22/04/2020
Xem cỡ chữ
Đọc bài viết
In trang
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019: Cần thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong toàn xã hội(sav.gov.vn) - Sáng ngày 22/4/2020, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, UBTVQH đã nghe: Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019 do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình bày; báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày.Công tác THTKCLP có đóng góp quan trọng vào kết quả thực hiện đạt và vượt toàn bộ 12 chỉ tiêu phát triển KT-XH năm 2019
Mở đầu Báo cáo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhận định: Với phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”, trong năm 2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01, 02 đề ra 186 nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), 64 nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh; ban hành Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm chống lãng phí (THTKCLP) năm 2019 và nhiều Nghị quyết, Chỉ thị để kịp thời chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm. Công tác THTKCLP trong cả nước có những chuyển biến tích cực, có đóng góp quan trọng vào kết quả thực hiện đạt và vượt toàn bộ 12 chỉ tiêu phát triển KT-XH năm 2019, ổn định kinh tế vĩ mô. Năng lực cạnh canh của nước ta được cải thiện vượt bậc, tăng 10 bậc so với năm 2018. Tăng trưởng kinh tế dần dịch chuyển sang chiều sâu; năng suất lao động tăng 6,2%, vượt mục tiêu đề ra; tỷ trọng đầu tư từ khu vực kinh tế ngoài nhà nước tăng lên mức 46% cao hơn năm 2018 (43,3%); vốn FDI đạt kỷ lục 20,4 tỷ USD... Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu của Việt Nam tăng 3 bậc so với năm 2018, xếp thứ nhất trong nhóm 26 quốc gia thu nhập trung bình thấp.
Trong năm 2019, Chính phủ đã chú trọng đến các mặt công tác: Đổi mới, sắp xếp, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Triển khai mạnh Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử; Đổi mới cơ chế hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện theo lộ trình của Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII; Thực hiện mạnh mẽ công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng lớn, nghiêm trọng tiếp tục được phát hiện, xét xử nghiêm minh. Tham nhũng, lãng phí từng bước được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm.
Về kết quả THTKCLP, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện THTKCLP trên các lĩnh vực: Xây dựng pháp luật, định mức, tiêu chuẩn, chế độ; Quản lý ngân sách Nhà nước; Mua sắm, sử dụng phương tiện, thiết bị làm việc của cơ quan, tổ chức trong khu vực Nhà nước; Đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ và công trình phúc lợi công cộng; Quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên; Tổ chức bộ máy, quản lý, sử dụng lao động và thời gian lao động; Quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp; Hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân; Công tác thanh tra THTKCLP.
Do đó, kết quả THTKCLP trên các lĩnh vực tiếp tục có những chuyển biến tích cực hơn, có đóng góp quan trọng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2019, tạo thêm và sử dụng có hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước để giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, công tác THTKCLP trong từng lĩnh vực vẫn còn tình trạng thực hiện chưa nghiêm túc ở một số Bộ, cơ quan, địa phương, Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước (chậm ban hành Chương trình THTKCLP năm 2019; chậm báo cáo THTKCLP; tổng kết đánh giá kết quả THTKCLP sơ sài, không có thông tin, số liệu cụ thể về kết quả tiết kiệm kinh phí NSNN). Nguyên nhân chủ yếu, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính là do người đứng đầu chưa quan tâm đúng mức, chưa giao trách nhiệm cụ thể cho cơ quan tham mưu giúp việc làm đầu mối triển khai, thực hiện quy định của Luật THTKCLP.
Năm 2020, Chính phủ đề ra phương châm hành động “Kỷ cương, liêm chính, hành động, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả”. Chính phủ vừa thực hiện quyết liệt chống dịch bệnh Covid-19, vừa kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, nỗ lực phấn đấu cao nhất để đạt được mục tiêu tăng trưởng và các chỉ tiêu KT-XH theo các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội. Quyết tâm kiểm soát, không để dịch bệnh lây lan rộng, sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế để bảo vệ tốt nhất sức khỏe và tính mạng của Nhân dân.
