(sav.gov.vn) - Tiếp tục chương trình phiên họp thứ Hai của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), chiều 17/8/2021, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, UBTVQH đã cho ý kiến và biểu quyết thông qua Nghị quyết ban hành về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2022.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình tại phiên họp
Trình bày Tờ trình của Chính phủ về việc ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết mục tiêu phân bổ nguồn lực chi thường xuyên, đảm bảo các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có đủ nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ quản lý Nhà nước, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh, các chế độ an sinh xã hội theo lĩnh vực, địa bàn theo phân cấp hiện hành. Định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN năm 2022 là cơ sở để Chính phủ trình Quốc hội dự toán NSNN, phương án phân bổ NSTW năm 2022; xác định tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa NSTW và NSĐP và số bổ sung cân đối từ NSTW cho NSĐP cho thời kỳ ổn định ngân sách 2022-2025 theo quy định của Luật NSNN. Đồng thời làm cơ sở để Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định ban hành định mức phân bổ chi thường xuyên của NSĐP và xây dựng dự toán chi NSĐP, đảm bảo đúng quy định của Luật NSNN.
Về tiêu chí và định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN năm 2022 đối với các Bộ, cơ quan Trung ương, Chính phủ trình phương án bỏ việc xây dựng định mức phân bổ theo biên chế đối với các Bộ, cơ quan Trung ương. Dự toán chi quản lý Nhà nước, đảng, đoàn thể đối với các Bộ, cơ quan Trung ương hằng năm được xây dựng căn cứ chức năng, nhiệm vụ, khối lượng, quy mô, tính chất nhiệm vụ được giao.
Đối với các cơ quan, đơn vị có cơ chế tài chính đặc thù, năm 2022, mức bố trí dự toán chi thường xuyên cho các cơ quan, đơn vị đang áp dụng cơ chế tài chính đặc thù căn cứ quy định về cơ chế tài chính, đánh giá tình hình thực hiện dự toán năm 2021 và yêu cầu tiết kiệm tối thiểu 15% chi thường xuyên.
Báo cáo thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ việc cần thiết phải xây dựng các nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN mới để xác định tỷ lệ điều tiết giữa NSTW và NSĐP, xây dựng dự toán NSNN giai đoạn 2022-2025. Đồng thời, qua thẩm tra, đề nghị chú trọng các mục tiêu, yêu cầu: Xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên phải phù hợp với khả năng cân đối NSNN năm 2022 và định hướng cả giai đoạn 2022-2025 theo Kế hoạch tài chính 5 năm (2021-2025). Bảo đảm cơ cấu lại chi NSNN giai đoạn 2022-2025 gắn với nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả. Tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên phải rõ ràng, đơn giản, dễ thực hiện; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch; tăng cường trách nhiệm giải trình của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị sử dụng NSNN.
Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH đặt ra nhiều vấn đề đề nghị Chính phủ giải trình làm rõ. Trong đó có nội dung về ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán ngân sách chi thường xuyên áp dụng cho năm ngân sách 2022 và thời kỳ ổn định mới.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, theo quy định của Luật NSNN, thời kỳ ổn định ngân sách là "trùng với kỳ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm hoặc theo quyết định của Quốc hội", tuy nhiên đến nay mới xem xét đến vấn đề này là chậm.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề xuất 2 phương án đề nghị UBTVQH xem xét trình Quốc hội quyết định. Theo đó, phương án thứ nhất là xác định thời kỳ ổn định ngân sách từ 2022-2025 và phương án thứ hai là từ 2022-2026.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ từ 1.7.2022 thực hiện cải cách tiền lương, do đó, phải quyết tâm áp dụng cải cách tiền lương và cương quyết bỏ các cơ chế đặc thù. "Dứt khoát phải cải cách tiền lương vào 01/7/2022, không thể chậm được vì lương là để kích thích kinh tế, đầu tư. Có thể dịch bệnh ảnh hưởng nhưng quyết tâm vẫn làm được, vì vẫn còn nguồn dư cho cải cách tiền lương" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính và Hội đồng cải cách tiền lương tính toán kỹ lưỡng, bảo đảm hợp lý.
Về tiêu chí phân bổ đối với lĩnh vực chi quản lý Nhà nước, đảng, đoàn thể, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ Chính phủ vẫn lấy mức chi thực tế của năm trước làm căn cứ, mặc dù Chính phủ trình phương án bỏ việc xây dựng định mức phân bổ theo biên chế, dự toán chi quản lý Nhà nước, đảng, đoàn thể đối với các Bộ, cơ quan Trung ương tính theo hiệu quả đầu ra.
Cho biết việc dự toán chi theo hiệu quả đầu ra không phải nội dung dễ thực hiện, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trước mắt tiếp tục lấy tiêu chí chính là biên chế sau khi xác định theo vị trí việc làm và có tiêu chí phụ điều chỉnh theo khối lượng công việc đặc thù, đột xuất theo từng thời kì như vậy sẽ bảo đảm kết hợp 1 phần với kết quả đầu ra.
Theo Chủ tịch Quốc hội, việc tiếp tục sử dụng tiêu chí dân số làm “tiêu chí chính” trong xây dựng định mức phân bổ NSNN đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là phù hợp, đồng thời nên có các chỉ tiêu bổ sung như về mật độ dân số, di dân tự do, dân cư vãng lai, lao động ngoại tỉnh để phù hợp với tình hình thực tiễn của các địa phương.
Về phân loại vùng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tính thêm các yếu tố miền núi, vùng cao bên cạnh 4 vùng làm căn cứ phân bổ ngân sách theo Nghị quyết số 88/2019/QH14, gồm: vùng đặc biệt khó khăn, vùng khó khăn, đô thị và vùng khác còn lại.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, qua thảo luận, UBTVQH đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ và thẩm tra chi tiết, cụ thể của Ủy ban Tài chính - Ngân sách; thống nhất cần sớm ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên để áp dụng khi xây dựng dự toán ngân sách năm 2022 và thời kỳ ổn định ngân sách mới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, UBTVQH thống nhất ban hành Nghị quyết để ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên cho năm 2022. Về thời kỳ ổn định ngân sách, đề nghị Chính phủ làm tờ trình báo cáo Quốc hội xem xét quyết định tại Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa XV với phương án phù hợp là thời kỳ ổn định ngân sách mới từ 2022-2026.
UBTVQH yêu cầu rà soát và thể hiện trong Nghị quyết về việc đảm bảo nguồn lực thực hiện các tiêu chí, định mức và thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2022; đồng thời dự phòng các rủi ro và phương án xử lý rủi ro, đảm bảo hợp lý tương thích với tỷ lệ phân chia ngân sách do Quốc hội quyết định và phù hợp với các mục tiêu, chỉ tiêu trong Kế hoạch tài chính, ngân sách 5 năm đã được Quốc hội ban hành.
UBTVQH cũng thống nhất về tiêu chí dân số là tiêu chí chính để phân bổ ngân sách cho các địa phương, đồng thời đề nghị Chính phủ rà soát các tiêu chí bổ sung có tính chất đặc thù của từng vùng, miền, lĩnh vực chi, lưu ý sớm có các tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật cụ thể...
Tại phiên họp, 100% thành viên UBTVQH tham gia biểu quyết tán thành, thông qua về mặt nguyên tắc định hướng chung, giao Ủy ban Tài chính – Ngân sách chủ trì phối hợp với Ủy ban Pháp luật, các Ủy ban của Quốc hội và Bộ Tài chính rà soát thống nhất các nội dung, hoàn thiện Nghị quyết để gửi xin ý kiến UBTVQH, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành./.
M. Thúy