Tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn tại doanh nghiệp Nhà nước năm 2022 còn chậm so với yêu cầu của Chính phủ

Trong tháng 11 năm 2022 ghi nhận các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) thoái vốn tại doanh nghiệp với giá trị 66,4 tỷ đồng thu về 309,7 tỷ đồng, gồm: Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thoái vốn tại CTCP sách và TBTH Tiền Giang với giá trị 1,1 tỷ đồng thu về 6,1 tỷ đồng; SCIC thoái vốn thành công tại 2 doanh nghiệp là CTCP Điện máy với giá trị là 61,4 tỷ đồng thu về 276 tỷ đồng và thoái tại CTCP Quản lý bảo trì đường thủy nội địa số 15 với giá trị 3,8 tỷ đồng thu về 27,5 tỷ đồng.
 
Lũy kế 11 tháng năm 2022, ghi nhận các Tập đoàn, Tổng công ty, DNNN thoái vốn tại doanh nghiệp với giá trị là 592,9 tỷ đồng, thu về 3.671,4 tỷ đồng, gồm: SCIC đã thực hiện bán vốn tại 21 doanh nghiệp với giá trị là 276,  tỷ đồng, thu về 1.100 tỷ đồng; Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thoái vốn tại Công ty cổ phần Bưu điện với giá trị 182 tỷ đồng, thu về 1.409 tỷ đồng; Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thoái vốn tại 02 doanh nghiệp với giá trị là 73 tỷ đồng, thu về 89 tỷ đồng; Tổng công ty Viễn thông Mobifone thoái vốn tại NHTM cổ phần Đông Nam Á với giá trị là 0,06 tỷ đồng, thu về 0,35 tỷ đồng; Tập đoàn Hóa chất Việt Nam thoái vốn tại CTCP Tập đoàn Hóa chất Đức Giang với giá trị 60,3 tỷ đồng thu về 1.072 tỷ đồng và thoái vốn tại CTCP Hóa chất Việt Trì  với giá trị là 0,004 tỷ đồng thu về 0,026 tỷ đồng.
 
Bộ Tài chính nhận định, việc cổ phần hóa và thoái vốn DNNN vẫn chậm so với yêu cầu đề ra, nguyên nhân khách quan do doanh nghiệp cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn này có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, đa ngành, đa lĩnh vực, nhiều tài sản chuyên ngành, khó xác định giá trị nên việc xử lý tài chính tài sản, nợ, xác định giá trị doanh nghiệp, giá trị phần vốn Nhà nước và công tác chuẩn bị hồ sơ, phương án cần nhiều thời gian; một số doanh nghiệp còn tồn tại nhiều vấn đề phải xử lý về tài chính; một số đơn vị vi phạm quy định về quản lý vốn, tài sản đang thực hiện thanh tra, kiểm tra, điều tra. Đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa là các đơn vị cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích, hoạt động gắn liền với các hoạt động của địa phương, đóng góp vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện các chiến lược, mục tiêu về an sinh xã hội của địa phương, nhưng có doanh thu và lợi nhuận thấp, không thu hút nhà đầu tư.

Mặt khác, do ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp trong 2 năm qua, xung đột chính trị - quân sự trên thế giới tác động đến tình hình thị trường tài chính, chứng khoán trong nước và khu vực, ảnh hưởng đến công tác xác định giá trị doanh nghiệp, triển khai công tác đấu giá phần vốn Nhà nước theo quy định. Việc triển khai cổ phần hóa, thoái vốn phụ thuộc vào tình hình thị trường, lựa chọn thời điểm bán cổ phần hợp lý để đem lại hiệu quả, đảm bảo tính khả thi.