Năm 2020 là năm cuối nhiệm kỳ và kế hoạch 5 năm 2016-2020; tổ chức đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng… để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2020 theo Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ sẽ nỗ lực phấn đấu cao nhất để đạt được mục tiêu tăng trưởng và các chỉ tiêu KTXH đã đề ra; kiên trì thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh Covid-19, vừa phát triển kinh tế. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH và Dự toán NSNN năm 2020, Nghị quyết số 02 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2020. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/3/2020 về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, chỉ đạo thực hiện kịp thời các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh; hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng với dịch Covid-19 (gia hạn, giãn nộp thuế, tiền thuê đất, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, cắt giảm thủ tục hành chính; triển khai gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250 nghìn tỷ đồng và gói hỗ trợ về thuế, NSNN 30 nghìn tỷ đồng).
Công tác THTKCLP góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội
Báo cáo thẩm tra sơ bộ kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019 trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách (UBTC-NS) của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Thường trực UBTC-NS cơ bản tán thành với Báo cáo kết quả THTKCLP trong năm 2019 của Chính phủ. “Công tác THTKCLP năm 2019 tiếp tục có những chuyển biến tích cực ở trên mọi lĩnh vực, góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong công tác chỉ đạo, điều hành và ban hành Chương trình THTKCLP, Chính phủ đã ban hành Chương trình THTKCLP sớm cùng với nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành và lồng ghép các nội dung liên quan đến THTKCLP ” – ông Nguyễn Đức Hải khẳng định.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp
Thường trực UBTC-NS ghi nhận: Năm 2019 Chính phủ đã ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành khối lượng lớn văn bản quy phạm pháp luật, trong đó chú trọng vào ban hành các quy định tiết giảm chi NSNN, quản lý, sử dụng hiệu quả tài sản công, cải tiến quy trình và nâng cao chất lượng xây dựng văn bản làm căn cứ quan trọng để THTKCLP. Chi ngân sách Nhà nước, ngân sách dành cho quốc phòng - an ninh, đối ngoại, an sinh xã hội và thanh toán các nghĩa vụ nợ đến hạn được đảm bảo theo dự toán; hạn chế chi mua sắm xe ô tô công, thiết bị đắt tiền, tổ chức hội nghị, hội thảo, lễ hội, khánh tiết, công tác nước ngoài... Tích cực cơ cấu lại chi ngân sách, giảm dần chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển, chi theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, tăng cường quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, cơ cấu lại và kiểm soát chặt chẽ nợ công, qua đó đã giảm lãi vay phải trả so với dự toán 16.900 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Chính phủ ban hành chính sách để đẩy mạnh xã hội hóa và kiểm soát danh mục một số loại hình dịch vụ sự nghiệp công; tiếp tục thực hiện việc tinh giản biên chế; đẩy mạnh tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập; đẩy mạnh việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế...
Chủ nhiệm UBTC-NS cũng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: Đến thời điểm tổng hợp báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn 4/35 bộ, cơ quan Trung ương, 7/63 tỉnh, thành phố không gửi báo cáo kết quả THTK,CLP; Việc ban hành Chương trình THTK,CLP báo cáo kết quả THTK,CLP trong năm 2019 ở một số Bộ, cơ quan ở Trung ương và địa phương còn chưa nghiêm. Thực trạng này đã kéo dài nhiều năm, thể hiện ý thức chưa nghiêm của một số Bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong việc tuân thủ các quy định của Luật THTK,CLP.
Việc cơ cấu lại ngân sách và kỷ luật thu chi ngân sách vẫn còn bất cập, hạn chế. Việc chậm giải ngân kế hoạch vốn đầu tư, chậm giao vốn... dẫn đến chuyển tiếp kéo dài, lãng phí nguồn lực; nhiều địa phương giải ngân đạt thấp; một số Bộ, ngành, địa phương phân bổ vốn cho dự án không đáp ứng nguyên tắc, tiêu chí, dàn trải, kéo dài thời gian thực hiện...
Việc tinh giản biên chế các cơ quan hành chính Nhà nước; đẩy mạnh tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập để giảm chi ngân sách còn bất cập; thực hiện cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, mức độ tự chủ chưa cao, khó đạt được mục tiêu đặt ra đến năm 2021.
