Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi)

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp.

Tại phiên họp, UBTVQH nghe trình bày Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo ý kiến của Ủy ban Kinh tế về việc lấy ý kiến Nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc ban hành Nghị quyết của UBTVQH lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là cần thiết; bảo đảm phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ của Nhân dân trong việc góp ý vào nội dung dự thảo Luật, tạo sự đồng thuận, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân, cơ quan, tổ chức trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện Luật Đất đai (sửa đổi). “Do Luật Đất đai là một đạo Luật khó, phức tạp, tác động tới hầu hết các ngành, lĩnh vực, chủ thể trong xã hội, nên việc lấy ý kiến Nhân dân sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ hai tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023)" - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết.

Thường trực Ủy ban Kinh tế bày tỏ cơ bản tán thành mục đích, yêu cầu của việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân như đã nêu trong dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần bổ sung yêu cầu tiết kiệm, hiệu quả, tránh triển khai mang tính hình thức trong quá trình lấy ý kiến Nhân dân.

Về nội dung lấy ý kiến, Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành việc lấy ý kiến Nhân dân về toàn bộ dự thảo Luật và các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được dư luận quan tâm. Đồng thời, đề nghị cân nhắc cung cấp các báo cáo có liên quan như: Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013, báo cáo đánh giá tác động chính sách của dự án Luật Đất đai (sửa đổi)… để Nhân dân có thêm cơ sở nghiên cứu, cho ý kiến về dự thảo Luật.

Về hình thức lấy ý kiến Nhân dân, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc hình thức điều tra xã hội học về nội dung chính sách và tác động các chính sách trong dự thảo Luật do việc đánh giá tác động chính sách là một nhiệm vụ trong xây dựng hồ sơ dự án Luật, không nên gộp chung trong quá trình lấy ý kiến Nhân dân. Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị xem xét tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để gia tăng khả năng tiếp cận dự thảo Luật và tính hiệu quả của việc lấy ý kiến Nhân dân.

Về 02 loại ý kiến khác nhau về thời gian lấy ý kiến Nhân dân (Điều 5), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, 100% ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành loại ý kiến thứ hai - đề nghị kéo dài thời gian lấy ý kiến Nhân dân đến hết ngày 15/3/2023. Bởi nếu lấy ý kiến Nhân dân như quy định trong dự thảo Nghị quyết (bắt đầu từ ngày 3/1 đến hết ngày 28/2/2023) sẽ trùng với thời gian Tết Nguyên đán năm 2023, gây khó khăn trong việc lấy ý kiến Nhân dân.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm đến công tác thông tin, tuyên truyền trong quá trình lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật, đặc biệt tập trung vào các vấn đề quan trọng và các vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau, nếu cần thiết nên xây dựng một đề án riêng về nội dung này.

Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH đã tập trung thảo luận làm rõ sự cần thiết phải lấy ý kiến Nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi); mục đích, yêu cầu, đối tượng, nội dung, hình thức, thời gian lấy ý kiến Nhân dân; việc phân công nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong tổ chức lấy ý kiến Nhân dân. Đặc biệt là đơn vị làm đầu mối trong tổ chức lấy ý kiến Nhân dân, và nghị quyết của UBTVQH về việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Phát biểu thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, quy trình lập pháp tuân thủ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong đó có quy định về lấy ý kiến các đối tượng tác động. Thực tế chỉ những dự án lớn như Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Luật Đất đai… mới tổ chức lấy ý kiến Nhân dân. Do đó cần làm rõ việc lấy ý kiến Nhân dân khác với việc lấy ý kiến đối tượng tác động theo quy trình trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật như thế nào?

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị làm rõ nội hàm “Nhân dân” trong lấy ý kiến Nhân dân được xác định như thế nào? là những ai? có phải gồm người dân và doanh nghiệp…; làm rõ cách thức lấy ý kiến Nhân dân như thế nào để hiệu quả, tránh hình thức. “Việc lấy ý kiến Nhân dân phải thực chất, thiết thực, hiệu quả, vì vậy, cần làm rõ xác định vấn đề trọng tâm, địa bàn trọng điểm, lĩnh vực trọng điểm, đối tượng tác động trực tiếp…” – Chủ tịch Quốc hội nói.

Theo Chủ tịch Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội không thể thụ động đợi báo cáo từ phía Chính phủ hay cơ quan chủ trì soạn thảo gửi về mà cần có sự chủ động tham gia cùng với đó phát huy vai trò giám sát trong quá trình lấy ý kiến của Nhân dân.
 
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, các ý kiến của UBTVQH và các cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết với các nội dung như sau: Bổ sung thêm yêu cầu đổi mới, tiết kiệm, hiệu quả, kịp thời, trung thực, đầy đủ, khách quan và công khai, minh bạch, tránh triển khai mang hình thức trong quá trình lấy ý kiến Nhân dân; đảm bảo việc phát huy vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của các tổ chức Đảng và chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị các cấp.

Chính phủ rà soát các đối tượng lấy ý kiến và thể hiện phù hợp trong Nghị quyết để đảm bảo bao quát đầy đủ các đối tượng cần xin ý kiến; bổ sung những vấn đề cốt lõi nhất để đảm bảo sự thống nhất; phân công cụ thể trách nhiệm của các cơ quan đầu mối lấy ý kiến đối với các nhóm đối tượng cụ thể theo từng ngành, theo từng lĩnh vực.

UBTVQH thống nhất lấy ý kiến Nhân dân về toàn bộ dự thảo Luật và các vấn đề có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân được dư luận xã hội quan tâm. Đề nghị Chính phủ rà soát các vấn đề trọng tâm lấy ý kiến Nhân dân để tập trung vào những nội dung cần thiết, phù hợp, những nội dung còn có nhiều ý kiến tham gia hoặc còn có nhiều ý kiến khác nhau.

Bên cạnh đó, lưu ý vấn đề phát huy vai trò của các cơ quan của Quốc hội, của các Đoàn đại biểu Quốc hội và trách nhiệm của các cơ quan Quốc hội trong việc tham gia tổng hợp ý kiến của Nhân dân; bổ sung vai trò giám sát của các cơ quan của Quốc hội đối với quá trình tổng hợp để đảm bảo khách quan, trung thực, đầy đủ. Phát huy trách nhiệm của các cơ quan báo chí, truyền thông là một kênh thông tin phản hồi, đồng thời là một kênh tổng hợp việc lấy ý kiến của Nhân dân.

Đề nghị Chính phủ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tổ chức thực hiện và xây dựng kế hoạch bảo đảm cụ thể, triển khai đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả.

UBTVQH thống nhất về thời gian lấy ý kiến Nhân dân từ ngày 30/01/2023 đến hết ngày 15/3/2023./.

M. Thúy