Ngày 8 tháng 8 năm 2012, tại Hà Nội, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) phối hợp với Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh (ACCA) tổ chức hội thảo “Kiểm toán hiệu quả đầu tư công”. Hội thảo do GS.TS Đoàn Xuân Tiên - Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước chủ trì với sự tham dự của Quốc hội, các Bộ, Ngành, các cơ quan Trung ương và Địa phương, các Trường đại học, Học viện, các Tập đoàn kinh tế và các DNNN,các tổ chức hiệp hội nghề nghiệp.
Hội thảo nằm trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác 5 năm giữa KTNN và ACCA, nhằm tăng cường nhận thức về giá trị và lợi ích của KTNN trong nền kinh tế quốc dân; làm rõ thêm cơ sở lý luận về đầu tư công và hiệu quả đầu tư công tại Việt Nam; đánh giá thực trạng quản lý đầu tư công và kiểm toán đầu tư công; đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công và kiểm toán hiệu quả đầu tư công.
Phát biểu tại Hội thảo, GS.TS Đoàn Xuân Tiên - Phó Tổng Kiểm Toán Nhà Nước nói: “Một trong những nội dung được Hội nghị Trung ương III, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIII đề cập tới là vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Trong đó, tái cấu trúc đầu tư với trọng tâm là đầu tư công đã thu hút được sự quan tâm của nhiều tầng lớp trong xã hội. Vấn đề tái cấu trúc đầu tư công luôn phải gắn với việc nâng cao hiệu quả là việc làm cần thiết không chỉ nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô mà vấn đề quan trọng hơn là góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Quốc dân trong quá trình hội nhập của nước ta. Những ý kiến đóng góp tại Hội thảo sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng NS, tiền và tài sản của Nhà nước một cách minh bạch, bền vững và đặc biệt trong giai đoạn hiện nay để góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công".
“Cuộc khủng hoảng tài chính xảy ra gần đây và vẫn còn đang tiếp diễn đặc biệt là ở Châu Âu đã đặt ra câu hỏi về chất lượng kiểm toán. Kiểm toán giúp mang lại lòng tin vào các hệ thống quản trị và chi tiêu công. Vì thế, điều tối quan trọng là các quốc gia cần phải có một hệ thống kiểm toán đáng tin cậy và có trách nhiệm cao.” - Bà Gillian Fawcet, Giám đốc các dịch vụ tại ACCA cho biết.
Với chức năng là cơ quan chuyên môn về lĩnh vực kiểm tra tài chính Nhà nước do Quốc hội thành lập, KTNN hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Hoạt động kiểm toán của KTNN là kiểm tra, đánh giá và xác nhận tính đúng đắn, trung thực của báo cáo tài chính (BCTC); việc tuân thủ pháp luật, tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN), tiền và tài sản của Nhà nước. Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN cung cấp thông tin quan trọng và đáng tin cậy cho các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, các đơn vị, các nhà đầu tư và công chúng nhằm phục vụ công tác quản lý, điều hành thu, chi NSNN và sử dụng nguồn tài chính và tài sản công hợp lý hiệu quả; góp phần thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí, phát hiện và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, tiền và tài sản của Nhà nước; phục vụ đắc lực cho hoạt động của Quốc hội, HĐND các cấp trong việc thực hiện chức năng giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của Quốc gia và các địa phương.
Với quá trình phát triển kinh tế, chức năng và nhiệm vụ của KTNN đang ngày càng lớn hơn và đòi hỏi nhiều kiến thức và kĩ năng hơn. KTNN đã, đang và sẽ triển khai đồng bộ những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán, phục vụ tốt cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Đất nước.
Mục đích của Hội thảo nhằm: Làm rõ thêm cơ sở lý luận về đầu tư công và hiệu quả đầu tư công tại Việt Nam. Đánh giá thực trạng quản lý đầu tư công và kiểm toán đầu tư công. Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công và kiểm toán hiệu quả đầu tư công.
Hội thảo đã tập trung tham luận 6 vấn đề cụ thể:
+ Về mặt lý luận: cần làm rõ khái niệm đầu tư công và hiệu quả đầu tư công để đi đến thống nhất về mặt nhận thức một cách đầy đủ và nhất quán làm cơ sở để đánh giá hiệu quả đầu tư công một cách khách quan và khoa học; Đầu tư công gắn liền với quan niệm về công hữu, về vai trò của Nhà nước trong phát triển nền kinh tế, về vai trò chủ đạo của DNNN trong nền kinh tế quốc dân.
+ Xác định và làm rõ những nhân tố ảnh hưởng và chi phối đến đầu tư công nói chung và đầu tư xây dựng công trình nói riêng qua đó nhận diện và đánh giá được những thuận lợi, khó khăn, cơ hội và thách thức về quản lý đầu tư công và kiểm toán hiệu quả đầu tư công.
+ Làm rõ vai trò của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, các Ủy ban của Quốc hội, đặc biệt là Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Ủy ban Kinh tế, vai trò của KTNN và của các Bộ, Ngành ở Trung ương và các địa phương để góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công. Trong đó cần đánh giá hệ thống pháp luật hiện hành điều chỉnh quá trình đầu tư công có gì còn bất cập, tồn tại hay khoảng trống và vai trò của hệ thống các cơ quan kiểm tra, thanh tra và giám sát đầu tư công.
+ Xác định rõ vai trò, chức năng nhiệm vụ của KTNN trong việc hỗ trợ Quốc hội và các cơ quan khác của Quốc hội, Chính phủ, HĐND các cấp xem xét, thẩm tra báo cáo về đầu tư công và hiệu quả đầu tư công.
+ Các đơn vị KTNN chuyên ngành, KTNN Khu vực xác định rõ mục tiêu, nội dung, phạm vi và các phương pháp kiểm toán hiệu quả đầu tư công nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán phù hợp với những lĩnh vực đầu tư công.
+ Các Đoàn, Tổ kiểm toán xác định được mô hình tổ chức, phương pháp quản lý sao cho phù hợp với hoạt động kiểm toán dự án đầu tư; xác định rõ yêu cầu về trình độ năng lực chuyên môn, bản lĩnh, đạo đức nghề nghiệp, văn hóa ứng xử của đội ngũ kiểm toán viên.
Với tinh thần khoa học và bám sát thực tiễn, nhìn thẳng vào sự thật, các đại biểu tham dự Hội thảo đã cùng thảo luận và lắng nghe ý kiến tham gia của các đại biểu đến từ các cơ quan quản lý, kiểm tra giám sát, các chuyên gia, các nhà khoa học từ các góc nhìn khác nhau để làm rõ các nội dung của Hội thảo, để từ đó đánh giá một cách khách quan, toàn diện thực trạng đầu tư công và hiệu quả đầu tư công tại Việt Nam trong thời gian qua, nhận diện được những nguyên nhân đầu tư công kém hiệu quả, để tìm ra các giải pháp trúng và đúng cũng như đưa ra được những kiến nghị có tính khả thi cao, để góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng tại Việt Nam.
Được biết, kết quả Hội thảo sẽ là căn cứ quan trọng để ứng dụng vào hoạt động kiểm toán đầu tư công của KTNN, từ đó góp phần hỗ trợ đắc lực và có hiệu quả cho Quốc hội, HĐND quyết định đầu tư hàng năm và dài hạn cũng như đưa ra các kiến nghị nhằm sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, chế độ, những giải pháp chấn chỉnh, nâng cao chất lượng quản lý điều hành của Chính phủ về chính sách đầu tư công một cách minh bạch và hiệu quả.