(sav.gov.vn) - Kiểm toán nhà nước (KTNN) vừa hoàn thành cuộc kiểm toán ngân sách địa phương năm 2022 tại tỉnh Lạng Sơn. Qua kiểm toán cho thấy, công tác quản lý điều hành thu, chi ngân sách; quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công còn nhiều bất cập, hạn chế.
Năm 2022: Tổng thu nội địa đạt 2.931 tỷ đồng bằng 130,3% dự toán được giao
Kết quả kiểm toán ngân sách địa phương năm 2022 của tỉnh Lạng Sơn cho thấy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND tỉnh điều hành, quản lý ngân sách; các đơn vị, các huyện, thành phố quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN), chi ngân sách địa phương (NSĐP) năm 2022 chấp hành cơ bản theo các quy định của Luật NSNN. Cùng với kinh phí bổ sung từ trung ương, Tỉnh đã điều hành ngân sách đáp ứng các nhiệm vụ chính trị địa phương; việc sử dụng nguồn lực tài chính ngân sách đã tác động tích cực đến kết quả thực hiện các chỉ tiêu tổng hợp về phát triển kinh tế xã hội năm 2022 đạt và vượt kế hoạch đề ra.
Tổng thu NSNN năm 2022 của tỉnh là 7.295 tỷ đồng, bằng 94% dự toán Trung ương (TW) giao và bằng 93% dự toán địa phương giao. Trong đó, tổng thu nội địa là 2.931 tỷ đồng bằng 130,3% dự toán TW giao và bằng 124,7% dự toán HĐND giao.
Có 09/11 chỉ tiêu thu đạt và vượt dự toán đầu năm, trong đó các khoản thu chiếm tỷ trọng lớn có tỷ lệ tăng cao so với dự toán Trung ương giao như: thu từ doanh nghiệp ngoài quốc doanh tăng 13%, các khoản thu về đất tăng 84%, thuế thu nhập cá nhân tăng 44%, lệ phí trước bạ 13%,…
Tổng chi NSĐP (không bao gồm chi chuyển giao giữa các cấp ngân sách) thực hiện năm 2022 là 13.404 tỷ đồng, bằng 120% dự toán TW giao và bằng 120% dự toán HĐND tỉnh giao, cao hơn số thực hiện năm trước 4%.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, kết quả kiểm toán cũng cho thấy, dự toán thu chưa đầy đủ đối với số thu từ tiền cổ tức, lợi nhuận được chia từ doanh nghiệp có vốn nhà nước, số thu từ các doanh nghiệp trọng điểm; chưa tính toán, lượng hóa số thu từ các giải pháp thu nợ, thanh kiểm tra thuế và từ thực hiện các giải pháp chống thất thu NSNN; chưa bao quát hết nguồn thu, chưa có xu hướng tăng so với năm trước, chưa sát thực tế.
Bên cạnh đó, giao dự toán chi thường xuyên chưa phù hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Nghị quyết số 18/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 của HĐND tỉnh Lạng Sơn; giao dự toán không sát thực tế nên trong năm phải điều chỉnh bổ sung nhiều, giao dự toán không căn cứ nhu cầu thực tế, giao vào cuối năm nên không kịp thực hiện phải hủy dự toán; điều chỉnh dự toán đã giao cho các đơn vị sử dụng ngân sách sau ngày 15/11/2022 chưa đúng quy định tại khoản 3 Điều 53 Luật NSNN năm 2015.
Nhiều hạn chế trong công tác quản lý điều hành thu, chi ngân sách
Về thu NSNN, kết quả kiểm toán cho thấy việc ghi thu tiền hỗ trợ giải phóng mặt bằng đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có thủ tục chi tiền đến người được hỗ trợ là chưa phù hợp quy định của Chính phủ (đối trừ tiền hỗ trợ giải phóng mặt bằng 6,917 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất phải nộp dự án Khu dân cư Trung tâm thị trấn Hữu Lũng).
Chưa ban hành đơn giá thuê đất mới đối với 35 trường hợp chưa đầy đủ hồ sơ thuê đất, phiếu chuyển thông tin địa chính; chưa có quyết định cho thuê đất, chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa thu nộp tiền thuê đất đối với 09 đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính; chậm trong việc chuyển thông tin địa chính để tính tiền thuê đất (Công ty TNHH Yên Vượng) dẫn đến không thu tiền thuê đất suốt 10 năm; chuyển hồ sơ, giao Chi cục thuế thành phố Lạng Sơn xác định nghĩa vụ tài chính đối với đất do cấp tỉnh quản lý (Công ty TNHH Thảo Viên) chưa đúng nhiệm vụ theo quy định; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Hợp tác xã Chiến Thắng tại Khu dân cư Khối 3, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn nhưng hồ sơ chưa đảm bảo tính pháp lý về nguồn gốc đất.
