TS. Nguyễn Hữu Vạn
Uỷ viên BCH Trung ương Đảng,
Tổng Kiểm toán Nhà nước
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sửa đổi đã được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 28 tháng 11 năm 2013 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2014. Đây là sự kiện có tính lịch sử của thời kỳ mới xây dựng, bảo vệ tổ quốc, hội nhập quốc tế, đưa đất nước tiếp tục phát triển. Hiến pháp sửa đổi năm 2013 có nhiều điểm mới tiến bộ, thể hiện rõ và đầy đủ hơn bản chất dân chủ, tiến bộ của Nhà nước và của chế độ. Những sửa đổi, bổ sung trong Hiến pháp rất căn bản, sâu sắc đồng bộ về kinh tế và chính trị; trong đó, một trong những nội dung mới, mang tính căn bản trong Hiến pháp sửa đổi là quy định về cơ quan Kiểm toán Nhà nước.
Việc bổ sung thiết chế độc lập là Kiểm toán Nhà nước nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả và tính minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; phù hợp nguyên tắc quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp và phù hợp với thông lệ quốc tế. Với vị thế là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, KTNN đóng vai trò quan trọng đảm bảo tính minh bạch trong quản trị quốc gia, góp phần đảm bảo tính dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân. Vai trò quan trọng của KTNN được thể hiện như sau:
Thứ nhất, tăng cường giám sát của Quốc hội và giám sát của nhân dân đối với hoạt động quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước
Một là, để Quốc hội quyết định dự toán NSNN, quyết định dự án, công trình quan trọng quốc gia, KTNN thực hiện kiểm toán dự toán NSNN và dự án, công trình quan trọng quốc gia để đưa ra ý kiến giúp Quốc hội quyết định phù hợp với tình hình thực tế của đất nước, bảo đảm tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước.
Hai là, để giúp Quốc hội phê chuẩn báo cáo quyết toán NSNN hàng năm, KTNN có nhiệm vụ kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN để đ¬ưa ra ý kiến đánh giá, xác nhận về tính đúng đắn, trung thực của tổng số thu, chi NSNN; đồng thời, KTNN đưa ra ý kiến đánh giá, xác nhận việc tuân thủ pháp luật và tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, điều hành và sử dụng ngân sách của Chính phủ, các bộ, ngành, các tổ chức kinh tế của Nhà nước và chính quyền địa phư¬ơng… phục vụ cho hoạt động giám sát về tài chính, ngân sách của Quốc hội.
Ba là, với việc công khai kết quả kiểm toán, KTNN cung cấp cho công chúng những thông tin quan trọng, giúp cho người dân biết rõ tình hình thu chi, quản lý, sử dụng NSNN, tài sản và công quỹ quốc gia, tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát với tư cách là chủ nhân của đất nước.
Bốn là, thông qua kết quả kiểm toán, KTNN kiến nghị với Quốc hội, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các luật và cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế, tài chính cho phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của đất nước trong từng thời kỳ.
