Vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán chi thường xuyên
(sav.gov.vn) - Chiều 16/11/2021, tại Trụ sở Kiểm toán nhà nước (KTNN) - 111 Trần Duy Hưng, Hà Nội, Hội đồng khoa học KTNN tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Vận dụng đánh giá Rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán chi thường xuyên” do ThS. Phạm Thị Vân Anh, KTNN khu vực III chủ nhiệm. Ts. Vũ Thanh Hải, Vụ trưởng Vụ Pháp chế làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu.
Báo cáo kết quả nghiên cứu, Ban chủ nhiệm đề tài cho biết: Trong những năm qua, chất lượng kiểm toán là vấn đề được quan tâm đáng kể. Lãnh đạo KTNN, các chuyên ngành khu vực đều tập trung hướng tới chất lượng kiểm toán. Kiểm toán nhà nước đã ban hành nhiều các quy trình quy định để quản lý kỷ luật công vụ và quản lý chất lượng kiểm toán. Phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán trong lĩnh vực kiểm toán báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán ngân sách địa phương được ban hành theo Quyết định số 04/QĐ-KTNN ngày 31/12/2019 đã áp dụng vào các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương và phát huy hiệu quả.
Tuy nhiên việc đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán đối với lĩnh vực kiểm toán ngân sách địa phương là việc tương đối khó và phức tạp, đòi hỏi kỹ năng xét đoán nghề nghiệp nhạy bén của KTV và các Đoàn kiểm toán và lại phụ thuộc tương đối vào tính chất quy mô của từng cuộc kiểm toán ngân sách địa phương khác nhau.
Từ những lý do trên thì việc nghiên cứu đề tài khoa học “ Vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán ngân sách địa phương ” có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần thiết thực vào quá trình thực hiện kiểm toán ngân sách địa phương, nâng cao hiệu quả công tác kiểm toán ngân sách địa phương theo định hướng phát triển của ngành.
Ngoài Lời mở đầu, Kết luận, Danh mục viết tắt, kết cấu đề tài gồm có 2 chương: Chương 1: Tổng quan cơ sở lý luận, thực trạng về đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương do Kiểm toán nhà nước khu vực III thực hiện (30 trang), Chương 2: Một số giải pháp nhằm vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương để phân tích, đánh giá trong hoạt động kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và giải pháp thực hiện (25 trang).
Phương pháp nghiên cứu thực hiện đề tài bao gồm phương pháp nghiên cứu tình huống, phương pháp xử lý thông tin, tổng hợp thống kê, so sánh, phân tích.
Đề tài đã nêu được tổng quan cơ sở lý luận, thực trạng về đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương, trong đó nếu khái quát về kiểm toán chi thường xuyên, đối tượng và nội dung kiểm toán chi thường xuyên; Cơ sở lý luận về đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên, khái niệm, phân loại rủi ro các nhân tố ảnh hưởng và phân tích và đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên của cuộc kiểm toán ngân sách địa phương; Thực trạng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hạch kiểm toán ngân sách địa phương do KTNN khu vực III thực hiện: Kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế trong công tác lập KHKT ngân sách địa phương tại KTNN khu vực III. Nguyên nhân của các tồn tại hạn chế trong công tác lập KHKT ngân sách địa phương tại KTNN khu vực III; Một số giải pháp nhằm vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập KHKT ngân sách địa phương; Trong đó xét đoán rủi ro; đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu kiểm toán của từng khoản mục, của tổng thể và vận dụng kết quả xác định mức trọng yếu kiểm toán và đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên trong lấy mẫu kiểm tra.
Nội dung trình bày trong các chương nhất quán với nhau và với Đề tài. Trình bày rõ ràng, văn phong mạch lạc. Các tài liệu và số liệu sử dụng trong đề tài trích dẫn đúng với qui định.
Tuy nhiên để đề tài hoàn thiện hơn, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban đề tài bổ sung và làm rõ tình hình vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán thời gian qua như thế nào, những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc; những điểm cần phải tiếp tục hoàn thiện cùng với những nguyên nhân chủ yếu. Đây là nền tảng cần thiết để đề xuất giải pháp tại chương 2.
Bên cạnh đó Kiểm tra lại sự tương thích số liệu giữa bảng 2.2 với Phụ lục 02.1; bổ sung Bảng tính xác định mức trọng yếu của khoản mục đối với cuộc kiểm toán tại Quảng Ngãi.
Trọng yếu kiểm toán được xem xét cả về mặt định lượng và định tính. Tuy vậy, đề tài mới chủ yếu trình bày việc xác định trọng yếu kiểm toán về định lượng. Các sai sót, thông tin thiếu hoặc thông tin không chính xác được coi là trọng yếu khi bản chất, tính chất và tầm quan trọng của nó có thể gây ảnh hưởng đến quyết định của các đối tượng sử dụng thông tin tài chính cho dù quy mô sai sót có thể nhỏ.
Chương 2 trình bày các giải pháp, nên không cần thiết trình bày lại các kiến thức lý luận (ví dụ: tiêu chí lựa chọn để xác định mức trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên tại trang 45,46; nguyên tắc trong lấy mẫu kiểm toán tại trang 55,56).
Nên bổ sung các điều kiện để việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán đạt hiệu quả cao; ví dụ: bồi dưỡng, nâng cao trình độ của kiểm toán viên; nâng cao ý thức trách nhiệm của kiểm toán viên; sự thống nhất và tăng cường chỉ đạo cảu lãnh đạo KTNN khu vực...