Một số loại tài sản chuyên dùng phục vụ nhiệm vụ đặc thù của các ngành, diện tích trụ sở chuyên dùng, công trình sự nghiệp chuyên dùng chưa có tiêu chuẩn, định mức hoặc chưa phù hợp với thực tế. Công tác quản lý sử dụng đất đai vẫn còn hạn chế. Tình trạng hoang hóa, lấn, chiếm sử dụng không đúng mục đích đất vẫn xảy ra… “Các tồn tại, hạn chế trong THTK,CLP năm 2019 xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Chính phủ cần tổng kết, đánh giá rõ hơn các nguyên nhân dẫn đến bất cập, hạn chế để có cơ sở đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm khắc phục, góp phần nâng cao kết quả trong THTK,CLP” – ông Nguyễn Đức Hải nhận định.
Chủ nhiệm UBTC-NS Nguyễn Đức Hải cho biết, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cơ bản tán thành với các mục tiêu, giải pháp được nêu trong Báo cáo của Chính phủ THTKCLP năm 2019; đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt các mục tiêu, giải pháp đã đề ra trong Báo cáo và lưu ý 07 nội dung:
Kiểm điểm trách nhiệm của người đứng đầu các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong việc không gửi, chậm gửi Chương trình, Báo cáo kết quả THTK,CLP.
Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền việc thực hiện Luật THTKCLP nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân về Luật THTKCLP.
Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 ở Việt Nam và thế giới, ảnh hưởng lớn đến thu, chi ngân sách, cần có biện pháp sắp xếp lại thu, chi ngân sách, cân đối ngân sách trình cấp có thẩm quyền quyết định. Giao thêm chỉ tiêu tiết kiệm NSNN năm 2020 trong tổ chức hội nghị, hội thảo, công tác nước ngoài... Tập trung ngân sách để đảm bảo an sinh xã hội, khôi phục kinh tế; quyết liệt chỉ đạo để giải ngân hết kế hoạch vốn đầu tư công.
Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại NSNN; siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính-NSNN, thực hiện tốt chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ theo các Nghị quyết của Quốc hội; Làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân vi phạm, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân gây chậm trễ việc thực hiện kế hoạch đầu tư công làm thất thoát, lãng phí nguồn lực của Nhà nước.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra để đảm bảo tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công, ngân sách Nhà nước, đặc biệt là các khoản hỗ trợ an sinh xã hội, khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả của dịch Covid-19 đảm bảo đúng đối tượng, tiêu chuẩn, định mức, tránh tình trạng lạm dụng chính sách.
Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ quan Nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập; rà soát, đẩy mạnh việc thực hiện cơ chế khoán, quản lý theo kết quả đầu ra đối với một số lĩnh vực; ban hành đầy đủ các văn bản quy định, các hướng dẫn để thực hiện tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính; phát triển mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, giảm thủ tục phiền hà, tiết kiệm cho người dân và doanh nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện đề án tiền lương, thu nhập, bảo đảm thực hiện tốt chủ trương của Đảng theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018.
Tập trung triển khai các giải pháp nhằm khắc phục tình trạng lãng phí, bất cập trong quản lý, khai thác, sử dụng đất đai, tài nguyên, sử dụng lao động, sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân.
Bớt Lễ, Hội để huy động tài trợ làm cầu, đường nông thôn, giúp dân xóa đói giảm nghèo; huy động tham gia ứng phó biến đổi khí hậu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành thảo luận để đánh giá về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ với công tác THTKCLP năm 2019; đánh giá về kết quả THTKCLP năm 2019 trên tất cả các lĩnh vực theo quy định của Luật so sánh với các năm trước đây; xem xét chất lượng Báo cáo đã đủ điều kiện để gửi đến đại biểu Quốc hội nghiên cứu, xem xét trong Kỳ họp thứ 9 tới.
Quang cảnh phiên họp
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã thảo luận đánh giá về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019; đánh giá về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019 trên tất cả các lĩnh vực theo quy định của luật so sánh với các năm trước đây.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu nói: Việc kiểm soát những Lễ, Hội, hội thảo, giao lưu... của Chính phủ trong tình hình diễn biến phức tạp của Covid-19 thời gian qua đã tiết kiệm được rất lớn nguồn ngân sách không chỉ của Nhà nước mà của toàn xã hội.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận định, từ đầu năm đến nay đã tiết kiệm được rất nhiều cho đất nước, rất nhiều khoản tiết kiệm bình thường chưa làm được mà trong tình hình dịch bệnh đã thực hiện được. Báo cáo của Chính phủ mới tập trung nhiều ở lĩnh vực công, trong khi mục tiêu của Luật THTKCLP còn hướng đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở khu vực của xã hội, của người dân; TKTHCLP không chỉ riêng tiền bạc mà còn là thời gian lao động, sức lao động, tiền bạc, tài sản, tài nguyên.