Thứ hai, góp phần đảm bảo minh bạch các quan hệ kinh tế, tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước
Kiểm toán ra đời, phát triển do yêu cầu quản lý và phục vụ cho quản lý. Kiểm toán là một công cụ quản lý phát triển từ thấp đến cao, gắn với hoạt động kinh tế của con người. Ở nước ta việc thành lập và phát triển cơ quan KTNN xuất phát từ chính yêu cầu đòi hỏi của công cuộc đổi mới và sự phát triển của nền kinh tế thị trường, thực hiện quá trình dân chủ hoá và xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN - nhà nước của dân, do dân và vì dân. Phát triển KTNN là một yêu cầu khách quan của quản lý vĩ mô nền kinh tế quốc dân của Nhà nước, đặc biệt là tăng cư¬ờng sự kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước nhằm sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả NSNN và tài sản quốc gia, chống tiêu cực, tham nhũng. Do vậy, yêu cầu của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đòi hỏi phải nâng cao vai trò của KTNN đảm bảo minh bạch các quan hệ kinh tế, tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước được thể hiện ở những nội dung sau đây:
Một là, KTNN góp phần làm minh bạch và lành mạnh các thông tin, các quan hệ kinh tế, tài chính. Vai trò này của KTNN gắn liền với chức năng kiểm toán báo cáo tài chính. Trong nền kinh tế thị trường, kiểm toán báo cáo tài chính là một nhu cầu tất yếu khách quan và là một trong những biện pháp kinh tế nhất, hiệu lực nhất để khắc phục các rủi ro thông tin trong các báo cáo tài chính. Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN xác nhận tính đúng đắn, trung thực của các thông tin kinh tế, trước hết là thông tin trên các báo cáo tài chính của các cấp chính quyền, các cơ quan, các đơn vị và các bộ phận được kiểm toán. Kết quả kiểm toán được lập thành báo cáo và công bố công khai theo quy định của pháp luật đã góp phần làm cho các thông tin về kinh tế, tài chính được kiểm toán đáp ứng được yêu cầu trung thực, khách quan; xác nhận độ tin cậy của báo cáo tài chính, làm căn cứ để Nhà nước đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp và giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin đưa ra các quyết định trong mối quan hệ với đơn vị được kiểm toán; đồng thời, giúp cho các đơn vị được kiểm toán thấy rõ những tồn tại, sai sót để khắc phục nhằm nâng cao chất lượng thông tin kinh tế, tài chính, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả vốn, tài sản và kinh phí của Nhà nước.
Hai là, KTNN góp phần thúc đẩy các cơ quan nhà nước nâng cao chất lượng quản lý và sử dụng các nguồn lực một cách toàn diện cả về tính kinh tế, tính hiệu lực và hiệu quả. Yêu cầu sử dụng một cách kinh tế, hiệu lực và hiệu quả các nguồn lực kinh tế của Nhà nước luôn được coi là những mục tiêu hàng đầu của quản lý kinh tế tài chính vĩ mô và vi mô. Thông qua chức năng kiểm toán hoạt động, kiểm toán đánh giá một cách khách quan, đồng thời đưa ra những kiến nghị và tư vấn cho các cấp, các cơ quan, đơn vị nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý và sử dụng tài chính, tài sản công.
Ba là, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh và hội nhập, thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã xác nhận tính trung thực của báo cáo tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh của đơn vị được kiểm toán, góp phần tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch hơn, xây dựng hệ thống thông tin tin cậy, tạo được niềm tin để các cổ đông của công ty, các nhà đầu tư, ngân hàng, bảo hiểm, cơ quan chức năng xem xét quyết định đầu tư và cho các doanh nghiệp vay vốn. Bên cạnh đó, với kết quả kiểm toán, các nhà quản trị của doanh nghiệp sẽ có cơ sở để phân tích lựa chọn được những giải pháp tối ưu trong quá trình điều hành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp… Ngoài ra, hoạt động kiểm toán còn đánh giá tính hiệu quả, hiệu lực trong quản lý và sử dụng nguồn lực của cơ quan, đơn vị hay của quốc gia, góp phần giúp cho cơ quan, đơn vị hay quốc gia có biện pháp quản lý và sử dụng các nguồn lực một cách hiệu quả; từ đó, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp và quốc gia.
Bốn là, trong môi trường kinh tế mở cửa, hội nhập, để thu hút hiệu quả và tối đa các nguồn vốn, công nghệ nước ngoài, các quốc gia phải đảm bảo công khai kết quả sử dụng các nguồn vốn viện trợ, tài trợ hoặc cho vay… Hoạt động kiểm toán và công khai kết quả kiểm toán của KTNN đã trở thành một trong những kênh thông tin quan trọng trong việc tạo dựng niềm tin của các quốc gia, các ngân hàng, tổ chức tín dụng và các nhà đầu tư nước ngoài…với Việt Nam.
