Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi
Thảo luận tại Hội trường, các ý kiến đại biểu cho rằng, với tinh thần trách nhiệm cao của cả hệ thống chính trị, chúng ta đã triển khai đồng bộ tất cả các biện pháp về chuyên môn y tế, tăng cường giãn cách xã hội, an sinh, an ninh và an toàn trật tự xã hội. Đến nay, các địa phương ở tâm dịch đã kiểm soát được số ca nhiễm và ca tử vong. Dịch bệnh trên phạm vi toàn quốc được kiểm soát và cả nước đang từng bước thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả đối với COVID-19.
Tuy nhiên, các ý kiến cũng cho rằng, đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, gây ra những tổn thất về sức khỏe, tính mạng người dân và kinh tế của tất cả các quốc gia trên thế giới. Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra là làm sao để công tác phòng, chống dịch đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới và khắc phục những hạn chế đã xảy ra. Các ý kiến thảo luận tập trung phân tích, chỉ rõ tồn tại, hạn chế và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) cho rằng, cần tập trung vào kết nối lại nhu cầu doanh nghiệp và người lao động; tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, cải cách thủ tục hành chính để doanh nghiệp tiếp cận các chính sách hỗ trợ đơn giản, thuận tiện nhằm kích thích nền kinh tế cũng như nhu cầu sử dụng lao động. Cần tăng nguồn vốn, giải quyết việc làm cho các ngân hàng, ưu tiên các ngành nghề giải quyết nhiều lao động để từ đó hỗ trợ kịp thời cho người lao động có ý định bám trụ tại quê nhà.
Chính phủ cũng cân nhắc hỗ trợ tài chính và đào tạo lại, bảo đảm sự tồn tại của doanh nghiệp và người lao động trong lĩnh vực du lịch. Cần có quy trình xử lý sự cố xảy ra liên quan đến dịch bệnh, đồng thời đánh giá mức độ an toàn, chuẩn hóa trong phạm vi toàn quốc và cần có sự kết nối với các nước để làm ấm lại thị trường du lịch.
Theo Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam), để phục hồi và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới cần đặc biệt quan tâm tới công nhân lao động, tạo động lực cho người lao động quay trở lại làm việc. Chính phủ cần triển khai các chính sách khuyến khích doanh nghiệp, người lao động tham gia đào tạo, đào tạo lại, nâng cao tay nghề, chuyển đổi nghề nghiệp; cần có biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn về bảo vệ sức khỏe phù hợp, giúp tạo tâm lý yên tâm quay trở lại làm việc cho người lao động. Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ có giải pháp lâu dài về nguồn lực để bảo đảm một số dịch vụ xã hội cơ bản nhằm tránh rủi ro và bảo đảm cơ hội công bằng cho toàn dân. Chính phủ có thể phải cân nhắc đến việc bội chi ngân sách và chuẩn bị một khoản ngân sách bất thường để giải quyết các tình huống bất thường.
Nhiều ý kiến cho rằng, thực tiễn chống dịch ở cơ sở thời gian qua đã bộc lộ hạn chế của hệ thống y tế dự phòng vừa yếu về đội ngũ, lại thiếu trang thiết bị và nguồn lực triển khai nhiệm vụ. Vì vậy, nhiều ý kiến đề nghị Quốc hội và Chính phủ cần dành nhiều nguồn lực hơn nữa để đầu tư cho hệ thống y tế dự phòng với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Về năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn, theo đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh), đến nay, mới có 77,9 % số xã được đầu tư nâng cấp; 48,8% trạm y tế xã được thực hiện tỷ lệ danh mục dịch kỹ thuật y tế tuyến xã, cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu, tổ chức bộ máy, kinh phí hoạt động phân cấp quản lý còn nhiều bất cập. Từ thực tế đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm tăng nguồn lực ngân sách cho y tế dự phòng, ngân sách chi thường xuyên các chương trình mục tiêu quốc gia để có những chính sách hỗ trợ đảm bảo an sinh xã hội, nâng cấp trạm y tế cấp xã, nhất là nơi có điều điều kiện kinh tế khó khăn. Đề nghị Bộ Y tế tham mưu với Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ chế quản lý, tiêu chí trạm y tế quốc gia phù hợp với tình hình mới. Đề nghị các tỉnh, thành phố có chính sách thu hút bác sĩ về làm việc, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, tăng cường nguồn lực cho trạm y tế xã, phường, thị trấn.
ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (TP. Hồ Chí Minh) nêu ý kiến, cần phải xem lại về thực trạng y tế cơ sở, hệ thống y tế cơ sở. Trong tất cả các khóa Quốc hội, chỉ có một chỉ tiêu dành 30% ngân sách cho y tế dự phòng, y tế cơ sở. Nhưng số địa phương thực hiện được điều này vẫn còn đếm trên đầu ngón tay. Vì vậy, phải có phân bổ như thế nào để thực sự đáp ứng với quy mô dân cư, chứ không phải là chỉ trên vấn đề là phân chia về địa lý. Về vấn đề y tế cơ sở, không phải chỉ có vấn đề về tiền mà còn vấn đề về nhân lực, làm sao để thu hút được nguồn nhân lực có trình độ cao, có hiểu biết đủ để hoạt động tốt.
Theo ý kiến của Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị), xã hội hóa công tác phòng, chống dịch là biện pháp quan trọng để huy động sức mạnh toàn dân cho cuộc chiến và phải được thực hiện một cách có tổ chức, được chỉ huy, điều hành thống nhất, chặt chẽ trong một hành lang pháp lý, cơ chế huy động, quản lý, kiểm soát rõ ràng, minh bạch và cần được tôn vinh xứng đáng, đồng thời phòng ngừa, ngăn chặn những tiêu cực trong hoạt động thiện nguyện.
Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung kịp thời nhóm chính sách với các quy định mang tính quy phạm pháp luật, hướng dẫn thống nhất và cần sớm luật hóa các hoạt động xã hội hóa thiện nguyện cứu trợ xã hội. Phải xem việc đóng góp cho công tác phòng, chống dịch là quyền lợi và nghĩa vụ thường xuyên của mỗi tổ chức, cá nhân.
Đại biểu Bố Thị Xuân Linh (Bình Thuận) và Đại biểu Thái Thu Xương (Hậu Giang) kiến nghị Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh nghiên cứu chuyển giao công nghệ sản xuất trong nước để chủ động nguồn cung và tự chủ vaccine để đảm bảo cung cấp cho người dân trong nước. Chỉ đạo triển khai hiệu quả chiến lược chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống COVID-19 để đảm bảo an toàn khoa học, hiệu quả và phân bổ vaccine hợp lý. Huy động y tế tư nhân tham gia chăm sóc bệnh nhân COVID-19.
Đại biểu Thái Thu Xương (Hậu Giang) nêu ý kiến, một trong những giải pháp căn cơ hơn trong công tác phòng chống dịch để đất nước trở lại trạng thái bình thường mới để nền kinh tế nhanh chóng phục hồi là cần tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi.
Đại biểu Bố Thị Xuân Linh (Bình Thuận
) đề nghị cần tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, giám sát, kiểm toán phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong công tác đầu tư mua sắm chi phí cho phòng chống dịch và các gói an sinh xã hội. Cương quyết xử lý nghiêm, đúng theo quy định của pháp luật với những trường hợp phát hiện có sai phạm. Xây dựng các quy định về biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc đóng góp vào công tác phòng chống dịch và các hoạt động thiện nguyện.
Theo Đại biểu Nguyễn Hữu Chính (Hà Nội), cần tìm ra các giải pháp phù hợp hơn đối với công tác giáo dục trong thời điểm hiện nay. Hiện việc dạy học trực tuyến đã được triển khai trên toàn quốc, tuy nhiên vẫn còn một số em học sinh rất khó khăn trong tiếp cận tiểu học việc học trực tuyến do nhiều nguyên nhân khác nhau, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục. Vì vậy, phải có giải pháp, chính sách đảm bảo sự đồng đều việc tiếp cận và đảm bảo chất lượng học tập của học sinh trong điều kiện hiện nay. Bên cạnh đó, cần phải triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Đồng thời, tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về các kỹ năng cần thiết để tiến hành dạy học trực tuyến, đào tạo từ xa để nâng cao chất lượng bài giảng, phát huy khả năng tự học của học sinh và sinh viên.