Theo Chủ tịch Quốc hội, trong đầu tư công hay chi tiêu công, không chỉ có lãng phí khi chi tiền mà còn từ khâu chủ trương. Khi có chủ trương đúng nhưng thực hiện chậm, kéo dài, giải ngân không được coi như lãng phí. Nếu tiết kiệm được thời gian dẫn đến tiết kiệm được sức lao động, nhân lực và tiết kiệm tiền bạc bỏ ra, chi phí sẽ giảm đi. Thủ tục hành chính công mà làm nhanh thì người dân đỡ mất thời gian, công sức, đỡ tốn kém phải đi tới, đi lui nhiều lần.
Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ cụ thể: Trong vụ việc xuất khẩu gạo vừa qua, theo báo cáo của Ủy ban Kinh tế cho thấy, những khó khăn, lúng túng trong thực hiện dẫn đến gây lãng phí của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới người trồng lúa; nhiều dự án đầu tư vướng thủ tục hành chính cũng dẫn đến lãng phí thời gian và tiền của. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, ở đây là phần trách nhiệm của bộ máy công vụ để giải quyết những thủ tục hành chính cho người dân và cho doanh nghiệp mới gọi thực là tiết kiệm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Theo Chủ tịch Quốc hội, hiện nay lễ hội quá nhiều, mặc dù nói không sử dụng ngân sách nhưng huy động của xã hội, tiền của doanh nghiệp, tiền đóng góp của các tổ chức, cá nhân thì vẫn là lãng phí. Thay vì huy động tài trợ để làm cầu, đường nông thôn, giúp dân xóa đói giảm nghèo, hay là huy động tham gia ứng phó biến đổi khí hậu thì lại huy động sức để bắn pháo hoa, để tổ chức lễ hội. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ lập lại trật tự trong lĩnh vực lễ hội, kể cả việc huy động, để tất cả những nguồn lực đó dành cho dân, cho cuộc sống của Nhân dân, giảm bớt những tiêu dùng xa xỉ, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, sau khi nghe Báo cáo về TKPCLP của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của UBTC-NS và qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Báo cáo THTKCLP của Chính phủ khá toàn diện và đã đánh giá đầy đủ các lĩnh vực cần THTKCLP theo quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Công tác điều hành của Chính phủ có nhiều tiến bộ và công tác THTKCLP năm 2019 đạt được những kết quả tích cực hơn so với năm 2018 trên tất cả lĩnh vực.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng cần phải phân tích sâu hơn một số tồn tại, hạn chế trong điều hành của một số cấp, ngành, dẫn tới chưa thật sự tạo điều kiện cho hoạt động của các doanh nghiệp, dẫn tới lãng phí cho xã hội, cho doanh nghiệp; đồng thời nghiêm khắc phê bình các Bộ, ngành đến nay vẫn chưa có báo cáo THTKCLP và đề nghị Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của UBTC-NS cần chỉ rõ các địa phương này và kiến nghị Quốc hội có chế tài.
Về tồn tại, hạn chế trong công tác THTKCLP. Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Chính phủ cần nhấn mạnh thêm về: Công tác triển khai đầu tư công chậm, giải ngân chậm; kỷ luật tài chính chưa nghiêm, vi phạm về kinh tế còn lớn; quản lý tài sản công chưa thật chặt chẽ; quản lý đất đai, tài nguyên, bảo vệ rừng chưa tốt; các chính sách, thủ tục hành chính chưa thật sự cải cách một cách tích cực; xử lý các tồn tại, yếu kém, nhất là trong doanh nghiệp Nhà nước vẫn còn chậm; vấn đề Lễ, Hội cũng cần chưa thực hiện nghiêm và cần phải làm chặt chẽ. “Chính phủ cần thực hiện THTKCLP quyết liệt hơn, tập trung để giải quyết tốt các tồn tại, yếu kém đã diễn ra trong năm 2019, để không còn mắc lại trong năm 2020. Đề nghị Chính phủ, UBTC-NS trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn chỉnh lại báo cáo để gửi đến Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9” – Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị./.