Năm là, KTNN góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, lợi ích hợp pháp của các chủ thể kinh tế và người lao động. Vai trò này của KTNN thể hiện tính chất kinh tế - xã hội của kiểm toán. Thông qua các chức năng của kiểm toán và thực hiện công khai kết quả kiểm toán, KTNN giúp cho việc xác định đúng đắn quyền, nghĩa vụ các chủ thể kinh tế và sự phân phối kết quả hoạt động kinh tế một cách hợp pháp, góp phần đảm bảo sự công bằng trong hoạt động kinh tế của các tổ chức và xã hội.
Thứ ba, góp phần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí
Trong điều kiện hiện nay, Đảng và Nhà nước ta coi tham nhũng là một “quốc nạn” và công cuộc chống tham nhũng là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân và của cả hệ thống chính trị. Với vị thế là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, KTNN là một trong những công cụ có hiệu lực góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở nước ta hiện nay. Vai trò của cơ quan KTNN trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng thể hiện ở những nội dung chủ yếu sau đây:
Một là, KTNN là công cụ phục vụ cho việc minh bạch về tài chính thông qua công khai kết quả kiểm toán báo cáo tài chính của các tổ chức, các cấp ngân sách. Đây là cơ sở cho hoạt động giám sát của các cơ quan, các cấp chính quyền, các tổ chức quần chúng và của công dân đối với công tác quản lý tài chính, đặc biệt là các nguồn lực tài chính nhà nước.
Hai là, KTNN là công cụ quan trọng để phát hiện những hiện tượng, những dấu hiệu tham ô, lãng phí, không tuân thủ pháp luật trong quản lý kinh tế, tài chính, sử dụng kém hiệu quả các nguồn lực tài chính nhà nước và tài sản công. Trên cơ sở đó, KTNN kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền kịp thời ngăn chặn và xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực theo quy định của pháp luật. Trường hợp phát hiện hành vi tham nhũng có dấu hiệu tội phạm, KTNN kiến nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật xem xét xử lý về hình sự đối với những cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật; các cơ quan bảo vệ pháp luật có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ để giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự và phải thông báo kết quả giải quyết cho KTNN.
Ba là, trên cơ sở tính độc lập trong hoạt động kiểm toán, KTNN có thể chủ động xây dựng kế hoạch kiểm toán hướng vào những lĩnh vực có khả năng phát sinh tham nhũng lớn, những vấn đề bức xúc được dư luận xã hội quan tâm nhằm giúp ngăn chặn hành vi tham nhũng. Mặt khác, từ tổng kết thực tiễn hoạt động kiểm toán, đặc biệt là lĩnh vực tài chính nhà nước, KTNN có thể đề xuất với Nhà nước các giải pháp hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật phù hợp để góp phần phòng ngừa và ngăn chặn tham nhũng.
Thực tiễn hoạt động kiểm toán nhà nước những năm qua cho thấy, hàng năm, KTNN xây dựng kế hoạch kiểm toán tập trung vào những lĩnh vực trọng tâm dễ xảy ra thất thoát, tham nhũng, lãng phí như: Đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, thu - chi ngân sách, quản lý tài sản công và hệ thống ngân hàng thương mại...Kết quả kiểm toán đã phát hiện và kiến nghị xử lý tài chính hàng chục nghìn tỷ đồng, kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân hàng trăm vụ việc; trong đó, riêng năm 2013, KTNN đã kiến nghị xử lý trách nhiệm 21 cá nhân và nhiều tập thể liên quan đến các sai phạm, chuyển 5 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra, thanh tra để xử lý theo quy định của pháp luật, cung cấp 13 hồ sơ cho cơ quan cảnh sát điều tra và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để điều tra, kiểm tra và xử lý.
