Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc thành lập đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của 10 tỉnh

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tờ trình của Chính phủ về việc thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới ĐVHC của 10 tỉnh: Bình Dương, Bắc Ninh, An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bến Tre, Bắc Kạn, Đắk Lắk và Trà Vinh, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, quy hoạch, xây dựng, giao thông, bảo vệ môi trường… trên địa bàn 10 tỉnh, đáp ứng nguyện vọng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương.

Về phân loại đô thị để thành lập thành phố, thị xã thuộc tỉnh: Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã công nhận thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương đạt tiêu chuẩn của đô thị loại III vào năm 2018; huyện Thuận Thành và huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh đạt tiêu chuẩn của đô thị loại IV vào năm 2020 (Thuận Thành) và năm 2022 (Quế Võ); huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang đạt tiêu chuẩn của đô thị loại IV vào năm 2018 để làm cơ sở thành lập thành phố, thị xã thuộc tỉnh.

Về cơ sở hạ tầng đối với các xã, thị trấn đề nghị thành lập phường thuộc thị xã và thành phố thuộc tỉnh: Toàn bộ 34 xã, thị trấn đề nghị thành lập phường của các địa phương nêu trên, gồm: 21 xã, thị trấn đề nghị thành lập phường thuộc 02 thị xã Thuận Thành và Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh; 07 xã, thị trấn đề nghị thành lập phường thuộc thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang; 05 xã đề nghị thành lập phường thuộc thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam và xã Định Trung thuộc thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc đều đã được Bộ Xây dựng rà soát, đánh giá đạt về trình độ phát triển cơ sở hạ tầng quy định đối với phường thuộc thị xã, thành phố.
 
Về phân loại đô thị để thành lập thị trấn và nhập xã vào thị trấn: Theo thẩm quyền, Chủ tịch UBND các tỉnh Đắk Lắk, Vĩnh Phúc, Bến Tre, Quảng Nam, An Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn đã công nhận đạt tiêu chuẩn của đô thị loại V đối với các xã để làm cơ sở thành lập thị trấn và nhập xã vào thị trấn thuộc huyện, cụ thể là: xã Pơng Drang thuộc huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk (năm 2014); xã Kim Long thuộc huyện Tam Dương, xã Tam Hồng thuộc huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc (năm 2015 và năm 2014); xã Tiên Thủy thuộc huyện Châu Thành, xã An Thủy thuộc huyện Ba Tri, xã Phước Mỹ Trung thuộc huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre (năm 2022); xã Quế Trung thuộc huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam (năm 2017); xã Đa Phước thuộc huyện An Phú, xã Hội An thuộc huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang (năm 2018 và năm 2017); xã Hóa Thượng thuộc huyện Đồng Hỷ, khu vực thị trấn Quân Chu mở rộng thuộc huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên (năm 2019 và năm 2021) và xã Vân Tùng thuộc huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn (năm 2013).

Thay mặt cơ quan Thẩm tra các Đề án thành lập ĐVHC đô thị và điều chỉnh địa giới ĐVHC tại 10 tỉnh, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết thành lập 1 thành phố là Tân Uyên thuộc tỉnh Bình Dương; 3 thị xã gồm: Thuận Thành, Quế Võ thuộc tỉnh Bắc Ninh và Tịnh Biên thuộc tỉnh An Giang; 34 phường thuộc thành phố, thị xã của các tỉnh: Bắc Ninh, An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc; 11 thị trấn thuộc các huyện của các tỉnh An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bến Tre, Bắc Kạn, Đắk Lắk; việc nhập xã Quân Chu vào thị trấn Quân Chu thuộc huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên và việc điều chỉnh địa giới của 2 ĐVHC cấp xã của tỉnh Trà Vinh.

Việc thành lập 4 ĐVHC đô thị cấp huyện, 45 ĐVHC đô thị cấp xã tại 10 tỉnh làm tăng tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc thêm 0,47%; góp phần sớm hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc đạt tối thiểu 45% theo yêu cầu tại Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/1/2022 của Bộ Chính về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ủy ban Pháp luật đề nghị chính quyền chín tỉnh Bình Dương, Bắc Ninh, An Giang, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bến Tre, Bắc Kạn, Đắk Lắk tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội cho các ĐVHC  đô thị dự kiến được thành lập để sớm đạt mức yêu cầu đối với những tiêu chuẩn còn chưa bảo đảm mức tối thiểu, đặc biệt là tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; có giải pháp để nâng cao hơn nữa một số tiêu chuẩn còn thấp như đất xây dựng các công trình dịch vụ công cộng đô thị... bảo đảm chất lượng đô thị.

Cùng với đó, chính quyền địa phương tại 10 tỉnh chủ động rà soát, nghiên cứu xây dựng phương án, kế hoạch sắp xếp đối với các ĐVHC chưa bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định, đáp ứng yêu cầu đặt ra trong Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/1/2023 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện sắp xếp ĐVHCcấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, tránh việc lấy lý do vì có các ĐVHC mới được thành lập để không thực hiện việc sắp xếp, đặc biệt là những địa phương có số lượng ĐVHC cần sắp xếp khá lớn như huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên; huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc; các huyện thuộc tỉnh Bến Tre.

