Ngày 22/5 vừa qua, Bộ Cơ sở hạ tầng Australia (IA) thuộc Chính phủ liên bang vừa công bố Báo cáo kiểm toán đối với các cơ sở hạ tầng đường bộ và các dự án giao thông công cộng tại Australia. Báo cáo cho biết, đến năm 2031, mức thiệt hại do chậm trễ trong xây dựng các đại lộ tại thủ đô Canberra có thể đạt mức đỉnh điểm 700 triệu USD, do dân số của 2 quận Gungahlin và Belconnen tại thành phố đang ngày càng gia tăng.
Đây là cuộc kiểm toán có tính chất toàn diện, lần đầu tiên xem xét tình trạng các cơ sở hạ tầng của quốc gia, được thực hiện theo yêu cầu đặc biệt của Chính phủ Australia. Trong quá trình kiểm toán, IA đã tham khảo nhiều Báo cáo kiểm toán trước đây của Chính phủ, của Cục Thống kê Australia cũng như ý kiến của chính quyền liên bang, chính quyền tiểu bang và các sở, ban, ngành liên quan. Cuộc kiểm toán tập trung vào niên độ 2011 nhằm để có các số liệu hoàn chỉnh nhất, bởi đây là năm Australia thực hiện điều tra dân số quốc gia và đưa ra các dự tính cho năm 2031 để phù hợp với chu kỳ điều tra dân số và cung cấp dữ liệu củng cố kế hoạch phát triển 15 năm của quốc gia này.
Mức thiệt hại do IA ước tính bao gồm các chi phí về thời gian, năng suất, sức lao động bị lãng phí; việc bỏ lỡ nhiều cơ hội kinh tế do số dân tại quận Belconnen và Gungahlin đang ngày càng tăng nhanh, kéo theo việc gia tăng nhu cầu sử dụng các phương tiện giao thông đường bộ và các dịch vụ.
Theo Báo cáo kiểm toán, trong các đại lộ đang được xây dựng tại thủ đô Canberra, đại lộ Northbourne, thuộc Vùng lãnh thổ thủ đô Australia (ACT), kéo dài từ công viên City Hill ở phía Nam tới quốc lộ của liên bang ở phía Bắc, có mức thiệt hại do chậm trễ trong quá trình xây dựng cao nhất, khoảng 430.000 USD cho mỗi km đường (tính riêng năm 2011). Không chỉ dừng lại ở đó, các kiểm toán viên cảnh báo rằng, sự chậm trễ trong công tác xây dựng con đường huyết mạch này có thể gây ra mức thiệt hại lên đến 1,1 triệu USD/km trong năm 2031, chỉ đứng sau đại lộ Canberra với mức thiệt hại kinh tế dự tính khoảng 1,22 triệu USD/km.
Theo tính toán, mức thiệt hại do chậm trễ trong quá trình xây dựng mạng lưới giao thông đô thị tại thủ đô Canberra trong năm 2011 là khoảng 0,2 tỷ USD. Tuy nhiên, trong trường hợp dự án này không được bổ sung các nguồn lực và kinh phí kịp thời, mức thiệt hại do chậm trễ dự kiến sẽ tăng lên khoảng 0,7 tỷ USD trong năm 2031.
Việc sử dụng các phương tiện giao thông công cộng trên đại lộ Northbourne cũng được dự đoán sẽ tăng lên đạt mức đỉnh điểm cùng với sự tăng trưởng dân số mạnh nhất từ trước đến nay tại quận Bắc Canberra, Belconnen và Gungahlin, đặc biệt dự kiến sẽ còn tăng đáng kể trong năm 2031. Các cư dân tại quận Bắc Canberra có mật độ di chuyển bằng xe buýt cao nhất; trong năm 2011, mỗi giờ tại đây có 14.408 chuyến xe buýt hoạt động, con số này được dự báo sẽ tăng lên 27.066 chuyến vào năm 2031.
Cuộc kiểm toán cũng cho thấy, quận Bắc Canberra là nơi có mật độ di chuyển của các phương tiện giao thông đường bộ cao nhất trong năm 2011, tiếp theo là quận Belconnen và Tuggeranong. Gungahlin được dự kiến sẽ trở thành quận có mật độ giao thông sầm uất thứ 2 vào năm 2031.
Qua kết quả của cuộc kiểm toán, các kiểm toán viên kêu gọi Chính phủ cần có các kế hoạch dài hạn và minh bạch hơn, cần phát huy tác động đáng kể của các khoản đầu tư lớn tại ACT nhằm cải thiện đáng kể tỷ lệ đóng góp trực tiếp vào nền kinh tế của cơ sở hạ tầng tại ACT. Trong năm 2011, tỷ lệ đóng góp trực tiếp vào nền kinh tế của cơ sở hạ tầng tại ACT là 3,5 triệu USD. Trong năm 2031, con số này dự kiến sẽ tăng lên đạt 6,8 triệu USD. Báo cáo kiểm toán cũng nhấn mạnh rằng, các khoản đầu tư lớn cho các tuyến đường bộ, đường sắt và cơ sở hạ tầng khác trên toàn quốc đóng vai trò vô cùng quan trọng, góp phần cải thiện tình trạng ùn tắc tại các thành phố lớn của Australia.
Bộ trưởng IA Mark Birrell cho rằng: Australia cần khẩn trương tập trung vào vấn đề giao thông đường bộ bởi dân số tại các thành phố lớn đang ngày càng tăng mạnh. Nếu không hành động kịp thời, những con đường ở các thành phố lớn như Perth, Melbourne, Sydney, Adelaide, Brisbane và Canberra dự kiến sẽ tăng ít nhất 20 và có thể dẫn đến tình trạng quá tải vào năm 2031. Chính phủ cần thực hiện những cuộc cải cách lớn nhằm cải thiện việc sử dụng các nguồn tài chính công cho các cơ sở hạ tầng của Australia trong thập kỷ tới.
Bộ trưởng Bộ Phát triển bền vững Australia Simon Corbell cho biết: Nếu không sớm hoàn thiện các đại lộ, để di chuyển từ Canberra đến Gungahlin, trung bình phải mất đến 50 phút. Đó là sự lãng phí thời gian đáng kể và nó ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí của mỗi người dân và toàn xã hội.
Những vấn đề trên là lý do Chính phủ Australia đang chủ trương cải thiện giao thông công cộng bằng cách xây dựng các dự án đường sắt trên các đại lộ quan trọng này, đặc biệt tại 2 đại lộ Northbourne và Canberra sầm uất đang gây ra nhiều vấn đề tại ACT. Tuy nhiên, đây là vấn đề đang gây tranh cãi tại Australia bởi nhiều người cho rằng điều đó chỉ làm hệ thống giao thông tại các thành phố trở nên rối ren hơn.
Theo Báo Kiểm toán số 23/2015