Để triển khai thực hiện quy định về KTNN trong Hiến pháp sửa đổi cần phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có những công việc phải tiến hành khẩn trương, kịp thời, có những công việc đòi hỏi phải có sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; trước mắt, KTNN tập trung thực hiện tốt các nội dung công việc chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, tổ chức tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp
Việc quy định về Kiểm toán Nhà nước trong Hiến pháp là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của KTNN, là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và nhân dân về vị trí, vai trò và những nỗ lực đóng góp của KTNN qua gần 20 năm hoạt động. Sự kiện quan trọng này đã nâng tầm KTNN từ cơ quan do “Luật định” thành “Hiến định; đồng thời, cũng đặt ra yêu cầu phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của KTNN đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước tương xứng với vị thế là một cơ quan hiến định độc lập. Thực hiện Nghị quyết số 64/2013/NQ-QH13 ngày 28/11/2013 của Quốc hội và Kế hoạch tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành kèm theo Nghị quyết số 718/NQ-UBTVQH ngày 02/01/2014 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, KTNN tổ chức tuyên truyền sâu rộng nội dung của Hiến pháp nước Cộng hoà XHCN Việt Nam tới toàn thể cán bộ, công chức và người lao động của KTNN, trong đó, chú trọng vào những quy định về Kiểm toán Nhà nước, nhằm nâng cao nhận thức về Hiến pháp và ý thức chấp hành Hiến pháp, bảo đảm Hiến pháp được tuân thủ và nghiêm chỉnh chấp hành trong tổ chức và hoạt động của KTNN. Thông qua tuyên truyền Hiến pháp khơi dậy niềm tự hào và lòng yêu ngành, yêu nghề của đội ngũ cán bộ, công chức, Kiểm toán viên nhà nước, tạo khí thế và sức mạnh mới giúp KTNN hoàn thành tốt nhất chức năng, nhiệm vụ của cơ quan lần đầu tiên được hiến định ở Việt Nam.
Hai là, sửa đổi, bổ sung Luật Kiểm toán nhà nước cho phù hợp quy định của Hiến pháp và thực tiễn hoạt động Kiểm toán Nhà nước
Việc triển khai thi hành Hiến pháp đặt ra yêu cầu sửa đổi toàn diện Luật Kiểm toán nhà nước; trong đó tập trung vào các nội dung chủ yếu sau đây:
Về địa vị pháp lý của KTNN
Trên cơ sở quy định tại Điều 118 của Hiến pháp, sửa đổi lại Điều 13 của Luật KTNN về địa vị pháp lý của KTNN cho phù hợp với quy định của Hiến pháp. Đây là những quy định nền tảng cho tổ chức và hoạt động của KTNN, phù hợp với vị trí, vai trò là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
Về đối tượng và phạm vi kiểm toán
Quy định về phạm vi và đối tượng kiểm toán của KTNN trong các văn bản pháp luật hiện hành chưa đầy đủ, chưa bao quát hết các nguồn lực tài chính nhà nước và tài sản công. Căn cứ quy định của Hiến pháp, định hướng của INTOSAI, và từ thực tiễn hoạt động kiểm toán ở nước ta trong thời gian qua, cần bổ sung quy định theo hướng mở rộng phạm vi đối tượng kiểm toán của KTNN, bảo đảm bao quát hết các nguồn lực tài chính nhà nước và tài sản công, bao gồm: NSNN, tiền và tài sản nhà nước, đất đai, tài nguyên khoáng sản và những đối tượng khác thuộc quyền sở hữu hoặc quản lý của Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của KTNN
Bổ sung nhiệm vụ kiểm toán thuế: Thuế là nghĩa vụ của các tổ chức kinh tế phải thực hiện khi có hoạt động kinh tế. Dù khoản thuế đó chưa nộp hay đã nộp đều thuộc về ngân sách nhà nước. Việc bổ sung nhiệm vụ kiểm toán thuế của KTNN là phù hợp Tuyên bố Lima, tạo cơ sở pháp lý để KTNN thực hiện kiểm toán các đối tượng có nghĩa vụ nộp NSNN và kiểm soát các nguồn thu của NSNN. Quy định này nhằm xác định thẩm quyền kiểm tra tài chính của Nhà nước với tư cách là chủ thể công quyền có quyền huy động sự đóng góp của các chủ thể kinh tế vào NSNN.
