Siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm quảng cáo – bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thương mại điện tử
(sav.gov.vn) - Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tăng cường công tác thực thi, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cấp có thẩm quyền trong quá trình thi hành quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Phân công rõ trách nhiệm, siết thực thi lệnh cấm
Việc ban hành Kế hoạch nhằm triển khai nghiêm túc, chất lượng, hiệu quả quy định về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV; xác định cụ thể nội dung công việc, thời hạn, tiến độ hoàn thành và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tổ chức thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả.
Đồng thời, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong việc triển khai, thi hành quy định về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Kế hoạch gồm 3 nội dung: 1- Tuyên truyền, phổ biến, tập huấn về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; 2- Rà soát và xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; 3-Tăng cường công tác thực thi, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cấp có thẩm quyền trong quá trình thi hành quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Cụ thể, để tăng cường công tác thực thi, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cấp có thẩm quyền trong quá trình thi hành quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Kế hoạch giao nhiệm vụ cho Bộ Công Thương tổ chức thực hiện cụ thể việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Đồng thời, trong tháng 8/2025, Bộ Công Thương rà soát, đánh giá đầy đủ hoạt động đầu tư, sản xuất, xuất nhập linh kiện, thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Các bộ, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, khảo sát, đánh giá việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và kinh doanh có điều kiện đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu linh kiện và các cấu phần thiết bị liên quan thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, pháp luật có liên quan và đề xuất giải pháp bảo đảm thống nhất với quy định của pháp luật và tình hình chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, biện pháp xử lý phù hợp đối với các sai phạm (nếu có).
Bộ Tài chính tăng cường kiểm tra, xử lý, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu. Đồng thời, Bộ Quốc phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Công an và các cơ quan thanh tra có thẩm quyền khác tăng cường công tác điều tra, nắm tình hình, xác lập các chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, các đối tượng sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.
Bộ Khoa học và Công nghệ tăng cường kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm hành chính về quảng cáo, bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo hình thức thương mại điện tử.
Bảo vệ học sinh trước “bẫy” hương vị và lệ thuộc nicotine
Cùng với xử lý vi phạm, Kế hoạch yêu cầu đẩy mạnh truyền thông nhằm thay đổi nhận thức, đặc biệt với thanh thiếu niên – nhóm dễ bị tác động bởi quảng cáo “hương vị”, mẫu mã bắt mắt và nội dung lan truyền trên mạng xã hội.
Theo phân công, Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông cho nhà giáo, người học, phụ huynh và người lao động trong các cơ sở giáo dục về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với sức khoẻ thể chất, sức khoẻ tâm thần và hành vi lối sống của người sử dụng; tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến chế tài xử phạt, xử lý hình sự để bảo đảm tính răn đe và phối hợp xử lý các trường hợp vi phạm...
Trên bình diện quốc tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng kêu gọi các quốc gia khẩn trương cấm hương liệu trong các sản phẩm thuốc lá và nicotine (bao gồm cả thuốc lá điện tử), nhấn mạnh hương vị đang làm “mềm hóa” cảm giác khó chịu và tăng sức hút đối với giới trẻ.
Các bằng chứng khoa học mới tiếp tục củng cố cảnh báo này. Một nghiên cứu đăng trên Scientific Reports (2024) sử dụng mô hình dự báo cho thấy khi các thành phần tạo hương bị nung nóng có thể hình thành nhiều chất thuộc các nhóm nguy hại, trong đó có các phân loại “độc tính cấp”, “nguy hại sức khỏe” và “gây kích ứng”.
Để Kế hoạch đi vào cuộc sống, bên cạnh nỗ lực của các cơ quan chức năng, sự chủ động của cộng đồng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng:
Không mua, không sử dụng, không chia sẻ/tiếp tay nội dung rao bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên mạng xã hội/sàn thương mại điện tử.
Phụ huynh – nhà trường tăng trao đổi, nhận diện sớm dấu hiệu sử dụng, nhấn mạnh tác hại và rủi ro pháp lý.
Khi phát hiện hành vi quảng cáo – rao bán – vận chuyển – tàng trữ trái phép, người dân kịp thời phản ánh tới cơ quan chức năng tại địa phương để xử lý theo quy định.
Việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm quảng cáo và bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng qua thương mại điện tử không chỉ là yêu cầu quản lý thị trường, mà còn là giải pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng – đặc biệt là thanh thiếu niên – trước nguy cơ lệ thuộc nicotine và các hệ lụy lâu dài.
Hà Linh
Việc ban hành Kế hoạch nhằm triển khai nghiêm túc, chất lượng, hiệu quả quy định về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV; xác định cụ thể nội dung công việc, thời hạn, tiến độ hoàn thành và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tổ chức thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả.