Nguyễn Dũng
(sav.gov.vn) - Sáng ngày 22/4/2020, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, UBTVQH đã nghe: Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019 do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình bày; báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019
Công tác THTKCLP có đóng góp quan trọng vào kết quả thực hiện đạt và vượt toàn bộ 12 chỉ tiêu phát triển KT-XH năm 2019
Mở đầu Báo cáo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhận định: Với phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”, trong năm 2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01, 02 đề ra 186 nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), 64 nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh; ban hành Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm chống lãng phí (THTKCLP) năm 2019 và nhiều Nghị quyết, Chỉ thị để kịp thời chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm. Công tác THTKCLP trong cả nước có những chuyển biến tích cực, có đóng góp quan trọng vào kết quả thực hiện đạt và vượt toàn bộ 12 chỉ tiêu phát triển KT-XH năm 2019, ổn định kinh tế vĩ mô. Năng lực cạnh canh của nước ta được cải thiện vượt bậc, tăng 10 bậc so với năm 2018. Tăng trưởng kinh tế dần dịch chuyển sang chiều sâu; năng suất lao động tăng 6,2%, vượt mục tiêu đề ra; tỷ trọng đầu tư từ khu vực kinh tế ngoài nhà nước tăng lên mức 46% cao hơn năm 2018 (43,3%); vốn FDI đạt kỷ lục 20,4 tỷ USD... Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu của Việt Nam tăng 3 bậc so với năm 2018, xếp thứ nhất trong nhóm 26 quốc gia thu nhập trung bình thấp.
Trong năm 2019, Chính phủ đã chú trọng đến các mặt công tác: Đổi mới, sắp xếp, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Triển khai mạnh Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử; Đổi mới cơ chế hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện theo lộ trình của Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII; Thực hiện mạnh mẽ công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng lớn, nghiêm trọng tiếp tục được phát hiện, xét xử nghiêm minh. Tham nhũng, lãng phí từng bước được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm.
Về kết quả THTKCLP, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện THTKCLP trên các lĩnh vực: Xây dựng pháp luật, định mức, tiêu chuẩn, chế độ; Quản lý ngân sách Nhà nước; Mua sắm, sử dụng phương tiện, thiết bị làm việc của cơ quan, tổ chức trong khu vực Nhà nước; Đầu tư xây dựng, quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, nhà ở công vụ và công trình phúc lợi công cộng; Quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên; Tổ chức bộ máy, quản lý, sử dụng lao động và thời gian lao động; Quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp; Hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân; Công tác thanh tra THTKCLP.
Do đó, kết quả THTKCLP trên các lĩnh vực tiếp tục có những chuyển biến tích cực hơn, có đóng góp quan trọng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2019, tạo thêm và sử dụng có hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước để giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, công tác THTKCLP trong từng lĩnh vực vẫn còn tình trạng thực hiện chưa nghiêm túc ở một số Bộ, cơ quan, địa phương, Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước (chậm ban hành Chương trình THTKCLP năm 2019; chậm báo cáo THTKCLP; tổng kết đánh giá kết quả THTKCLP sơ sài, không có thông tin, số liệu cụ thể về kết quả tiết kiệm kinh phí NSNN). Nguyên nhân chủ yếu, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính là do người đứng đầu chưa quan tâm đúng mức, chưa giao trách nhiệm cụ thể cho cơ quan tham mưu giúp việc làm đầu mối triển khai, thực hiện quy định của Luật THTKCLP.
Năm 2020, Chính phủ đề ra phương châm hành động “Kỷ cương, liêm chính, hành động, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả”. Chính phủ vừa thực hiện quyết liệt chống dịch bệnh Covid-19, vừa kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, nỗ lực phấn đấu cao nhất để đạt được mục tiêu tăng trưởng và các chỉ tiêu KT-XH theo các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội. Quyết tâm kiểm soát, không để dịch bệnh lây lan rộng, sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế để bảo vệ tốt nhất sức khỏe và tính mạng của Nhân dân.