Chưa thu thập đầy đủ thông tin về tình hình thanh toán nguồn vốn NSNN để xử lý tiền nợ thuế, tiền chậm nộp (Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Giang Sơn và Công ty TNHH 8888 LS nợ thuế 8,192 tỷ đồng không tính tiền chậm nộp do người nộp thuế có dư nợ xây dựng cơ bản nguồn NSNN từ năm 2017-2018); chưa kê khai thuế nhà thầu (Công ty TNHH sản xuất ô tô Dragon - Miền Bắc Việt Nam).
Miễn, giảm tiền thuê đất khi chưa hoàn thành thủ tục để được miễn là chưa phù hợp quy định tại khoản 3 Điều 8 Nghị định số 35/2017/NĐ-CP của Chính phủ (miễn hơn 56,940 triệu đồng tiền thuê đất cho Công ty cổ phần xây dựng thương mại Hiền Tuyết).
Chi cục thuế khu vực IV - huyện Bắc Sơn áp dụng sai điều kiện tính tiền sử dụng đất quy định số tiền 682 triệu đồng.
Thành phố Lạng Sơn, huyện Tràng Định; huyện Văn Lãng lạm thu thuế sử dụng đất nông nghiệp thuộc diện được miễn theo các Nghị quyết của Quốc hội 172 triệu đồng mặc dù KTNN đã có kiến nghị chấm dứt tình trạng lạm thu thuế sử dụng đất nông nghiệp tại Báo cáo kiểm toán NSĐP năm 2020.
Kho bạc Nhà nước Lạng Sơn hạch toán 40% số thu về ngân sách trung ương và 60% số thu về NSĐP đối với thuế bảo vệ môi trường mặt hàng xăng (trừ etanol) bán ra trong nước là chưa phù hợp quy định của Bộ Tài chính.
Về chi đầu tư phát triển, kết quả kiểm toán cũng chỉ rõ, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 chưa kèm theo danh mục và mức vốn bố trí cho từng dự án; Phân bổ kế hoạch đầu tư công năm 2022 chưa tuân thủ thứ tự ưu tiên theo quy định tại khoản 8 Điều 4 Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 ngày 8/7/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; phân bổ, giao chi tiết vốn đầu tư phát triển ngân sách trung ương (358,383 tỷ đồng) và NSĐP (79,5 tỷ đồng) UBND tỉnh không trình HĐND tỉnh quyết định đối với vốn NSĐP và cho ý kiến đối với vốn ngân sách trung ương.
Vốn ngân sách trung ương (vốn nước ngoài) còn bị hủy dự toán tương đối lớn, chiếm tỷ lệ 14,7% tổng kế hoạch vốn được sử dụng trong năm (42,150 tỷ đồng/285,935 tỷ đồng) cho thấy hiệu quả sử dụng nguồn vốn vay chưa cao.
Công tác lập, thẩm định, phê duyệt Chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư còn tồn tại, hạn chế tại nhiều Chủ đầu tư/Ban QLDA, các dự án được lựa chọn kiểm toán về trình tự, thủ tục, nội dung, thẩm quyền quy định.
Về chi thường xuyên, kết quả kiểm toán cho thấy, giao dự toán cho 05 tổ chức xã hội - nghề nghiệp không phù hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 19 Nghị quyết số 18/2021/NQ-HĐND; giao dự toán chi thường xuyên nguồn kinh phí tự chủ cao hơn so với Phương án giao tự chủ được phê duyệt phần NSNN cấp năm đầu thời kỳ ổn định; dự toán chi ngân sách không sát thực tế; giao dự toán vào cuối năm nên không kịp thực hiện phải hủy dự toán nhiều; điều chỉnh dự toán đã giao cho các đơn vị sử dụng ngân sách sau ngày 15/11/2022 không đúng quy định tại khoản 3 Điều 53 Luật NSNN.
Chi sai chế độ, vượt định mức, sử dụng kinh phí không đúng dự toán ngân sách giao, chưa phù hợp quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật NSNN; chưa nộp đầy đủ, kịp thời tiền sử dụng đất vào NSNN theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật NSNN.