Bổ sung nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng: Để nâng cao vai trò, trách nhiệm của KTNN trong phòng, chống tham nhũng, cần bổ sung nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng vào Điều 15 của Luật KTNN với nội dung như sau: “Phòng ngừa, phát hiện tham nhũng thông qua hoạt động kiểm toán; trường hợp phát hiện hành vi tham nhũng thì đề nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật”.
Về thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về KTNN
Tồn tại chủ yếu hiện nay của hệ thống pháp luật về KTNN là thiếu các quy định về chế tài đối với những hành vi vi phạm pháp luật KTNN, đã làm giảm hiệu lực của hoạt động KTNN cũng như tính nghiêm minh của pháp luật. Để khắc phục tình trạng trên, cần bổ sung thẩm quyền của KTNN trong việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về KTNN của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan có thẩm quyền về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN.
Trong hoạt động kiểm toán luôn có những hành vi cố ý hay vô ý vi phạm các quy định của Nhà nước về hoạt động KTNN. Các hành vi này tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm đều phải bị xử lý, có những hành vi gây nguy hiểm cho xã hội và có đủ yếu tố cấu thành tội phạm cần phải xử lý hình sự. Tuy nhiên, đa số các hành vi vi phạm pháp luật kiểm toán nhà nước không phải là tội phạm mà là vi phạm hành chính.
Về hoạt động KTNN
Bổ sung theo hướng luật hoá nhiệm vụ, quyền hạn của người đứng đầu KTNN chuyên ngành, KTNN khu vực trong tất cả các bước của quy trình kiểm toán nâng cao trách nhiệm của Kiểm toán trưởng trong chỉ đạo khảo sát, thu thập thông tin lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán, lựa chọn, bố trí nhân sự Đoàn kiểm toán trình Tổng KTNN ban hành quyết định kiểm toán bảo đảm phù hợp về thời gian và nhân sự với nội dung và phạm vi kiểm toán.
Xác định một cách hợp lý đối tượng, quy mô, phạm vi của một cuộc kiểm toán của KTNN; nghiên cứu quy định rõ các tiêu chí về thời gian, nhân sự và kinh phí cho một cuộc kiểm toán nhằm bảo đảm tính hiệu quả của hoạt động KTNN.
Bổ sung quy định về nội dung, hình thức kiểm soát chất lượng kiểm toán và trách nhiệm kiểm soát chất lượng kiểm toán của các chủ thể có liên quan trong hoạt động kiểm toán của KTNN. Kiểm soát chất lượng kiểm toán là biện pháp hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng kiểm toán và kiểm soát đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ kiểm toán viên nhà nước.
Đề cao trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán, các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện đầy đủ, kịp thời các kiến nghị kiểm toán của KTNN, nhằm bảo đảm tính hiệu lực của hoạt động KTNN.
Để việc sửa đổi Luật KTNN đáp ứng yêu cầu tiến độ theo Nghị quyết số 64/2013/NQ-QH13 ngày 28/11/2013 của Quốc hội và Kế hoạch tổ chức triển khai thi hành Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành kèm theo Nghị quyết số 718/NQ-UBTVQH ngày 02/01/2014 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, KTNN khẩn trương phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan hoàn thiện dự án Luật KTNN để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10 năm 2014) và trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 9 (tháng 5 năm 2015). Cùng với việc sửa đổi Luật KTNN, KTNN tích cực nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật tổ chức Quốc hội, Luật Ngân sách nhà nước và các luật có liên quan cho phù hợp với quy định của Hiến pháp về KTNN, bảo đảm sự thống nhất và đồng bộ giữa Luật Kiểm toán nhà nước với các luật có liên quan trong hệ thống pháp luật của Nhà nước ta.
