Cuối tháng 10 vừa qua, Hội đồng Báo cáo tài chính Anh (FRC) đã công bố kết quả cuộc thanh tra chất lượng kiểm toán năm 2022 và chỉ ra một số hạn chế, đặc biệt việc chậm tiến độ hoàn thành các cuộc kiểm toán.
Chưa đảm bảo tiến độ kiểm toán
Hằng năm, FRC đều thực hiện cuộc thanh tra nhằm đánh giá chất lượng dịch vụ của các hãng kiểm toán và các cuộc kiểm toán lớn tại địa phương. Cuộc thanh tra mới nhất của FRC đánh giá hoạt động của 6 công ty kiểm toán gồm: Grant Thornton, Ernst and Young, Mazars, KPMG, BDO và Deloitte, đã thực hiện 314 cuộc kiểm toán lớn tại các địa phương. Đối tượng FRC thực hiện cuộc thanh tra lần này là các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính của các cơ quan chính quyền có thu nhập hoặc chi tiêu ít nhất 500 triệu bảng Anh, các tổ chức có ít nhất 20.000 thành viên hoặc tổng tài sản tối thiểu 1 tỷ bảng.
Trong số 314 cuộc kiểm toán lớn, 20 cuộc được lựa chọn để thanh tra. FRC đánh giá 14 cuộc đạt chất lượng tốt, có ít thiếu sót; 3 cuộc kiểm toán cần cải thiện một số hạn chế và 3 cuộc kiểm toán chưa đạt yêu cầu, cần cải thiện đáng kể. FRC cũng tiến hành đánh giá chất lượng công việc của kiểm toán viên tại các hãng kiểm toán này.
FRC chỉ ra một số điểm tích cực, được cải thiện hơn so với các năm trước, đặc biệt trong công tác đánh giá rủi ro gian lận; tham vấn nội bộ; giải quyết thách thức; công tác định giá tài sản; phát triển, bổ sung nhân lực, chuyên gia kiểm toán… Tuy nhiên, nhiều thiếu sót tiếp tục bị chỉ trích và yêu cầu cần cải thiện đáng kể gồm: Chưa phát hiện triệt để những sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính; thiếu cơ sở phù hợp giải thích cho các ý kiến được đưa ra; một số sai sót trọng yếu nhưng vẫn chưa được kiểm toán đầy đủ; công tác đánh giá, phân loại chưa chính xác, hiệu quả...
FRC cho biết, trong số 14 cuộc kiểm toán của chính quyền địa phương ban đầu được lựa chọn để thanh tra, 7 cuộc phải bị thay thế vì các cuộc này dù kiểm toán báo cáo tài chính các năm 2019-2020 và 2020-2021 vẫn chưa được hoàn thành. Năm 2020-2021, có tới 91% cuộc kiểm toán các tổ chức không được công bố trước thời hạn 30/9/2021, thậm chí tại thời điểm này, 19% cuộc kiểm toán của các tổ chức cho năm 2019-2020 vẫn chưa được báo cáo.
Cần phối hợp để khắc phục thiếu sót
Trong những năm qua, FRC đã nhiều lần chỉ trích sự chậm trễ trong việc hoàn thành các cuộc kiểm toán. Một trong những mối quan tâm hàng đầu của FRC là việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và báo cáo về kết quả các cuộc kiểm toán hướng đến nâng cao chất lượng kiểm toán một cách nhất quán. Để đạt được mục tiêu này, FRC cho rằng cần có sự phối hợp hiệu quả của các bên liên quan, từ công ty kiểm toán, đơn vị được kiểm toán, chính quyền địa phương…
FRC đã yêu cầu các hãng kiểm toán để xảy ra thiếu sót giải trình cụ thể về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đồng thời phối hợp để vạch ra những biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng tái diễn. Nếu các hãng kiểm toán không thực hiện yêu cầu và vẫn để xảy ra thiếu sót, FRC sẽ đưa ra những hình phạt nặng về tài chính và các lệnh cấm hoạt động.
Giám đốc Bộ phận Giám sát của FRC Sarah Rapson nhận xét: “Năm nay, mặc dù một số điểm thiếu sót được chỉ ra trong năm ngoái đã được cải thiện, tuy nhiên số lượng các cuộc kiểm toán cần được cải thiện đáng kể lại tăng, điều này là không thể chấp nhận được. Các công ty cần có hành động khẩn cấp để giải quyết tình trạng này, cần tập trung vào bất kỳ thiếu sót nào liên quan đến chất lượng kiểm toán”.
Phản hồi về kết quả thanh tra chất lượng kiểm toán, ông Alison Ring - Giám đốc Khu vực công và Thuế tại Viện Kế toán công chứng Anh và xứ Wales và bà Sarah Sheen - Giám đốc Kỹ thuật tại Viện Kế toán và Tài chính công Anh quốc - đồng tình rằng, cuộc thanh tra của FRC ghi nhận số lượng các cuộc kiểm toán tốt, ít để xảy ra thiếu sót ở mức cao. Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực cần được cải thiện hơn, điển hình là sự chậm trễ hoàn thành các cuộc kiểm toán và công khai kết quả. Các bên liên quan cần bắt tay với nhau để giải quyết các nguyên nhân gây ra sự chậm trễ này và đảm bảo hệ thống kiểm toán quan trọng của địa phương hoạt động hiệu quả, hướng tới mang lại lợi ích tối đa cho nhà đầu tư và công chúng./.
Box: Việc giám sát chất lượng dịch vụ kiểm toán của FRC được thực hiện bởi Bộ phận Đánh giá chất lượng kiểm toán. Bộ phận Đánh giá chất lượng kiểm toán sẽ tiến hành thanh tra, phát hiện sai phạm, thiếu sót, yêu cầu các cơ quan, tổ chức công giải trình và thực hiện khuyến nghị để ngày càng nâng cao chất lượng kiểm toán.
TUỆ LÂM (Theo frc.org.uk)
(Báo Kiểm toán số 45/2022)