Phân bổ nguồn vượt thu, tiết kiệm chi năm 2021 sử dụng cho các hoạt động thường xuyên chưa phù hợp quy định tại khoản 2 Điều 59 Luật NSNN.
Phân bổ nguồn vốn tiền sử dụng đất chi cho các dự án sửa chữa (không thuộc dự án chi đầu tư) quyết toán chi thường xuyên chưa phù hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều 14 Thông tư số 61/2021/TT-BTC ngày 26/7/2021 của Bộ Tài chính dẫn xây dựng dự toán NSNN năm 2022, kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2022-2024, chưa phù hợp quy định tại khoản 7 Điều 1 Thông tư số 122/2021/TT-BTC ngày 24/12/2021 của Bộ Tài chính quy định về tổ chức thực hiện dự toán NSNN năm 2022.
Thực hiện hình thức đặt hàng các gói thầu cung cấp dịch vụ công ích chưa phù hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 12 Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ quy định giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng NSNN từ nguồn kinh phí chi thường xuyên.
Chưa nộp trả đầy đủ ngân sách cấp trên đối với kinh phí bổ sung chương trình mục tiêu, nhiệm vụ trong năm sử dụng không hết, theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Thông tư số 342/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 của Bộ Tài chính.
Chưa nộp NSNN khoản tiền bán đấu giá tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất khu đất Bệnh viện Đa khoa tỉnh (cũ) sau khi đã trừ các chi phí tổ chức bán đấu giá theo quy định tại khoản 6 Điều 1 Quyết định số 1049/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lạng Sơn và khoản 8 Điều 36 Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Về ban hành các văn bản quản lý NSNN, UBND tỉnh Lạng Sơn chưa ban hành đơn giá xử lý chất thải rắn đô thị đối với nội dung xử lý chất thải rắn bằng phương pháp đốt theo quy định tại khoản 6 Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17/11/2020; chưa ban hành định mức kinh tế kỹ thuật trong các hoạt động khuyến nông trên địa bàn tỉnh theo quy định tại khoản 1 Điều 36 Nghị định số 83/2018/NĐ-CP ngày 24/5/2018 của Chính phủ về khuyến nông; chưa ban hành định mức kinh tế kỹ thuật và giá dịch vụ đào tạo theo quy định tại khoản 1 Điều 8 và khoản 1 Điều 11 Thông tư số 14/2019/TT-BGDĐT ngày 30/8/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn xây dựng, thẩm định, ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật và phương pháp xây dựng giá dịch vụ giáo dục đào tạo áp dụng trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.
Quy định tại điểm a khoản 1 Điều 1 Quyết định số 03/2022/QĐ-UBND ngày 12/01/2022 và điểm a khoản 1 Điều 1 Quyết định số 41/2022/QĐ-UBND ngày 30/12/2022 của UBND tỉnh Lạng Sơn áp dụng hệ số điều chỉnh với cả diện tích đất trong hạn mức và ngoài hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân là chưa phù hợp với quy định tại điểm c khoản 3 Điều 3 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất.
Kiến nghị xử lý tài chính hơn 166 tỷ đồng
Qua kiểm toán, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Lạng Sơn xử lý tài chính với tổng số tiền hơn 166,207 tỷ đồng, gồm: tăng thu ngân sách 17,088 tỷ đồng; nộp NSNN các khoản chi sai chế độ 4,579 tỷ đồng; giảm cấp phát, thanh toán; giảm dự toán, giảm thanh toán năm sau hơn 34,363 tỷ đồng; thu hồi kinh phí thừa nộp trả cấp trên 37,184 tỷ đồng; hoàn trả nguồn kinh phí do sử dụng sai mục đích 34,183 tỷ đồng; nộp NSNN các khoản phải nộp nhưng chưa nộp 27,549 tỷ đồng; huỷ dự toán do hết nhiệm vụ chi 11,259 tỷ đồng. Xử lý khác 15,111 tỷ đồng.
Đối với lĩnh vực thu ngân sách, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo:
Thanh tra, kiểm tra để xác định rõ nguồn gốc đất và hồ sơ chứng minh quyền sử dụng đối với đất được của các xã viên đóng góp và việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Hợp tác xã Chiến Thắng. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Thanh tra, kiểm tra việc xác nhận tiền bồi thường GPMB Dự án Khu dân cư trung tâm thị trấn Hữu Lũng, huyện Hữu Lũng số tiền 6, 917 tỷ đồng.