Để bảo đảm hiệu lực thi hành của Luật Kiểm toán nhà nước, KTNN tập trung rà soát để sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật cụ thể hóa hướng dẫn thi hành Luật KTNN. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống chuẩn mực, quy trình kiểm toán theo Kế hoạch Chiến lược phát triển KTNN giai đoạn 2013 – 2017. Đến năm 2015, KTNN có đầy đủ hệ thống chuẩn mực, các quy trình về kiểm toán tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động; từng bước cụ thể hóa quy trình kiểm toán theo chuyên ngành hẹp phù hợp với các loại hình kiểm toán, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng và tính chuyên nghiệp của hoạt động KTNN. Để bảo đảm hiệu lực của hoạt động KTNN và tính nghiêm minh của pháp luật, việc sớm ban hành văn bản quy phạm pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực KTNN của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là rất cần thiết, tập trung vào 3 nhóm hành vi vi phạm hành chính chủ yếu sau đây:
Một là, hành vi của đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân có liên quan vi phạm các điều cấm, vi phạm các nghĩa vụ pháp lý theo quy định của Luật Kiểm toán nhà nước.
Hai là, hành vi của đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân có liên quan vi phạm các quy định về thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN.
Ba là, hành vi của đơn vị được kiểm toán và tổ chức, cá nhân có liên quan vi phạm các quy định về công khai kết quả kiểm toán của KTNN.
Ba là, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm toán
Trên cơ sở quán triệt các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế, xã hội của Đảng và Nhà nước, ngoài việc kiểm toán thường xuyên ngân sách, tiền và tài sản nhà nước theo kế hoạch kiểm toán hàng năm, KTNN tập trung xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm toán trung hạn, đẩy mạnh loại hình kiểm toán hoạt động, đổi mới phương pháp kiểm toán, xác định trọng yếu để tập trung kiểm toán theo chiều sâu. Trước mắt, trong năm 2014 tăng cường kiểm toán tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, trong đó chú trọng kiểm toán công tác quản lý thu ngân sách theo Luật Quản lý thuế; việc huy động các nguồn lực để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; công tác quản lý và sử dụng nguồn thu lệ phí, học phí, viện phí, thu dịch vụ và liên doanh, liên kết tại các ngành y tế, giáo dục, giao thông đang được dư luận xã hội quan tâm; tình hình thực hiện cơ chế tự chủ tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Tập trung kiểm toán việc triển khai và kết quả thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó chú trọng công tác quản lý, điều hành chi đầu tư xây dựng của Bộ, ngành, địa phương trong từng năm và cả giai đoạn 2011-2015, nhất là các công trình, dự án sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ; kiểm toán các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, ngân hàng thương mại nhà nước lớn, đặc biệt là quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh; việc thực hiện luật, chỉ thị và các văn bản của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Bốn là, tiếp tục hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy của KTNN và nâng cao năng lực đội ngũ công chức, KTV nhà nước
Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy theo Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2020, đảm bảo đồng bộ, có đủ cơ cấu và lực lượng đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ trong tình hình mới. Xây dựng đội ngũ công chức, Kiểm toán viên nhà nước bảo đảm đủ về số lượng, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ và đặc biệt là phải có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, công minh, chính trực, nghệ tinh, tâm sáng. Tích cực thực hiện chiến lược đào tạo để trong thời gian không dài có một đội ngũ chuyên gia đầu ngành đối với từng lĩnh vực chuyên môn, tiếp cận trình độ kiểm toán của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.
Năm là, xây dựng và thực hiện cơ chế kiểm soát chặt chẽ chất lượng kiểm toán và đạo đức nghề nghiệp của Kiểm toán viên nhà nước
Nâng cao chất lượng hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán được KTNN xác định là một trong những mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển KTNN giai đoạn 2013 – 2017, nhằm tạo cơ sở pháp lý và nâng cao chất lượng hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của KTNN. Thông qua công tác kiểm soát phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm Quy chế tổ chức và hoạt động kiểm toán, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật để công tác kiểm toán đi vào kỷ cương, nề nếp, chất lượng, hiệu quả, đáp ứng lòng tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với Kiểm toán Nhà nước./.