Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2023: Đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược về phát triển kinh tế, xã hội

Tình hình kinh tế-xã hội quý I đạt kết quả khả quan trên các lĩnh vực

Các báo cáo và ý kiến tại hội nghị thống nhất đánh giá, trong tháng 3 và quý I/2023, Chính phủ đã bám sát các Nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, nắm chắc diễn biến tình hình, căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo theo phương châm "Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả".

Về kết quả nổi bật trong 3 tháng đầu năm 2023, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tiếp tục được chú trọng, chuẩn bị kỹ các dự án Luật, Pháp lệnh trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường thứ 2, Kỳ họp thứ 5. Chính phủ tổ chức 3 phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật, xem xét, cho ý kiến đối với 16 dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; ban hành 17 văn bản quy phạm và nhiều Nghị quyết. Chính phủ tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến người dân, doanh nghiệp, nhất là những lĩnh vực quan trọng như thuốc, trang thiết bị y tế, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản...

Các đại biểu cho rằng, Chính phủ đã cơ bản thực hiện được mục tiêu của Trung ương, Quốc hội giao: Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; ổn định chính trị, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại và hội nhập đươc tăng cường, mở rộng; công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh; công tác tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế được quan tâm; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân tiếp tục được cải thiện.

Cụ thể, thị trường tiền tệ cơ bản ổn định trong bối cảnh nhiều biến động, lãi suất được điều chỉnh giảm 2 lần liên tục. Về các cân đối lớn, đã thu đủ chi, thu NSNN quý I đạt 30,3% dự toán, tăng 1,3% so với cùng kỳ; xuất đủ nhập (tính chung quý I xuất siêu 4,07 tỷ USD); làm đủ ăn (xuất khẩu gần 1,8 triệu tấn gạo, trị giá 0,95 tỷ USD, tăng 19,3% về lượng và tăng 30,2% về trị giá so với cùng kỳ); an ninh lương thực, năng lượng được bảo đảm; thị trường lao động phục hồi nhanh, cung ứng lao động cơ bản đáp ứng nhu cầu.

GDP quý I/2023 tăng 3,32% trong điều kiện có rất nhiều khó khăn; 58/63 địa phương tăng trưởng dương, trong đó một số địa phương có mức tăng trưởng cao. Vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trong quý I tăng 3,7% so với cùng kỳ. Số dự án FDI đăng ký mới tăng 58,6% so với cùng kỳ với tổng vốn đạt 3,4 tỷ USD (bằng cùng kỳ năm 2022); tổng giá trị vốn góp, mua cổ phần đạt gần 2,77 tỷ USD, tăng 51,8% so với cùng kỳ… Doanh nghiệp thành lập mới tháng 3 tăng cả 3 tiêu chí so với tháng 2/2023: Số doanh nghiệp (60,9%), vốn (122,2%), lao động (81,4%); quý I có 57.000 doanh nghiệp thành lập mới và hoạt động trở lại.

Công tác quy hoạch được thúc đẩy, cải cách hành chính được đẩy mạnh. Các cấp, các ngành quyết liệt triển khai các kết luận của Bộ Chính trị về xử lý các vấn đề, dự án tồn đọng, kéo dài; cơ cấu lại các ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt...

Văn hóa xã hội được chú trọng, an sinh xã hội được bảo đảm (kinh phí trợ giúp Tết trên toàn quốc là 9.500 tỷ; hỗ trợ 18.300 tấn gạo cho gần 205.000 hộ với 1,2 triệu nhân khẩu). Dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác được kiểm soát tốt. Các hoạt động lễ hội diễn ra sôi động nhưng giảm dần các mặt tiêu cực. Việt Nam tăng 12 bậc trong Báo cáo Hạnh phúc thế giới.

Giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, quyết tâm, sáng tạo hơn trong giải quyết công việc

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cơ bản nhất trí với các báo cáo và ý kiến tại hội nghị. Theo đó, tình hình kinh tế-xã hội quý I/2023 nhìn chung có xu hướng tích cực, đạt kết quả khả quan trên các lĩnh vực.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, các khó khăn, thách thức còn nhiều. Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, ổn định kinh tế vĩ mô chưa thực sự vững chắc, tăng tưởng chưa được như kỳ vọng và mục tiêu đề ra, lạm phát cơ bản quý I/2023 tăng 5,01% so với cùng kỳ. Tăng trưởng tín dụng thấp, rủi ro nợ xấu gia tăng, bất ổn bên ngoài tác động tình hình trong nước. Sản xuất công nghiệp tăng trưởng âm, một số trung tâm công nghiệp lớn tăng trưởng sụt giảm. Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn khó khăn, nhất là tiếp cận vốn. Thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp cần các biện pháp xử lý tích cực hơn. Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. An ninh, trật tự an toàn xã hội tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là nguy cơ cháy nổ, tội phạm ma túy...

