(sav.gov.vn) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 307/2025/NĐ-CP về phân loại đơn vị hành chính, nhằm cập nhật tiêu chí đánh giá sau đợt sáp nhập, sắp xếp quy mô địa bàn và dân số năm 2025. Việc ban hành nghị định mới giúp khắc phục tình trạng nhiều địa phương vượt xa chuẩn phân loại cũ, bảo đảm hệ thống đơn vị hành chính phù hợp với thực tiễn.
Nghị định xác định Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt
Nghị định xác định Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt; các thành phố trực thuộc Trung ương còn lại thuộc loại I. Ở cấp tỉnh, các địa phương được chia thành ba loại: I, II và III.
Đối với cấp xã, đơn vị hành chính cũng được phân thành ba loại. Riêng phường và đặc khu được chia thành bốn loại: đặc biệt, I, II và III.
Việc phân loại đơn vị hành chính được thực hiện bằng phương pháp tính điểm với tổng điểm tối đa 100, cộng thêm điểm ưu tiên (nếu có). Điểm của từng tiêu chí được làm tròn đến hai chữ số thập phân.
Bốn nhóm tiêu chí gồm: Quy mô dân số; Diện tích tự nhiên; Điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; Yếu tố đặc thù.
Trường hợp tiêu chí đạt mức tính điểm tăng thêm, điểm được cộng theo tỷ lệ phần trăm tương ứng với mức chênh lệch.
Theo quy định, phường và đặc khu được xếp loại đặc biệt khi đạt từ 90 điểm trở lên (không tính điểm ưu tiên), có quy mô dân số, diện tích lớn và đáp ứng tiêu chí ưu tiên. Đơn vị hành chính đạt từ 75 điểm trở lên được phân loại I (trừ trường hợp đặc biệt); từ 60 đến dưới 75 điểm là loại II; dưới 60 điểm là loại III.
Cách tính điểm đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh
Nghị định quy định chi tiết cách tính điểm cho từng tiêu chí đối với cấp tỉnh:
Về dân số: tỉnh có dưới 2 triệu dân được tính 10 điểm; trên 2 triệu dân, mỗi 60.000 người tăng thêm được cộng 0,5 điểm, tối đa 25 điểm. Tỉnh miền núi áp dụng mức 75% của thang điểm trên.
Về diện tích: tỉnh có diện tích dưới 8.000 km² được tính 10 điểm; trên mức này, mỗi 200 km² được cộng 0,5 điểm, tối đa 25 điểm.
Về kinh tế - xã hội: gồm 12 tiêu chí như tỷ lệ điều tiết ngân sách về trung ương, tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ, tốc độ tăng trưởng kinh tế, thu nhập bình quân, tỷ lệ hộ nghèo, mức độ hài lòng của người dân, tỷ lệ hồ sơ xử lý trực tuyến… Mỗi tiêu chí có mức điểm cụ thể và trần tối đa từ 1 đến 10 điểm tùy lĩnh vực.
Về yếu tố đặc thù: gồm tỷ lệ dân tộc thiểu số, tỷ lệ xã có biên giới đất liền, số di sản quốc gia đặc biệt hoặc UNESCO ghi danh, số lượng đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc. Điểm tối đa cho nhóm đặc thù dao động từ 1 đến 5 tùy tiêu chí.
Theo Nghị định, Bộ trưởng Bộ Nội vụ quyết định công nhận phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh và phường, đặc khu thuộc loại đặc biệt. Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định phân loại đơn vị hành chính cấp xã (trừ các trường hợp do Bộ Nội vụ quyết định)./.
Nghị định chính thức có hiệu lực từ ngày 27/11/2025.
Thảo Chi