Đại biểu Nguyễn Thị Hà (Bắc Ninh) đánh giá, chất lượng việc dạy và học online thời gian qua chưa được bảo đảm do nhiều yếu tố khách quan như: Chất lượng đường truyền không ổn định; một bộ phận thầy cô giáo, đặc biệt là những giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy; thiết bị sử dụng dạy học hạn chế cả về số lượng, chất lượng; các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dạy, người học khi phải ngồi tiếp xúc với thiết bị điện tử lâu và không vận động trong thời gian dài… Đại biểu đề xuất Chính phủ giao cho các bộ, ngành hữu quan có kế hoạch nâng cấp đường truyền để bảo đảm chất lượng; Chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan nghiên cứu xây dựng các phần mềm quản lý việc dạy và tổ chức dạy trực tuyến phù hợp, hiệu quả, tiên tiến và thân thiện với người dùng. Đồng thời, mở rộng đối tượng được tiếp cận với Chương trình Sóng và máy tính cho em; nghiên cứu các hình thức thu hút doanh nghiệp tham gia vào Chương trình để sớm đạt được mục tiêu “không học sinh nào bị bỏ lại phía sau"…
Đối phó với đại dịch phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm và liên tục điều chỉnh các chính sách chiến lược cho phù hợp
Thay mặt ngành y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trân trọng cảm ơn Quốc hội, cử tri và Nhân dân cả nước đã quan tâm, động viên, chia sẻ, hỗ trợ và đồng hành cùng ngành y tế trong công cuộc phòng, chống đại dịch COVID-19.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, Báo cáo của Chính phủ đã thẳng thắn nêu lên những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác phòng, chống dịch như: Công tác dự báo có lúc chưa sát với thực tiễn; việc chỉ đạo điều hành có nơi, có lúc còn lúng túng, bị động; tổ chức thực hiện tại các địa phương thiếu nhất quán, nhất là việc đi lại của người dân; hệ thống y tế bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là y tế cơ sở và y tế dự phòng khi đáp ứng với đại dịch. Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long chỉ rõ, để đối phó với đại dịch chưa có trong tiền lệ, các quốc gia trên thế giới cũng như Việt Nam đều phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm và liên tục điều chỉnh các chính sách chiến lược cho phù hợp.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long giải trình tại Phiên họp
Làm rõ hơn một số vấn đề đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, đối với vấn đề về vaccine, trong thời gian qua, chúng ta đã triển khai chiến lược vaccine rất hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực từ mua nhập khẩu, nghiên cứu sản xuất trong nước, tổ chức chiến dịch tiêm chủng. Đến nay Việt Nam đã có những thỏa thuận đơn hàng hợp đồng lên tới gần 200 triệu liều; đã tiếp nhận khoảng 125 triệu liều. Đồng thời, Việt Nam đang đẩy nhanh tốc độ đưa vaccine về nước trong cuối năm nay để phục vụ người dân miễn phí. Chiến dịch tiêm chủng vaccine đang được triển khai rất thành công. Tính đến ngày 07/11, cả nước đã tiêm được hơn 90 triệu liều với hơn 83,8% số người từ 18 tuổi đã được tiêm ít nhất một liều và hơn 40% số người 18 tuổi trở lên được tiêm đủ 2 mũi. Số lượng vaccine hiện tại đã đảm bảo đủ liều vào cuối năm nay, đồng thời triển khai kế hoạch tiêm mũi thứ ba vào cuối năm nay và đầu năm sau.
Đối với vấn đề về y tế cơ sở và y tế dự phòng, Bộ trưởng chỉ ra rằng, trong thời gian qua, y tế cơ sở, y tế dự phòng luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm như: Nghị quyết 20-NQ/TW của Trung ương đã xác định y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng; Chính phủ đã ban hành Quyết định 2348/QĐ-TTg xây dựng y tế cơ sở trong tình hình mới; các đề án đầu tư cho tuyến huyện đã được triển khai; Đã và đang huy động một số dự án ODA đầu tư cho trạm y tế tuyến xã, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế chất lượng ngay tại cơ sở… Tuy nhiên, hệ thống y tế cơ sở y tế dự phòng vẫn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế và chưa đáp ứng được năng lực phòng chống dịch, nhất là khi xảy ra tình huống đại dịch trong thời gian qua. Trong thời gian tới, Chính phủ, Bộ Y tế sẽ tập trung củng cố, hoàn thiện tổ chức mạng lưới cơ cấu lại hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở; tăng cường đầu tư, thúc đẩy đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đổi mới cơ chế tài chính và mở rộng việc cung ứng dịch vụ y tế cơ sở.
Đối với vấn đề tổ chức thực hiện thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả đối với COVID-19,
Bộ trưởng cho biết, Bộ Y tế đã nghiên cứu, tham khảo các kinh nghiệm trong nước và quốc tế, tham mưu Chính phủ ban hành một số Nghị quyết và Quyết định để tổ chức triển khai thực hiện. Việc triển khai Chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả đối với COVID-19 nhằm mục tiêu vừa bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng người dân, tạo điều kiện thuận lợi, phục hồi sản xuất và phát triển kinh tế - xã hội và đời sống sinh hoạt của nhân dân. Đến nay, việc triển khai đã được thực hiện cơ bản đồng bộ, các địa phương đã không còn tình trạng phong tỏa trên diện rộng, gây ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân nhưng vẫn đảm bảo được phòng, chống dịch hiệu quả. Bộ Y tế hiện cũng đang hoàn thiện chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19 trong thời gian tới./.
Ngọc Bích