Năm 2020 là năm cuối nhiệm kỳ và kế hoạch 5 năm 2016-2020; tổ chức đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng… để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2020 theo Nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ sẽ nỗ lực phấn đấu cao nhất để đạt được mục tiêu tăng trưởng và các chỉ tiêu KTXH đã đề ra; kiên trì thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh Covid-19, vừa phát triển kinh tế. Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH và Dự toán NSNN năm 2020, Nghị quyết số 02 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2020. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 04/3/2020 về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19, chỉ đạo thực hiện kịp thời các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh; hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng với dịch Covid-19 (gia hạn, giãn nộp thuế, tiền thuê đất, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, cắt giảm thủ tục hành chính; triển khai gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250 nghìn tỷ đồng và gói hỗ trợ về thuế, NSNN 30 nghìn tỷ đồng).
Công tác THTKCLP góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội
Báo cáo thẩm tra sơ bộ kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2019 trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách (UBTC-NS) của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Thường trực UBTC-NS cơ bản tán thành với Báo cáo kết quả THTKCLP trong năm 2019 của Chính phủ. “Công tác THTKCLP năm 2019 tiếp tục có những chuyển biến tích cực ở trên mọi lĩnh vực, góp phần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn các nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong công tác chỉ đạo, điều hành và ban hành Chương trình THTKCLP, Chính phủ đã ban hành Chương trình THTKCLP sớm cùng với nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành và lồng ghép các nội dung liên quan đến THTKCLP ” – ông Nguyễn Đức Hải khẳng định.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp
Thường trực UBTC-NS ghi nhận: Năm 2019 Chính phủ đã ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành khối lượng lớn văn bản quy phạm pháp luật, trong đó chú trọng vào ban hành các quy định tiết giảm chi NSNN, quản lý, sử dụng hiệu quả tài sản công, cải tiến quy trình và nâng cao chất lượng xây dựng văn bản làm căn cứ quan trọng để THTKCLP. Chi ngân sách Nhà nước, ngân sách dành cho quốc phòng - an ninh, đối ngoại, an sinh xã hội và thanh toán các nghĩa vụ nợ đến hạn được đảm bảo theo dự toán; hạn chế chi mua sắm xe ô tô công, thiết bị đắt tiền, tổ chức hội nghị, hội thảo, lễ hội, khánh tiết, công tác nước ngoài... Tích cực cơ cấu lại chi ngân sách, giảm dần chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển, chi theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, tăng cường quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, cơ cấu lại và kiểm soát chặt chẽ nợ công, qua đó đã giảm lãi vay phải trả so với dự toán 16.900 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, Chính phủ ban hành chính sách để đẩy mạnh xã hội hóa và kiểm soát danh mục một số loại hình dịch vụ sự nghiệp công; tiếp tục thực hiện việc tinh giản biên chế; đẩy mạnh tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập; đẩy mạnh việc sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế...
Chủ nhiệm UBTC-NS cũng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: Đến thời điểm tổng hợp báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn 4/35 bộ, cơ quan Trung ương, 7/63 tỉnh, thành phố không gửi báo cáo kết quả THTK,CLP; Việc ban hành Chương trình THTK,CLP báo cáo kết quả THTK,CLP trong năm 2019 ở một số Bộ, cơ quan ở Trung ương và địa phương còn chưa nghiêm. Thực trạng này đã kéo dài nhiều năm, thể hiện ý thức chưa nghiêm của một số Bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong việc tuân thủ các quy định của Luật THTK,CLP.
Việc cơ cấu lại ngân sách và kỷ luật thu chi ngân sách vẫn còn bất cập, hạn chế. Việc chậm giải ngân kế hoạch vốn đầu tư, chậm giao vốn... dẫn đến chuyển tiếp kéo dài, lãng phí nguồn lực; nhiều địa phương giải ngân đạt thấp; một số Bộ, ngành, địa phương phân bổ vốn cho dự án không đáp ứng nguyên tắc, tiêu chí, dàn trải, kéo dài thời gian thực hiện...
Việc tinh giản biên chế các cơ quan hành chính Nhà nước; đẩy mạnh tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập để giảm chi ngân sách còn bất cập; thực hiện cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, mức độ tự chủ chưa cao, khó đạt được mục tiêu đặt ra đến năm 2021.
