Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023  

Trình bày về Kế hoạch chi tiết và các Đề cương báo cáo giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh - Phó trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát của Quốc hội cho biết, mục đích của giám sát nhằm đánh giá một cách toàn diện, khách quan, trung thực các kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023. Trên cơ sở đó, xác định nguyên nhân; chỉ rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất các kiến nghị, giải pháp hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội.
 
Về nội dung giám sát đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết sẽ tập trung giám sát các nội dung và các công tác: Quản lý, chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai quản lý thị trường bất động sản; quy hoạch; tình hình hoạt động của doanh nghiệp bất động sản; việc triển khai các dự án bất động sản; việc sử dụng đất để thực hiện dự án bất động sản; chuyển nhượng dự án bất động sản; các loại hình bất động sản mới; đặt cọc trong giao dịch kinh doanh bất động sản; thanh toán trong giao dịch bất động sản; hợp tác quốc tế về kinh doanh bất động sản; tín dụng của thị trường bất động sản; kinh doanh dịch vụ bất động sản; công khai, minh bạch thông tin về thị trường bất động sản; điều tiết thị trường bất động sản; thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh bất động sản; tiếp nhận, thụ lý, điều tra, khởi tố, xét xử, thi hành án đối với các vụ án liên quan đến kinh doanh bất động sản; tình hình thực hiện kết luận, kiến nghị của các cơ quan chuyên môn; thông tin, truyền thông để hỗ trợ phát triển thị trường bất động sản.
   
Đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển nhà ở xã hội, tập trung giám sát các nội dung: Chương trình, kế hoạch, các hình thức phát triển nhà ở xã hội; đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách về nhà ở xã hội; quỹ đất, nguồn vốn để xây dựng nhà ở xã hội; việc thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội; loại nhà và tiêu chuẩn, quy chuẩn nhà ở xã hội; việc xác định giá thuê, giá thuê mua, giá bán nhà ở xã hội; nguyên tắc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội; về quản lý, vận hành nhà ở xã hội; công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiểm toán, xử lý vi phạm; việc thực hiện các kết luận giám sát, kiểm tra, thanh tra của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển nhà ở xã hội.
 
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho biết đối tượng giám sát là Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trên phạm vi cả nước.
 
Góp ý hoàn thiện đề cương và kế hoạch giám sát, các thành viên UBTVQH ghi nhận Đoàn giám sát đã xây dựng đề cương báo cáo giám sát một cách công phu, bao quát hết các nội dung trọng tâm. Các ý kiến tập trung thảo luận các nội dung: Đối tượng, nội dung giám sát, phạm vi giám sát; nội dung báo cáo của Đoàn giám sát và yêu cầu cơ quan thuộc đối tượng giám sát, cơ quan có liên quan như Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao; kế hoạch và dự kiến tiến độ triển khai giám sát có đảm bảo tính đầy đủ, phù hợp, khả thi, không làm ảnh hưởng tới hoạt động chuyên môn của các Bộ, ngành, địa phương; cách thức tổ chức giám sát, lựa chọn địa phương tổ chức giám sát trực tiếp đảm bảo không trùng lắp về địa phương tổ chức giám sát trực tiếp với các Đoàn giám sát chuyên đề khác của Quốc hội trong năm 2024.
 
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, đây là chuyên đề giám sát có tỉ lệ chọn cao nhất cho thấy mức độ quan tâm của Quốc hội cũng như của cử tri và Nhân dân cả nước, nhất là trong bối cảnh hiện nay đang xem xét để thông qua 2 dự án Luật có liên quan trực tiếp là Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và Luật Nhà ở (sửa đổi), gắn liền với đó là Luật Đất đai (sửa đổi).
 
Chủ tịch Quốc hội lưu ý rút kinh nghiệm từ các cuộc giám sát trước, cuộc giám sát ngoài chú trọng tới phạm vi, cần chú trọng đến trọng tâm, trọng điểm, xác định rủi ro, những vấn đề then chốt bởi nếu không xác định sớm từ đầu thì sẽ “bơi” trong một “rừng số liệu” trong khi thời gian chỉ có hạn.
 
Góp ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị cần đề cập thêm bối cảnh giám sát chuyên đề lần này có những thuận lợi, những khó khăn, những giới hạn. Nhất là trong bối cảnh đang sửa Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, kết quả của giám sát này vừa đóng góp vào việc hoàn thiện các luật đồng thời cũng có những kiến nghị khác, đưa vào Luật khác về sau.
 
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý thị trường bất động sản và nhà ở xã hội có gắn bó, chuyển đổi với nhau và nhiều văn bản pháp luật điều chỉnh có sự liên kết. Do đó cần có cách thể hiện để thấy rõ được mối liên hệ này.
 
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan thường trực Đoàn giám sát tiếp thu ý kiến UBTVQH về phạm vi, nội dung giám sát để nghiên cứu chọn lọc những vấn đề lớn, trọng tâm, trọng điểm, trọng yếu; tiếp cận vấn đề từ mục tiêu giám sát, bối cảnh giám sát, mối liên hệ giữa thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội; khó khăn, vướng mắc, bất cập của thị trường bất động sản hiện nay đang được Nhân dân rất quan tâm; xác định những rủi ro, bất cập khác có liên quan; xác định rõ phương hướng giải quyết và yêu cầu các cơ quan hữu quan báo cáo làm rõ.
 
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, thời gian giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023, có thể xem xét thời kỳ trước hoặc sau thời gian nêu trên nếu cần mở rộng đối tượng và phạm vi liên quan.
 
Các đối tượng chịu sự giám sát và các cơ quan liên quan yêu cầu báo cáo theo đề cương, bao gồm Chính phủ và 11 Bộ, ngành, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đối với các tỉnh, thành phố không tổ chức Đoàn giám sát về chuyên đề này theo quy định tại Nghị quyết số 95/QH/ 2015, các Đoàn đại biểu Quốc hội có trách nhiệm tổng hợp kết quả thực hiện tại địa phương và kết quả giám sát về nội dung liên quan đến chuyên đề giai đoạn 2015-2023, gửi báo cáo về Đoàn giám sát theo đề cương.
 
Đoàn giám sát dự kiến giám sát trực tiếp tại 8 Bộ, ngành, cơ quan và tại 12 địa phương. Đoàn giám sát có thể điều chỉnh kế hoạch giám sát và yêu cầu các đối tượng chịu sự giám sát, các cơ quan có liên quan báo cáo bổ sung nội dung ngoài đề cương để giám sát, làm rõ các nội dung thuộc phạm vi chuyên đề giám sát.
 
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn khuyến khích các cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin khác cho Đoàn giám sát. Đoàn giám sát sẽ tham khảo, tận dụng các kết quả giám sát trước đó nếu xét thấy có liên quan; quá trình tổng kết việc thực hiện các Luật, cơ chế, chính sách khác có liên quan đến quản lý thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội mà trong quá trình xây dựng các luật Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đấu thầu, Luật Tổ chức tín dụng đã tổng kết, báo cáo chuyên đề của Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng, đồng thời tham khảo thêm kết quả của các cơ quan Thanh tra, Kiểm tra, Kiểm toán về chuyên đề liên quan đến lĩnh vực này đã và đang được thực hiện./.
 
Ngọc Bích