Thủ tướng chỉ ra một số nguyên nhân quan trọng như tác động rất nặng nề từ bên ngoài, thị trường quốc tế; đại dịch COVID-19 tuy đã được kiểm soát nhưng hậu quả còn kéo dài, không thể giải quyết trong một vài năm, tác động nhiều mặt tới sản xuất kinh doanh; một số khó khăn, yếu kém của nội tại nền kinh tế kéo dài nhiều năm nhưng bộc lộ rõ nét sau đại dịch COVID-19; một số Bộ, ngành, địa phương có lúc, có nơi thiếu chủ động, chưa kịp thời trong phản ứng chính sách; một bộ phận cán bộ còn trì trệ, trách nhiệm chưa cao, thậm chí né tránh, sợ trách nhiệm, nhất là liên quan tới định giá, đấu thầu, mua sắm...

Thủ tướng nhấn mạnh bài học bám sát thực tiễn, phản ứng nhanh với tình hình, chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn, không né tránh, đùn đẩy.

Thời gian tới, dự báo tình hình quốc tế còn phức tạp, khó lường; khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, cần phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, nỗ lực, quyết tâm hơn nữa, làm việc có trọng tâm, trọng điểm hơn nữa. Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Trưởng ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh và thành phố phát huy hơn nữa vai trò người đứng đầu, vì nước, vì dân, vì nhiệm vụ chung.

Nhấn mạnh các quan điểm chỉ đạo, điều hành, Thủ tướng yêu cầu bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, sự lãnh đạo của Trung ương, Bộ Chính trị và lãnh đạo chủ chốt, Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2021-2030, các kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025, các Nghị quyết, chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để cụ thể hóa, tổ chức thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng).

Trong khó khăn, phức tạp, cần giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, quyết tâm cao hơn, sáng tạo hơn; nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn, đặc biệt không để lãng phí thời gian, chủ động, kịp thời giải quyết công việc. Lấy nội lực là cơ bản, là chiến lược, lâu dài là quyết định, ngoại lực là quan trọng và đột phá; phát huy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, lấy khó khăn, thách thức, áp lực là động lực phấn đấu vươn lên, tập trung thúc đẩy sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, tạo công ăn việc làm và sinh kế của người dân.

Nắm chắc diễn biến tình hình trong nước, quốc tế; nâng cao năng lực phân tích, dự báo; huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; kết hợp hài hòa, chặt chẽ giữa nguồn lực bên trong và bên ngoài, giữa Trung ương và địa phương, giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại.

Tăng cường đoàn kết, thống nhất; giữ vững kỷ luật, kỷ cương hành chính, thực hiện nghiêm các quy chế làm việc, không bỏ sót công việc; khắc phục kịp thời các hạn chế trong phản ứng chính sách của một số cơ quan, đơn vị; giữ đúng nguyên tắc hành động, đồng thời, căn cứ diễn biến thực tiễn để chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành. Kịp thời phát hiện, đề xuất các chính sách để ứng phó với những phát sinh; tháo gỡ những điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc; cái gì thuộc thẩm quyền thì phải chủ động làm, không trông chờ ỷ lại; đề xuất, kiến nghị những vấn đề vượt thẩm quyền.

Trong mọi trường hợp phải giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm ổn định chính trị-xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế và đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận của xã hội.

Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh

Về các nhiệm vụ chung, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục nhất quán giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn. Theo đó, điều hành cân bằng, hợp lý, hiệu quả giữa lãi suất và tỷ giá, tăng trưởng và lạm phát, cung và cầu, giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khoá, giữa tình hình bên trong và bên ngoài.
 

Tập trung làm tốt công tác quy hoạch, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, phát huy vai trò tích cực hơn của các tổ công tác thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, tạo sinh kế cho người dân, nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền việc cơ cấu lại nợ, khoanh nợ, giãn nợ, giảm chi phí doanh nghiệp; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược, rà soát, hoàn thiện thể chế, tháo gỡ khó khăn pháp lý; tập trung đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng hạ tầng chiến lược. Nâng cao hiệu quả phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương, không trông chờ, ỷ lại, không để địa phương phải đi lại nhiều mà không được việc.

Thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển văn hoá, xã hội, môi trường, bảo đảm đời sống của nhân dân; giải quyết dứt điểm các vấn đề liên quan, không để thiếu thuốc, trang thiết bị y tế, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm người đứng đầu, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, giám sát. Củng cố, tăng cường quốc phòng an ninh, phòng chống tội phạm; đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập chủ động, tích cực sâu rộng, thực chất, hiệu quả; tăng cường công tác truyền thông, truyền thông chính sách.