Một số loại tài sản chuyên dùng phục vụ nhiệm vụ đặc thù của các ngành, diện tích trụ sở chuyên dùng, công trình sự nghiệp chuyên dùng chưa có tiêu chuẩn, định mức hoặc chưa phù hợp với thực tế. Công tác quản lý sử dụng đất đai vẫn còn hạn chế. Tình trạng hoang hóa, lấn, chiếm sử dụng không đúng mục đích đất vẫn xảy ra… “Các tồn tại, hạn chế trong THTK,CLP năm 2019 xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Chính phủ cần tổng kết, đánh giá rõ hơn các nguyên nhân dẫn đến bất cập, hạn chế để có cơ sở đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm khắc phục, góp phần nâng cao kết quả trong THTK,CLP” – ông Nguyễn Đức Hải nhận định.
Chủ nhiệm UBTC-NS Nguyễn Đức Hải cho biết, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cơ bản tán thành với các mục tiêu, giải pháp được nêu trong Báo cáo của Chính phủ THTKCLP năm 2019; đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt các mục tiêu, giải pháp đã đề ra trong Báo cáo và lưu ý 07 nội dung:
Kiểm điểm trách nhiệm của người đứng đầu các Bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong việc không gửi, chậm gửi Chương trình, Báo cáo kết quả THTK,CLP.
Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền việc thực hiện Luật THTKCLP nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân về Luật THTKCLP.
Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 ở Việt Nam và thế giới, ảnh hưởng lớn đến thu, chi ngân sách, cần có biện pháp sắp xếp lại thu, chi ngân sách, cân đối ngân sách trình cấp có thẩm quyền quyết định. Giao thêm chỉ tiêu tiết kiệm NSNN năm 2020 trong tổ chức hội nghị, hội thảo, công tác nước ngoài... Tập trung ngân sách để đảm bảo an sinh xã hội, khôi phục kinh tế; quyết liệt chỉ đạo để giải ngân hết kế hoạch vốn đầu tư công.
Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại NSNN; siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính-NSNN, thực hiện tốt chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ theo các Nghị quyết của Quốc hội; Làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân vi phạm, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân gây chậm trễ việc thực hiện kế hoạch đầu tư công làm thất thoát, lãng phí nguồn lực của Nhà nước.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra để đảm bảo tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công, ngân sách Nhà nước, đặc biệt là các khoản hỗ trợ an sinh xã hội, khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả của dịch Covid-19 đảm bảo đúng đối tượng, tiêu chuẩn, định mức, tránh tình trạng lạm dụng chính sách.
Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ quan Nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập; rà soát, đẩy mạnh việc thực hiện cơ chế khoán, quản lý theo kết quả đầu ra đối với một số lĩnh vực; ban hành đầy đủ các văn bản quy định, các hướng dẫn để thực hiện tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính; phát triển mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, giảm thủ tục phiền hà, tiết kiệm cho người dân và doanh nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện đề án tiền lương, thu nhập, bảo đảm thực hiện tốt chủ trương của Đảng theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018.
Tập trung triển khai các giải pháp nhằm khắc phục tình trạng lãng phí, bất cập trong quản lý, khai thác, sử dụng đất đai, tài nguyên, sử dụng lao động, sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của nhân dân.
Bớt Lễ, Hội để huy động tài trợ làm cầu, đường nông thôn, giúp dân xóa đói giảm nghèo; huy động tham gia ứng phó biến đổi khí hậu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành thảo luận để đánh giá về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ với công tác THTKCLP năm 2019; đánh giá về kết quả THTKCLP năm 2019 trên tất cả các lĩnh vực theo quy định của Luật so sánh với các năm trước đây; xem xét chất lượng Báo cáo đã đủ điều kiện để gửi đến đại biểu Quốc hội nghiên cứu, xem xét trong Kỳ họp thứ 9 tới.
Quang cảnh phiên họp
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã thảo luận đánh giá về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019; đánh giá về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019 trên tất cả các lĩnh vực theo quy định của luật so sánh với các năm trước đây.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu nói: Việc kiểm soát những Lễ, Hội, hội thảo, giao lưu... của Chính phủ trong tình hình diễn biến phức tạp của Covid-19 thời gian qua đã tiết kiệm được rất lớn nguồn ngân sách không chỉ của Nhà nước mà của toàn xã hội.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận định, từ đầu năm đến nay đã tiết kiệm được rất nhiều cho đất nước, rất nhiều khoản tiết kiệm bình thường chưa làm được mà trong tình hình dịch bệnh đã thực hiện được. Báo cáo của Chính phủ mới tập trung nhiều ở lĩnh vực công, trong khi mục tiêu của Luật THTKCLP còn hướng đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí ở khu vực của xã hội, của người dân; TKTHCLP không chỉ riêng tiền bạc mà còn là thời gian lao động, sức lao động, tiền bạc, tài sản, tài nguyên.