Nhằm kịp thời gỡ vướng, đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn tại các DNNN, Bộ Tài chính kiến nghị các Bộ, ngành, địa phương, DNNN theo chức năng, nhiệm vụ được giao nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2022 của Chính phủ về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động và huy động nguồn lực của DNNN, trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước trong phát triển kinh tế - xã hội; Quyết định số 360/QĐ-TTg ngày 17/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước giai đoạn 2021 - 2025”; Quyết định số 22/2021/QĐ-TTg ngày 02/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ về “Tiêu chí phân loại DNNN, doanh nghiệp có vốn Nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025”; Công điện số 478/CĐ-TTg ngày 27/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh công tác sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn và cơ cấu lại DNNN. Chủ sở hữu phần vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp và các Tập đoàn, Tổng công ty, DNNN triển khai công tác cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại DNNN thuộc phạm vi quản lý theo đúng quy định, đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả và thu hồi cao nhất phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; khẩn trương đôn đốc các doanh nghiệp trực tiếp quản lý, sử dụng nhà đất kê khai báo cáo, lập phương án sắp xếp lại các cơ sở nhà, đất theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP, Nghị định số 67/2021/NĐ-CP để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo thẩm quyền.

Về phía Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, sớm có ý kiến về phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của các doanh nghiệp của Trung ương đóng trên địa bàn theo đề nghị của Bộ Tài chính, các Bộ, cơ quan Trung ương để bảo đảm tiến độ phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất phục vụ việc xây dựng phương án sử dụng đất khi thực hiện cổ phần hoá.

Đặc biệt, cần xử lý nghiêm trường hợp làm chậm, vi phạm quy định về cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là người đứng đầu trong công tác sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN, thực hiện các nhiệm vụ, công việc liên quan; coi việc thực hiện nhiệm vụ và kết quả thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN là một tiêu chí đánh giá các cơ quan, đơn vị tập thể, cá nhân liên quan.

Được biết, giai đoạn 2022 – 2025, Chính phủ sẽ thực hiện cổ phần hóa 19 doanh nghiệp, sắp xếp lại 5 doanh nghiệp; thoái vốn tại 141 doanh nghiệp; giữ nguyên phần vốn Nhà nước tại 126 doanh nghiệp.

Quyết định 1479/QĐ-TTg ngày 29/11/2022của Chính phủ đã công bố danh sách duy trì các DN mà Nhà nước sẽ nắm giữ 100% vốn điều lệ trong giai đoạn 2022 – 2025,trong đó, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tiếp tục nắm giữ 100% vốn điều lệ của: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1), Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost), Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (VICEM), Nhà máy In tiền Quốc gia, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC), Công ty TNHH một thành viên Phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc...

Chính phủ phê duyệt 19 doanh nghiệp sẽ thực hiện cổ phần hóa, 5 doanh nghiệp được sắp xếp lại, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) nằm trong danh sách thực hiện cổ phần hóa, với tỉ lệ vốn Nhà nước dự kiến nắm giữ sau cổ phần hóa là từ 65% trở lên.

Bên cạnh đó, thực hiện thoái vốn tại 141 doanh nghiệp giai đoạn 2022 - 2025, trong đó, bán toàn bộ 90,45% tại CTCP Tư vấn đầu tư và Phát triển rau hoa quả, bán toán bộ 49,04% vốn tại Tổng CTCP Sông Hồng; bán toàn bộ 38,58% vốn tại Tổng Công ty Viglacera - CTCP (mã VGC); bán toán bộ 20,91% vốn tại CTCP Dịch vụ Truyền hình viễn thông Việt Nam (VTV Broadcom); bán toán bộ 70,05% vốn tại CTCP Truyền hình cáp Hà Nội, bán toàn bộ 65,21% vốn tại CTCP Điện tử Giảng Võ...

Giữ nguyên vốn góp nhà nước tại 126 doanh nghiệp. Trong đó, giữ nguyên 87% vốn tại CTCP Phim hoạt hình Việt Nam; 50% vốn tại Công ty TNHH Truyền hình cáp Saigontourist (SCTV); 64,46% vốn tại Ngân hàng Công Thương Việt Nam (CTG); 75,87% vốn tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (mã PLX); 95,4% vốn tại Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (mã ACV) …

Chính phủ "chốt" 21 doanh nghiệp sẽ thực hiện sắp xếp theo phương án riêng giai đoạn năm 2022 đến năm 2025 gồm: Tập đoàn Bảo Việt - CTCP; vốn tại Tổng Công ty Truyền thông Đa phương tiện; Tổng Công ty Phát triển phát thanh Truyền hình; Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam; Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam; Tập đoàn Hóa chất Việt Nam; Tổng công ty Hàng không Việt Nam; Tổng Công ty Cà phê Việt Nam; Tổng công ty Lương thực miền Nam....

Khánh Vy