Hơn 2 năm thi hành Luật KTNN: Góp phần tăng cường tính minh bạch, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công Luật KTNN năm 2015 có hiệu lực từ ngày 01/01/2016. Đánh giá, tổng kết 3 năm thi hành Luật KTNN cho thấy, từ khi các quy định của Luật đi vào thực tiễn, KTNN đã góp phần tăng cường tính minh bạch, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Kết quả hoạt động của KTNN đã đóng góp tích cực vào thành tựu của công cuộc đổi mới, đặc biệt là cải cách tài chính công, khẳng định vị trí, vai trò của KTNN trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hội nhập quốc tế. Hoạt động KTNN và công khai kết quả kiểm toán không chỉ góp phần tạo lòng tin cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước mà còn tạo lòng tin với nhân dân và toàn xã hội. Cơ bản hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành Luật Ngay sau khi Luật KTNN được Quốc hội thông qua, trong phạm vi thẩm quyền, KTNN đã chủ động xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền và ban hành 29 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 1 Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; 1 Nghị định của Chính phủ và 27 Quyết định của Tổng Kiểm toán Nhà nước; qua đó, cơ bản hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành Luật KTNN, tạo cơ sở pháp lý quan trọng bảo đảm hiệu lực thi hành và tính khả thi của Luật. Cùng với đó, KTNN đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng, tổ chức thực hiện nhiều quy chế phối hợp và thoả thuận hợp tác trong công tác, tạo điều kiện phối hợp tốt cho KTNN trong hoạt động kiểm toán, nâng cao hiệu quả công tác kiểm toán; khắc phục chồng chéo giữa hoạt động kiểm toán, thanh tra, kiểm tra… Các lĩnh vực hoạt động kiểm toán chuyên sâu đều được Tổng Kiểm toán Nhà nước chỉ đạo xây dựng và ban hành đầy đủ quy trình, quy chế, đề cương hướng dẫn kiểm toán. Các văn bản quan trọng này đã theo kịp định hướng đổi mới hoạt động kiểm toán và yêu cầu thực tiễn, tạo nên sự minh bạch, chính quy, thống nhất trong toàn Ngành, nâng cao năng lực KTNN, góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán trong toàn Ngành. Bên cạnh đó, KTNN cũng chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến Luật KTNN và kiểm tra việc thực hiện pháp luật về KTNN. Kết quả công tác thanh tra, kiểm soát và theo dõi tình hình cho thấy, tất cả các cuộc kiểm toán đều được KTNN kiểm soát liên tục từ khi khảo sát, xây dựng kế hoạch kiểm toán đến khi phát hành báo cáo kiểm toán, với nhiều cấp độ kiểm soát. Các cuộc kiểm toán nhìn chung đảm bảo đúng quy trình, chuẩn mực KTNN, hoạt động chấp hành pháp luật và các quy định của KTNN đáp ứng ngày càng tốt hơn. Tăng “chất” cho hoạt động kiểm toán Từ khi áp dụng Luật KTNN năm 2015, quy mô và đối tượng kiểm toán từng bước được mở rộng hơn. Mỗi năm, KTNN thực hiện trên 200 cuộc kiểm toán. Ngoài kiểm toán việc quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước tại các Bộ, cơ quan T.Ư, các địa phương; kiểm toán các dự án; các tập đoàn, tổng công ty, trong 2 năm qua, KTNN đã tập trung tiến hành nhiều cuộc kiểm toán chuyên đề liên quan đến quản lý, sử dụng tài sản công như: công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2014-2016; việc quản lý và sử dụng đất đai; việc đầu tư phát triển hạ tầng giao thông theo hình thức đối tác công - tư; kiểm toán lĩnh vực môi trường… Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các nội dung kiểm toán tài chính, kiểm toán tuân thủ, trong những năm gần đây, KTNN đã chú trọng hơn vào kiểm toán hoạt động, đi sâu đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả của các hoạt động quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công… Đặc biệt, thực hiện quy định của Luật về đơn vị được kiểm toán, KTNN đã thực hiện kiểm toán 25 DN mà phần vốn nhà nước chiếm dưới 50% vốn điều lệ. Nội dung và phương pháp kiểm toán tập trung vào: kiểm toán việc thực hiện nghĩa vụ NSNN; việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện vốn nhà nước; đánh giá tính hiệu quả trong hoạt động đầu tư vốn của công ty mẹ; việc chấp hành pháp luật kinh doanh… Với những nỗ lực của toàn Ngành, qua hơn 2 năm thi hành Luật, KTNN đã thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao trong Luật; làm tốt chức năng đánh giá, xác nhận, kết luận, kiến nghị. Trong đó, kiến nghị xử lý tài chính hàng trăm nghìn tỷ đồng; sửa đổi hàng trăm văn bản; cung cấp cho Quốc hội, các cơ quan nhà nước nhiều thông tin quan trọng về tình hình quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Những kiến nghị của KTNN ngày càng sắc sảo và có chất lượng hơn, được Chính phủ, Quốc hội, các Bộ, ngành, địa phương sử dụng ngày càng nhiều trong xem xét, phê chuẩn dự toán, quyết toán, giám sát ngân sách và thực hiện chính sách pháp luật, xây dựng chính sách tài chính - ngân sách… Những đóng góp thiết thực của KTNN được Đảng, Nhà nước ghi nhận, dư luận đồng tình, đánh giá cao. Cùng với việc nâng cao chất lượng kiểm toán, cung cấp kết quả kiểm toán và công khai kết quả kiểm toán theo quy định của Luật, việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán được lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan T.Ư, UBND các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo và thực hiện nghiêm túc. Tổng hợp kết quả kiểm tra tình hình thực hiện kết luận, kiến nghị về xử lý tài chính từ năm 2006 đến năm 2017 đã được thực hiện là 142.201/201.722 tỷ đồng (đạt 70,5% số kiến nghị), trong đó, riêng 2 năm từ khi có Luật KTNN, tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán đạt 77,3%.   Qua 2 năm thực hiện Luật KTNN, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính trên 129.683 tỷ đồng, số kiến nghị năm sau cao hơn năm trước (năm 2016 là 38.775,9 tỷ đồng; năm 2017 là 90.907,2 tỷ đồng); kiến nghị xử lý 309 văn bản quy phạm pháp luật sai quy định hoặc không phù hợp thực tế. Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN đã kiến nghị cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân sai phạm; phát hiện và chuyển hồ sơ sang cơ quan cảnh sát điều tra 6 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự để điều tra, làm rõ. Nguyễn Hồng (Theo Báo Kiểm toán số 31/2018)