Theo Chủ tịch Quốc hội, trong đầu tư công hay chi tiêu công, không chỉ có lãng phí khi chi tiền mà còn từ khâu chủ trương. Khi có chủ trương đúng nhưng thực hiện chậm, kéo dài, giải ngân không được coi như lãng phí. Nếu tiết kiệm được thời gian dẫn đến tiết kiệm được sức lao động, nhân lực và tiết kiệm tiền bạc bỏ ra, chi phí sẽ giảm đi. Thủ tục hành chính công mà làm nhanh thì người dân đỡ mất thời gian, công sức, đỡ tốn kém phải đi tới, đi lui nhiều lần.
Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ cụ thể: Trong vụ việc xuất khẩu gạo vừa qua, theo báo cáo của Ủy ban Kinh tế cho thấy, những khó khăn, lúng túng trong thực hiện dẫn đến gây lãng phí của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới người trồng lúa; nhiều dự án đầu tư vướng thủ tục hành chính cũng dẫn đến lãng phí thời gian và tiền của. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, ở đây là phần trách nhiệm của bộ máy công vụ để giải quyết những thủ tục hành chính cho người dân và cho doanh nghiệp mới gọi thực là tiết kiệm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Theo Chủ tịch Quốc hội, hiện nay lễ hội quá nhiều, mặc dù nói không sử dụng ngân sách nhưng huy động của xã hội, tiền của doanh nghiệp, tiền đóng góp của các tổ chức, cá nhân thì vẫn là lãng phí. Thay vì huy động tài trợ để làm cầu, đường nông thôn, giúp dân xóa đói giảm nghèo, hay là huy động tham gia ứng phó biến đổi khí hậu thì lại huy động sức để bắn pháo hoa, để tổ chức lễ hội. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ lập lại trật tự trong lĩnh vực lễ hội, kể cả việc huy động, để tất cả những nguồn lực đó dành cho dân, cho cuộc sống của Nhân dân, giảm bớt những tiêu dùng xa xỉ, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, sau khi nghe Báo cáo về TKPCLP của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của UBTC-NS và qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Báo cáo THTKCLP của Chính phủ khá toàn diện và đã đánh giá đầy đủ các lĩnh vực cần THTKCLP theo quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Công tác điều hành của Chính phủ có nhiều tiến bộ và công tác THTKCLP năm 2019 đạt được những kết quả tích cực hơn so với năm 2018 trên tất cả lĩnh vực.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng cần phải phân tích sâu hơn một số tồn tại, hạn chế trong điều hành của một số cấp, ngành, dẫn tới chưa thật sự tạo điều kiện cho hoạt động của các doanh nghiệp, dẫn tới lãng phí cho xã hội, cho doanh nghiệp; đồng thời nghiêm khắc phê bình các Bộ, ngành đến nay vẫn chưa có báo cáo THTKCLP và đề nghị Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của UBTC-NS cần chỉ rõ các địa phương này và kiến nghị Quốc hội có chế tài.
Về tồn tại, hạn chế trong công tác THTKCLP. Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Chính phủ cần nhấn mạnh thêm về: Công tác triển khai đầu tư công chậm, giải ngân chậm; kỷ luật tài chính chưa nghiêm, vi phạm về kinh tế còn lớn; quản lý tài sản công chưa thật chặt chẽ; quản lý đất đai, tài nguyên, bảo vệ rừng chưa tốt; các chính sách, thủ tục hành chính chưa thật sự cải cách một cách tích cực; xử lý các tồn tại, yếu kém, nhất là trong doanh nghiệp Nhà nước vẫn còn chậm; vấn đề Lễ, Hội cũng cần chưa thực hiện nghiêm và cần phải làm chặt chẽ. “Chính phủ cần thực hiện THTKCLP quyết liệt hơn, tập trung để giải quyết tốt các tồn tại, yếu kém đã diễn ra trong năm 2019, để không còn mắc lại trong năm 2020. Đề nghị Chính phủ, UBTC-NS trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn chỉnh lại báo cáo để gửi đến Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9” – Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị./.
Nguyễn Dũng