Đồng thời, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong việc triển khai, thi hành quy định về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Kế hoạch gồm 3 nội dung: 1- Tuyên truyền, phổ biến, tập huấn về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; 2- Rà soát và xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; 3-Tăng cường công tác thực thi, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cấp có thẩm quyền trong quá trình thi hành quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Cụ thể, để tăng cường công tác thực thi, thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cấp có thẩm quyền trong quá trình thi hành quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Kế hoạch giao nhiệm vụ cho Bộ Công Thương tổ chức thực hiện cụ thể việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Đồng thời, trong tháng 8/2025, Bộ Công Thương rà soát, đánh giá đầy đủ hoạt động đầu tư, sản xuất, xuất nhập linh kiện, thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Các bộ, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, khảo sát, đánh giá việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và kinh doanh có điều kiện đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu linh kiện và các cấu phần thiết bị liên quan thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, pháp luật có liên quan và đề xuất giải pháp bảo đảm thống nhất với quy định của pháp luật và tình hình chấp hành pháp luật của doanh nghiệp, biện pháp xử lý phù hợp đối với các sai phạm (nếu có).
Bộ Tài chính tăng cường kiểm tra, xử lý, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu. Đồng thời, Bộ Quốc phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Công an và các cơ quan thanh tra có thẩm quyền khác tăng cường công tác điều tra, nắm tình hình, xác lập các chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, các đối tượng sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.
Bộ Khoa học và Công nghệ tăng cường kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm hành chính về quảng cáo, bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng theo hình thức thương mại điện tử.
Bảo vệ học sinh trước “bẫy” hương vị và lệ thuộc nicotine
Cùng với xử lý vi phạm, Kế hoạch yêu cầu đẩy mạnh truyền thông nhằm thay đổi nhận thức, đặc biệt với thanh thiếu niên – nhóm dễ bị tác động bởi quảng cáo “hương vị”, mẫu mã bắt mắt và nội dung lan truyền trên mạng xã hội.
Theo phân công, Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông cho nhà giáo, người học, phụ huynh và người lao động trong các cơ sở giáo dục về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với sức khoẻ thể chất, sức khoẻ tâm thần và hành vi lối sống của người sử dụng; tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến chế tài xử phạt, xử lý hình sự để bảo đảm tính răn đe và phối hợp xử lý các trường hợp vi phạm...
Trên bình diện quốc tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng kêu gọi các quốc gia khẩn trương cấm hương liệu trong các sản phẩm thuốc lá và nicotine (bao gồm cả thuốc lá điện tử), nhấn mạnh hương vị đang làm “mềm hóa” cảm giác khó chịu và tăng sức hút đối với giới trẻ.
Các bằng chứng khoa học mới tiếp tục củng cố cảnh báo này. Một nghiên cứu đăng trên Scientific Reports (2024) sử dụng mô hình dự báo cho thấy khi các thành phần tạo hương bị nung nóng có thể hình thành nhiều chất thuộc các nhóm nguy hại, trong đó có các phân loại “độc tính cấp”, “nguy hại sức khỏe” và “gây kích ứng”.
Để Kế hoạch đi vào cuộc sống, bên cạnh nỗ lực của các cơ quan chức năng, sự chủ động của cộng đồng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng:
Không mua, không sử dụng, không chia sẻ/tiếp tay nội dung rao bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên mạng xã hội/sàn thương mại điện tử.
Phụ huynh – nhà trường tăng trao đổi, nhận diện sớm dấu hiệu sử dụng, nhấn mạnh tác hại và rủi ro pháp lý.
Khi phát hiện hành vi quảng cáo – rao bán – vận chuyển – tàng trữ trái phép, người dân kịp thời phản ánh tới cơ quan chức năng tại địa phương để xử lý theo quy định.
Việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm quảng cáo và bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng qua thương mại điện tử không chỉ là yêu cầu quản lý thị trường, mà còn là giải pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng – đặc biệt là thanh thiếu niên – trước nguy cơ lệ thuộc nicotine và các hệ lụy lâu dài.
| Theo kết quả một nghiên cứu mới được công bố, các sản phẩm thuốc lá điện tử có chứa đến 127 loại hóa chất cực kỳ độc hại, 153 loại gây nguy hiểm cho sức khỏe và 225 loại gây kích ứng. Hiện nay, số trẻ từ 13-15 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đang nhiều hơn so với số người trưởng thành tại tất cả các quốc gia thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Chính vì vậy, WHO đã kêu gọi chính phủ các nước áp dụng chính sách quản lý thuốc lá điện tử (vape) tương tự như với thuốc lá thông thường và cấm tất cả thuốc lá điện tử có hương liệu. |
Hà Linh
