Ban hành Hướng dẫn phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong lĩnh vực doanh nghiệp
(sav.gov.vn) – Tổng Kiểm toán nhà nước vừa ký ban hành Quyết định số 1813/QĐ-KTNN về việc ban hành Hướng dẫn phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp. Đây là văn bản quan trọng nhằm cụ thể hóa các chuẩn mực kiểm toán, giúp nâng cao chất lượng và tính hiệu quả trong hoạt động kiểm toán đối với khối doanh nghiệp.
Tiếp cận theo thông lệ quốc tế và Chuẩn mực KTNN
Hướng dẫn mới được xây dựng nhằm giúp Kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) vận dụng linh hoạt phương pháp tiếp cận kiểm toán hiện đại. Thay vì kiểm tra dàn trải, KTVNN sẽ tập trung nguồn lực vào các khu vực, khoản mục có rủi ro cao, từ đó làm cơ sở vững chắc để đưa ra ý kiến kiểm toán trung thực và hợp lý.
Văn bản quy định rõ việc đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu phải bám sát Quy trình kiểm toán của KTNN và hệ thống Chuẩn mực KTNN (CMKTNN), đặc biệt là các chuẩn mực về xác định rủi ro có sai sót trọng yếu (CMKTNN 2315), vận dụng trọng yếu (CMKTNN 2320) và bằng chứng kiểm toán (CMKTNN 2500).
Đánh giá rủi ro ở hai cấp độ then chốt
Theo Hướng dẫn, KTVNN có trách nhiệm xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu ở hai cấp độ:
Cấp độ Báo cáo tài chính: Tập trung vào các yếu tố vĩ mô như thay đổi cơ cấu tổ chức, chính sách pháp luật, môi trường kinh doanh và tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.
Cấp độ Cơ sở dẫn liệu: Nhận diện sai sót trong từng nhóm giao dịch, số dư tài khoản như: Doanh thu, giá vốn, thuế, đầu tư tài chính, hàng tồn kho và tài sản cố định.
Quy trình 4 bước xác định trọng yếu khoa học
Điểm đáng chú ý của Hướng dẫn là quy định chi tiết quy trình xác định trọng yếu qua 4 bước:
Ước lượng ban đầu về trọng yếu tổng thể: Lựa chọn tiêu chí phù hợp (Lợi nhuận, Doanh thu, Tổng tài sản...) tùy theo đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Xác định trọng yếu thực hiện: Thiết lập ở mức thấp hơn trọng yếu tổng thể (thường từ 50% - 75%) để tạo "biên an toàn" cho các sai sót không được phát hiện.
Xác định ngưỡng sai sót không đáng kể: Giới hạn các sai sót nhỏ (dưới 3% mức trọng yếu tổng thể) để tập trung vào các vấn đề cốt yếu.
Tổng hợp, ước tính và so sánh: Tổng hợp kết quả để đưa ra loại ý kiến kiểm toán phù hợp (Chấp nhận toàn phần hoặc Ý kiến không phải chấp nhận toàn phần).
Đề cao xét đoán chuyên môn và tính minh bạch
Hướng dẫn nhấn mạnh vai trò của xét đoán chuyên môn. Trong một số trường hợp đặc thù, KTVNN có thể xác định mức trọng yếu ngoài khung hướng dẫn nhưng phải giải trình chi tiết trong hồ sơ kiểm toán và được Thủ trưởng đơn vị chủ trì phê duyệt. Điều này vừa đảm bảo tính linh hoạt, vừa tăng cường trách nhiệm giải trình và kiểm soát chất lượng kiểm toán.
Việc ban hành Hướng dẫn này được kỳ vọng sẽ tạo sự thống nhất trong triển khai kiểm toán BCTCDN tại các đơn vị trực thuộc KTNN, góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, hướng tới mục tiêu hiện đại hóa và chuyên nghiệp hóa hoạt động kiểm toán.
Xem Hướng dẫn tại đây./.
Hà Linh
Hướng dẫn mới được xây dựng nhằm giúp Kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) vận dụng linh hoạt phương pháp tiếp cận kiểm toán hiện đại. Thay vì kiểm tra dàn trải, KTVNN sẽ tập trung nguồn lực vào các khu vực, khoản mục có rủi ro cao, từ đó làm cơ sở vững chắc để đưa ra ý kiến kiểm toán trung thực và hợp lý.
Văn bản quy định rõ việc đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu phải bám sát Quy trình kiểm toán của KTNN và hệ thống Chuẩn mực KTNN (CMKTNN), đặc biệt là các chuẩn mực về xác định rủi ro có sai sót trọng yếu (CMKTNN 2315), vận dụng trọng yếu (CMKTNN 2320) và bằng chứng kiểm toán (CMKTNN 2500).
Đánh giá rủi ro ở hai cấp độ then chốt
Theo Hướng dẫn, KTVNN có trách nhiệm xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu ở hai cấp độ:
Cấp độ Báo cáo tài chính: Tập trung vào các yếu tố vĩ mô như thay đổi cơ cấu tổ chức, chính sách pháp luật, môi trường kinh doanh và tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.
Cấp độ Cơ sở dẫn liệu: Nhận diện sai sót trong từng nhóm giao dịch, số dư tài khoản như: Doanh thu, giá vốn, thuế, đầu tư tài chính, hàng tồn kho và tài sản cố định.
Quy trình 4 bước xác định trọng yếu khoa học
Điểm đáng chú ý của Hướng dẫn là quy định chi tiết quy trình xác định trọng yếu qua 4 bước:
Ước lượng ban đầu về trọng yếu tổng thể: Lựa chọn tiêu chí phù hợp (Lợi nhuận, Doanh thu, Tổng tài sản...) tùy theo đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Xác định trọng yếu thực hiện: Thiết lập ở mức thấp hơn trọng yếu tổng thể (thường từ 50% - 75%) để tạo "biên an toàn" cho các sai sót không được phát hiện.
Xác định ngưỡng sai sót không đáng kể: Giới hạn các sai sót nhỏ (dưới 3% mức trọng yếu tổng thể) để tập trung vào các vấn đề cốt yếu.
Tổng hợp, ước tính và so sánh: Tổng hợp kết quả để đưa ra loại ý kiến kiểm toán phù hợp (Chấp nhận toàn phần hoặc Ý kiến không phải chấp nhận toàn phần).
Đề cao xét đoán chuyên môn và tính minh bạch
Hướng dẫn nhấn mạnh vai trò của xét đoán chuyên môn. Trong một số trường hợp đặc thù, KTVNN có thể xác định mức trọng yếu ngoài khung hướng dẫn nhưng phải giải trình chi tiết trong hồ sơ kiểm toán và được Thủ trưởng đơn vị chủ trì phê duyệt. Điều này vừa đảm bảo tính linh hoạt, vừa tăng cường trách nhiệm giải trình và kiểm soát chất lượng kiểm toán.
Việc ban hành Hướng dẫn này được kỳ vọng sẽ tạo sự thống nhất trong triển khai kiểm toán BCTCDN tại các đơn vị trực thuộc KTNN, góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, hướng tới mục tiêu hiện đại hóa và chuyên nghiệp hóa hoạt động kiểm toán.
Xem Hướng dẫn tại đây./.
Hà Linh