Về nhiệm vụ cụ thể, NHNN thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ với chính sách tài khoá mở rộng hợp lý có trọng tâm, trọng điểm; chỉ đạo các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay, bảo đảm tăng trưởng tín dụng hợp lý và tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên; xử lý hiệu quả các vấn đề liên quan ngân hàng yếu kém; rà soát, góp phần tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, phát triển nhà ở, nhất là gói 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững; đề xuất các cấp có thẩm quyền giải pháp cơ cấu lại nợ, khoanh nợ, giãn nợ…

Thủ tướng Chính phủ giao:

Bộ Tài chính tăng cường quản lý thu - chi NSNN, tiết kiệm chi tối đa trong chi thường xuyên; khẩn trương trình cấp có thẩm quyền chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất; báo cáo cấp thẩm quyền vấn đề thuế tối thiểu toàn cần; hoàn thiện báo cáo về tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp giai đoạn 2022-2023 và đề xuất giải pháp.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thành việc phân bổ chi tiết các kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2023, vốn cho Chương trình phục hồi; chủ trì, tiếp tục rà soát cắt giảm các điều kiện kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; chuẩn bị thật tốt việc trình Quốc hội ban hành một số nghị quyết liên quan tháo gỡ vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh.

Bộ Xây dựng thực hiện tốt Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ, góp phần giải quyết những khó khăn của thị trường bất động sản. Tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phải đi từng địa phương, rà soát từng dự án, từng doanh nghiệp, từ việc giải quyết tại các dự án, địa phương cụ thể để nhân rộng.

Bộ Công Thương tập trung hoàn thành Quy hoạch điện VIII trong tháng 4/2023; mở rộng thị trường, tiếp tục đàm phán các Hiệp định thương mại tư do (FTA). Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy mạnh sản xuất lương thực, thực phẩm, bảo đảm nông nghiệp vẫn là trụ đỡ của nền kinh tế; tiếp tụ nâng cao, cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chuẩn bị tốt cho Hội nghị Trung ương sắp tới dự kiến thảo luận về một số chính sách xã hội; tổ chức tốt các hoạt động nhân Ngày Quốc tế Lao động 1/5.

Bộ Y tế tiếp tục tháo gỡ, xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu thuốc và trang thiết bị y tế, dứt khoát không để thiếu.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chuẩn tốt cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, đại học, cao đẳng và chuẩn bị thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng về tự chủ đại học.

Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương bàn giao Khu công nghệ cao Hoà Lạc về thành phố Hà Nội, hoàn thiện đề án về nâng cao năng suất lao động quốc gia.

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá; nghiên cứu, đề xuất Quốc hội các cơ chế, chính sách tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho ngành du lịch.

Uỷ ban Dân tộc tập trung thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bộ Nội vụ khẩn trương thúc đẩy triển khai việc việc sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị quyết của Bộ Chính trị; tiếp tục nghiên cứu, cắt giảm thủ tục hành chính.

Thanh tra Chính phủ khẩn trương tổng hợp các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án của các cơ quan chức năng, đề xuất giải pháp với cấp có thẩm quyền; tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Bộ Quốc phòng theo dõi chặt tình hình khu vực, quốc tế, làm tốt công tác tham mưu chiến lược, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.

Bộ Công an làm tốt công tác phòng chống tội phạm, bảo đảm an toàn, an ninh mạng, thực hiện tốt Đề án 06, tháo gỡ khó khăn về thủ tục trong công tác phòng cháy, chữa cháy.

Bộ Ngoại giao đẩy mạnh công tác nắm tình hình quốc tế, có tham mưu phù hợp với cấp có thẩm quyền.

Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác truyền thông để tăng đồng thuận, niềm tin và ngăn chặn, phản bác các thông tin xấu, độc, xuyên tạc, chống phá. Viện Hàn lâm khoa học xã hội, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ làm tốt hơn nữa công tác tham mưu chiến lược.

Các địa phương thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ trên tất cả các lĩnh vực, nhất là chăm lo đời sống nhân dân và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh. Làm tốt công tác quy hoạch, công tác giải phóng mặt bằng, vận động nhân dân để triển khai các dự án hạ tầng chiến lược, các chương trình mục tiêu quốc gia, giải ngân đầu tư công...

Thủ tướng tán thành đề xuất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc các địa phương thành lập tổ công tác giải quyết các khó khăn, vướng mắc kịp thời hỗ trợ ngươi dân, doanh nghiệp, nhà đầu tư, các dự án.

Thủ tướng lưu ý chuẩn bị tốt các chương trình, đề án, báo cáo trình Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, bảo đảm tiến độ và nâng cao chất lượng./.

Phương Ngọc