Giải trình về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đang được thực hiện theo tinh thần “đúng, đủ, sạch, sống” dữ liệu được thu thập, làm sạch, được cập nhật thường xuyên. Do đó, khi có Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lực lượng Công an cơ sở sẽ cập nhật, bổ sung dữ liệu, không có vướng mắc, khó khăn.

Tại phiên họp, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành và đánh giá cao Chính phủ, các địa phương đã chuẩn bị hồ sơ, tờ trình rất chu đáo, cẩn thận. Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tập trung cho ý kiến vào việc liệu có phải làm lại thẻ căn cước công dân sau khi điều chỉnh địa giới ĐVHC hay không; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước khi điều chỉnh địa giới, thành lập ĐVHC cấp huyện, xã…

Nhấn mạnh việc thành lập ĐVHC là tất yếu để các địa phương phát triển, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các địa phương cần căn cứ vào các mục tiêu, quan điểm, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị, các tiêu chuẩn, điều kiện, tiêu chí mới của Nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC để phấn đấu, đạt kết quả tốt nhất, nhất là trong thực hiện công tác quy hoạch. Đặc biệt, trong kế hoạch triển khai nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các địa phương phải bám sát định hướng “phát triển đô thị phải gắn với kinh tế đô thị” được Nghị quyết số 06 của Bộ Chính trị đưa ra, chú ý phát triển kinh tế số, thực hiện chuyển đổi số.

Để bảo đảm nguồn lực thực hiện các tiêu chuẩn, điều kiện đô thị mới theo Nghị quyết số 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Nội vụ cần phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tiến hành rà soát quy định pháp luật về tài chính, đầu tư công… Qua đó, nếu thấy quy định nào cần thiết sẽ đưa trực tiếp vào nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, góp phần hỗ trợ các địa phương thực hiện quá trình nâng cấp đô thị trên địa bàn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đặc biệt nhấn mạnh, mục tiêu cuối cùng của điều chỉnh địa giới, thành lập ĐVHC cấp huyện, xã là nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn nữa.
 
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, qua xem xét các Tờ trình, Đề án, Báo cáo thẩm tra và thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc thành lập, điều chỉnh địa giới ĐVHC cấp huyện, cấp xã của 10 địa phương đã bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn, điều kiện. Hồ sơ, trình tự, thủ tục xây dựng được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. Quá trình thẩm tra cũng được tiến hành hết sức chặt chẽ, nghiêm túc.

Trong thời gian tới, UBTVQH đề nghị, các địa phương tập trung nguồn lực, có kế hoạch, lộ trình giải pháp cụ thể để đầu tư nâng cấp chất lượng đô thị, khắc phục các tiêu chuẩn phân loại đô thị còn thấp hơn mức tối thiểu theo quy định, bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu của Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị về quy hoạch xây dựng, quản lý phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Tiếp tục tăng cường công tác quản lý đất đai, quy hoạch cư trú, bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh trên địa bàn.

Các địa phương rà soát các ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên và quy mô dân số ở mức thấp, chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định và thuộc diện phải sắp xếp giai đoạn 2023 - 2030 để chủ động nghiên cứu, xây dựng phương án sắp xếp theo yêu cầu tại Kết luận 48 của Bộ Chính trị. Bộ Nội vụ cần đặc biệt lưu ý có rà soát, kiểm tra và hướng dẫn các địa phương thực hiện rà soát và kết hợp thực hiện điều chỉnh địa giới hành chính những nơi đang có bất cập về địa lý, địa hình, chia cắt không thuận lợi cho đời sống của nhân dân về công tác quản lý trên địa bàn; không lấy lý do vì có ĐVHC mới được thành lập để không thực hiện việc sắp xếp đối với các đơn vị này trong giai đoạn tới.

Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an kịp thời có hướng dẫn các địa phương, công an địa phương có liên quan chủ động cập nhật, điều chỉnh thông tin liên quan về địa chỉ nơi cư trú của người dân trong cơ sở dữ liệu về cư trú, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo nội dung mà Nghị quyết của UBTVQH thông qua, để thực hiện đúng quy định của Luật Cư trú và tạo thuận lợi cho người dân, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước, bảo đảm an ninh, trật tự ở địa phương.

Trên cơ sở Kết luận số 48 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 595/2022/UBTVQH15 về giám sát việc sắp xếp ĐVHC giai đoạn 2019 - 2021, đề nghị Chính phủ khẩn trương soạn thảo trình UBTVQH xem xét, thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 -2030, tương tự như Nghị quyết 653 của giai đoạn cũ, tạo cơ sở pháp lý để các địa phương tiến hành rà soát, xây dựng phương án sắp xếp trong giai đoạn tới.

UBTVQH đã biểu quyết, thông qua 10 dự thảo Nghị quyết về việc thành lập ĐVHC cấp huyện, cấp xã của 10 tỉnh An Giang, Bắc Ninh, Bắc Kạn, Bến Tre, Bình Dương, Đắk Lắk, Quảng Nam, Thái Nguyên, Trà Vinh, Vĩnh Phúc với 100% số phiếu tán thành./.

Thanh Trang