Cục Thuế phối hợp với KBNN tỉnh Lạng Sơn xác định tình hình thanh toán từ NSNN cho Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Giang Sơn và Công ty TNHH 8888 LS để xử lý tiền thuế, tiền chậm nộp theo quy định.
Sở Tài nguyên và Môi trường chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với các nội dung: (i) Chậm chuyển thông tin địa chính để tính tiền thuê đất đối với Công ty TNHH Yên Vượng dẫn tới việc chậm thu tiền thuê đất trong thời gian dài (10 năm) của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Lạng Sơn; (ii) Chậm tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quyết định cho thuê đất và ký hợp đồng thuê đất đối với 09 đơn vị sự nghiệp đã tự chủ tài chính; (iii) Chưa hoàn thành thủ tục, hồ sơ thuê đất, phiếu chuyển thông tin địa chính cho Cơ quan thuế 35 trường hợp để xác định đơn giá thuê đất mới.
Đối với lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Lạng Sơn chỉ đạo:
Tổ chức chấn chỉnh, rút kinh nghiệm trong công tác lập và phân giao Kế hoạch vốn đầu tư trung hạn 2021-2025, Kế hoạch đầu tư công năm 2022; việc phân bổ chi tiết bổ sung vốn NSĐP năm 2022 (79,5 tỷ đồng), vốn NSTW năm 2022 (358,383 tỷ đồng).
Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện Kế hoạch vốn đầu tư trung hạn 2021-2025 trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.
Báo cáo HĐND xem xét, cho ý kiến, quyết định đối với việc phân giao Kế hoạch vốn năm 2022 (kế hoạch vốn đầu tư phát triển ngân sách trung ương 358,383 tỷ đồng và ngân sách địa phương 79,5 tỷ đồng.
Đối với lĩnh vực điều hành chi ngân sách, KTNN kiến nghị UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức chấn chỉnh rút kinh nghiệm trong việc giao dự toán chi hoạt động thường xuyên.
Cùng với đó, KTNN đề nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân và xem xét xử lý theo quy định:
Cục thuế tỉnh Lạng Sơn kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan để xử lý theo quy định đối với các nội dung: Chuyển hồ sơ cho Chi cục Thuế thành phố Lạng Sơn xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai đối Công ty TNHH Thảo Viên không đúng chức năng, nhiệm vụ; Việc tham mưu, quyết định miễn tiền thuê đất cho Công ty CP xây dựng thương mại Hiền Tuyết khi chưa hoàn thành thủ tục để được miễn; Việc tính tiền sử dụng đất đối với đất sai quy định làm thiếu số phải nộp 682 triệu đồng tại Chi cục Thuế khu vực IV địa bàn huyện Bắc Sơn.
UBND huyện Cao Lộc kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan trong việc lập phiếu chuyển thông tin xác định nghĩa vụ tài chính khi chưa đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dẫn đến việc chậm hoàn tiền, chậm giải quyết hồ sơ cấp Giấy Chứng nhận QSDĐ cho người dân hơn 2 năm để xử lý theo quy định.
UBND thành phố Lạng Sơn, UBND huyện Văn Lãng, UBND huyện Tràng Định chỉ đạo kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân các xã có liên quan về việc lạm thu tiền thuế sử dụng đất nông nghiệp, số tiền thuế đã thu sai quy định 172 triệu đồng, xử lý theo quy định.
UBND huyện Văn Quan chỉ đạo Ban QLDA ĐTXD huyện Văn Quan kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan để xử lý theo quy định đối với các nội dung: Thanh toán khối lượng hoàn thành khi chưa được nghiệm thu; Lựa chọn nhà thầu không đảm bảo điều kiện hợp lệ theo quy định tại Dự án Đường Pá Tuồng - Phai Lừa để xử lý theo quy định.
Kho bạc Nhà nước Lạng Sơn kiểm điểm xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan để xử lý theo quy định đối với việc điều tiết tiền thuế bảo vệ môi trường mặt hàng xăng (trừ etanol) bán ra trong nước không đúng quy định (14,636 tỷ đồng); không lập báo cáo tình hình thực hiện và thanh toán vốn đầu tư công kế hoạch năm 2022, không gửi báo cáo đến UBND tỉnh.../.
Hà Linh