Kết luận buổi nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Vũ Thanh Hải cho biết Đề tài là một công trình nghiên cứu khoa học, có tính thực tiễn, nội dung cơ bản phù hợp với mục tiêu, phạm vi nghiên cứu. Tuy nhiên để đề tài có giá trị khoa học hơn, Ban đề tài cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của thành viên Hội đồng nghiệm thu, để chỉnh sửa và hoàn thiện.
Đề tài đáp ứng yêu cầu về nội dung và hình thức của đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, được Hội đồng nghiệm thu thông qua và xếp loại khá.
Ngọc Bích
Tuy nhiên việc đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán đối với lĩnh vực kiểm toán ngân sách địa phương là việc tương đối khó và phức tạp, đòi hỏi kỹ năng xét đoán nghề nghiệp nhạy bén của KTV và các Đoàn kiểm toán và lại phụ thuộc tương đối vào tính chất quy mô của từng cuộc kiểm toán ngân sách địa phương khác nhau.
Từ những lý do trên thì việc nghiên cứu đề tài khoa học “ Vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán ngân sách địa phương ” có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần thiết thực vào quá trình thực hiện kiểm toán ngân sách địa phương, nâng cao hiệu quả công tác kiểm toán ngân sách địa phương theo định hướng phát triển của ngành.
Ngoài Lời mở đầu, Kết luận, Danh mục viết tắt, kết cấu đề tài gồm có 2 chương: Chương 1: Tổng quan cơ sở lý luận, thực trạng về đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương do Kiểm toán nhà nước khu vực III thực hiện (30 trang), Chương 2: Một số giải pháp nhằm vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương để phân tích, đánh giá trong hoạt động kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và giải pháp thực hiện (25 trang).
Phương pháp nghiên cứu thực hiện đề tài bao gồm phương pháp nghiên cứu tình huống, phương pháp xử lý thông tin, tổng hợp thống kê, so sánh, phân tích.
Đề tài đã nêu được tổng quan cơ sở lý luận, thực trạng về đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ngân sách địa phương, trong đó nếu khái quát về kiểm toán chi thường xuyên, đối tượng và nội dung kiểm toán chi thường xuyên; Cơ sở lý luận về đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên, khái niệm, phân loại rủi ro các nhân tố ảnh hưởng và phân tích và đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên của cuộc kiểm toán ngân sách địa phương; Thực trạng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hạch kiểm toán ngân sách địa phương do KTNN khu vực III thực hiện: Kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế trong công tác lập KHKT ngân sách địa phương tại KTNN khu vực III. Nguyên nhân của các tồn tại hạn chế trong công tác lập KHKT ngân sách địa phương tại KTNN khu vực III; Một số giải pháp nhằm vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập KHKT ngân sách địa phương; Trong đó xét đoán rủi ro; đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu kiểm toán của từng khoản mục, của tổng thể và vận dụng kết quả xác định mức trọng yếu kiểm toán và đánh giá rủi ro kiểm toán chi thường xuyên trong lấy mẫu kiểm tra.
Nội dung trình bày trong các chương nhất quán với nhau và với Đề tài. Trình bày rõ ràng, văn phong mạch lạc. Các tài liệu và số liệu sử dụng trong đề tài trích dẫn đúng với qui định.
Tuy nhiên để đề tài hoàn thiện hơn, Hội đồng nghiệm thu đề nghị Ban đề tài bổ sung và làm rõ tình hình vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán thời gian qua như thế nào, những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc; những điểm cần phải tiếp tục hoàn thiện cùng với những nguyên nhân chủ yếu. Đây là nền tảng cần thiết để đề xuất giải pháp tại chương 2.
Bên cạnh đó Kiểm tra lại sự tương thích số liệu giữa bảng 2.2 với Phụ lục 02.1; bổ sung Bảng tính xác định mức trọng yếu của khoản mục đối với cuộc kiểm toán tại Quảng Ngãi.
Trọng yếu kiểm toán được xem xét cả về mặt định lượng và định tính. Tuy vậy, đề tài mới chủ yếu trình bày việc xác định trọng yếu kiểm toán về định lượng. Các sai sót, thông tin thiếu hoặc thông tin không chính xác được coi là trọng yếu khi bản chất, tính chất và tầm quan trọng của nó có thể gây ảnh hưởng đến quyết định của các đối tượng sử dụng thông tin tài chính cho dù quy mô sai sót có thể nhỏ.
Chương 2 trình bày các giải pháp, nên không cần thiết trình bày lại các kiến thức lý luận (ví dụ: tiêu chí lựa chọn để xác định mức trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên tại trang 45,46; nguyên tắc trong lấy mẫu kiểm toán tại trang 55,56).
Nên bổ sung các điều kiện để việc vận dụng đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán chi thường xuyên trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán đạt hiệu quả cao; ví dụ: bồi dưỡng, nâng cao trình độ của kiểm toán viên; nâng cao ý thức trách nhiệm của kiểm toán viên; sự thống nhất và tăng cường chỉ đạo cảu lãnh đạo KTNN khu vực...
Kết luận buổi nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Vũ Thanh Hải cho biết Đề tài là một công trình nghiên cứu khoa học, có tính thực tiễn, nội dung cơ bản phù hợp với mục tiêu, phạm vi nghiên cứu. Tuy nhiên để đề tài có giá trị khoa học hơn, Ban đề tài cần tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của thành viên Hội đồng nghiệm thu, để chỉnh sửa và hoàn thiện.
Đề tài đáp ứng yêu cầu về nội dung và hình thức của đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, được Hội đồng nghiệm thu thông qua và xếp loại khá.
Ngọc Bích
