công tác chi thường xuyên, KTNN phát hiện ngân sách cấp tỉnh trích lập dự phòng ngân sách từ nguồn thu tiền sử dụng đất 33.000 triệu đồng và 02 huyện bố trí tiền sử dụng đất cho các nhiệm vụ quy hoạch, trả nợ duy tu, sửa chữa công trình 27.946,9 triệu đồng.
KTNN xác định nguồn cải cách tiền lương năm 2021 của tỉnh Đắk Lắk tăng 150.140 triệu đồng so với số liệu địa phương báo cáo Bộ Tài chính. Việc phân bổ nguồn tiết kiệm chi năm 2020 số tiền 47.229,4 triệu đồng cho chi thường xuyên cũng chưa phù hợp với quy định của Luật NSNN. Việc sử dụng nguồn cải cách tiền lương chưa phù hợp với quy định tại Thông tư số 46/2019/TT-BTC và Nghị quyết số 68/NQ-CP số tiền 4.250,8 triệu đồng.
Đáng chú ý, tại tỉnh Đắk Lắk còn một số khoản tạm ứng ngân sách cấp trên đã quá thời gian quy định nhưng chưa bố trí hoàn ứng số tiền 188.166,5 triệu đồng. Các huyện thuộc tỉnh không giao dự toán mà thực hiện tạm ứng đối với các nhiệm vụ chi thường xuyên không đúng quy định của Luật NSNN số tiền 4.335 triệu đồng. Thậm chí, kinh phí ứng trước nhiều năm đã quá hạn nhưng ngân sách các cấp của tỉnh chưa bố trí vốn để thu hồi 340.066,7 triệu đồng.
Từ những bất cập được phát hiện qua kiểm toán ngân sách địa phương năm 2021 của tỉnh Đắk Lắk, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo các đơn vị thực hiện kiến nghị xử lý tài chính 729.518 triệu đồng, gồm: Tăng thu NSNN 3.077 triệu đồng; thu hồi và giảm chi NSNN 716.337 triệu đồng; giảm lỗ 10.105 triệu đồng; xử lý khác 13.733 triệu đồng.
Bên cạnh đó, KTNN đề nghị UBND tỉnh thực hiện và chỉ đạo các đơn vị có liên quan chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Theo đó, khi trình HĐND tỉnh phê chuẩn Báo cáo quyết toán ngân sách địa phương năm 2021, UBND tỉnh phải báo cáo rõ các nội dung, số liệu kiến nghị tăng thu, giảm chi NSNN của KTNN đã được thực hiện, tổng hợp trong quyết toán ngân sách địa phương, các nội dung, số liệu sẽ được xử lý các năm sau theo quy định tại Luật NSNN.
UBND tỉnh báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch & Đầu tư thực hiện thu hồi các khoản tạm ứng, ứng trước dự toán từ NSTW đã quá hạn số tiền 300.041 triệu đồng theo quy định; Báo cáo Bộ Tài chính giảm trừ chênh lệch nguồn và nhu cầu thực hiện cải cách tiền lương năm 2021 theo số liệu xác định của KTNN so với số báo cáo của địa phương số tiền 150.140,3 triệu đồng.
Đồng thời, thu hồi các khoản tạm ứng, ứng trước cho ngân sách huyện, các đơn vị dự toán cấp tỉnh quá thời hạn chưa thu hồi số tiền 182.318,8 triệu đồng; sửa đổi quy định về thu hồi kinh phí đối với nhiệm vụ khoa học công nghệ không hoàn thành tại Quyết định số 41/2015/QĐ-UBND cho phù hợp với quy định tại Thông tư liên tịch số 27/2015/TTLT-BKHCN-BTC…
KTNN đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan có liên quan rà soát, giảm trừ theo thực tế thời gian thực hiện sáp nhập thôn, buôn, tổ dân phố của từng huyện, thị xã, thành phố; đồng thời làm rõ và kiêm điểm trách nhiệm (nếu có) đối với các địa phương không sáp nhập kịp thời theo Nghị quyết số 29/NQ-HĐND ngày 08/7/2020 và Nghị quyết số 35/NQ-HĐND ngày 13/8/2021 của HĐND tỉnh.
UBND tỉnh Đắk Lắk cần chấm dứt việc cấp kinh phí chi lương và phụ cấp cho 04 tổ chức không phải Hội đặc thù; rà soát việc giao số lượng lao động hợp đồng theo văn bản thẩm định của Bộ Nội vụ và chỉ đạo của Bộ Chính trị; chỉ đạo UBND thành phố Buôn Ma Thuột, UBND thị xã Buôn Hồ bố trí dự toán ngân sách các năm sau hoàn trả đủ số thu tiền sử dụng đất đã sử dụng chi thường xuyên để thực hiện nhiệm vụ chi đầu tư theo quy định…
KTNN cũng đề nghị HĐND tỉnh Đắk Lắk xem xét lại chủ trương đầu tư dự án Đê bao ngăn lũ phía Nam sông Krông Ana phù hợp với khả năng cân đối vốn và chỉ triển khai khi xác định được nguồn vốn để tránh nợ đọng, lãng phí vốn đầu tư. Đồng thời chỉ đạo các đơn vị có liên quan xác định rõ trách nhiệm của tập thể, rút kinh nghiệm trong việc phê duyệt chủ trương đầu tư không đúng thẩm quyền…/.
M. Thúy
