Quốc hội, Chính phủ tiếp tục thực hiện các giải pháp để duy trì bền vững nền kinh tế mở trong trạng thái bình thường
Tại phiên thảo luận, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội và cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, Báo cáo cần xác định rõ những thách thức, rủi ro do dịch bệnh và địa chính trị bất định từ bên ngoài và những tồn tại, hạn chế cần khẩn trương khắc phục như: Giải ngân vốn đầu tư công không đạt kế hoạch; một số cấu phần của chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội 2 năm 2022-2023 triển khai còn chậm; nợ xấu tiềm ẩn nguy cơ gia tăng; lạm phát tiếp tục tăng cao; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký mới suy giảm đáng kể; thu ngân sách vượt dự toán nhưng chưa bền vững; thu từ cổ phần hóa đạt thấp; phân bổ giao dự toán chi chậm...
Ngoài ra, các ĐBQH cũng chỉ ra những hạn chế trong giám sát, quản lý thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán, về đầu tư công, nông nghiệp, nông dân, nông thôn, khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường, văn hóa, giáo dục, y tế, giao thông, chính sách đối với người có công, đồng bào dân tộc thiểu số và vấn đề việc làm, trẻ em, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tình trạng tín dụng đen, cho vay nặng lãi; về tăng giá nguyên vật liệu đầu vào, xăng, dầu, than, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…
Bên cạnh đó, để thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, nhất là những tháng cuối năm, các đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo vệ vững chắc thành quả phòng, chống dịch COVID-19 đã đạt được, bảo đảm duy trì bền vững nền kinh tế mở trong trạng thái bình thường; đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương quản lý, điều hành, theo dõi chặt chẽ diễn biến cung - cầu, giá cả thị trường các mặt hàng quan trọng, thiết yếu để có biện pháp bình ổn giá phù hợp; điều chỉnh linh hoạt, kết hợp hài hòa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để điều hành cung tiền, lãi suất, điều tiết giá cả, tập trung triển khai có hiệu quả và kịp thời Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch, đặc biệt chú ý tới chất lượng các quy hoạch; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án công trình trọng điểm quốc gia; chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro; đảm bảo cân đối NSNN kiểm soát lạm phát, nợ xấu; quản lý giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản; có giải pháp ổn định thị trường, tăng niềm tin của nhà đầu tư; bảo đảm cân đối cung - cầu bình ổn giá; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; tăng cường phân cấp đi đôi với kiểm tra, giám sát...
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận phiên thảo luận
Chính phủ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt để hoàn thành Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội
Báo cáo về tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, đây là nội dung đã được Bộ Chính trị có kết luận, tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ sau 19 ngày khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Việc sớm ban hành chương trình này FO được Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội quan tâm, tổ chức nhiều phiên họp làm việc với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, tổ chức hội thảo với sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học. Từ đó, Chương trình nhận được sự đồng thuận cao.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra 5 nhóm giải pháp với các nhiệm vụ hết sức cụ thể, phân bổ nguồn lực chi tiết, đề ra nhiệm vụ ban hành 14 văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện. Xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong năm và quyết tâm chỉ đạo thực hiện, thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo điều hành, đôn đốc tổ chức thực hiện.
Đến nay về nhiệm vụ xây dựng chính sách cơ chế, đã ban hành 11 văn bản trong tổng số 14 văn bản theo kế hoạch. Bên cạnh đó, vẫn còn một số văn bản chậm tiến độ so với kế hoạch đề ra do đây Chương trình chính sách phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp nhiều cơ quan. Trước những vướng mắc trong tổ chức thực hiện, các cơ quan cũng đã có sự cần thận trọng. Mặt khác, đây cũng là nhiệm vụ mới chưa có trong kế hoạch dài hạn, nên nhiều công việc chưa được chủ động. Thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt để hoàn thành nhiệm vụ này.
Phân tích tiến độ thực hiện gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với quy mô gần 350.000 tỷ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, một phần đã mua vaccine và trang thiết bị y tế. Hiện nay, dịch bệnh COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát, do đó việc sử dụng này tùy theo tình hình sắp tới xảy ra, nếu cần có thể chi và sử dụng ngay. Một phần khác là khoản miễn, giảm thuế. Sau khi Nghị quyết 43/2022/QH15 ra đời, với sự tham mưu của Bộ Tài chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định giảm thuế VAT từ tháng 2/2022 với từ 10% xuống còn 8%, thực hiện trong năm 2022. Chính sách này đã làm rất nhanh và hiện vẫn đang triển khai.
Một phần của gói hỗ trợ là chính sách tín dụng thông qua Ngân hàng chính sách với 5 chương trình. Cơ bản các cơ chế, chính sách đã xây dựng xong và đến thời điểm hiện nay đã giải ngân được gần 1/3. Phó Thủ tướng Chính phủ đánh giá, cùng với xây dựng chính sách thì Ngân hàng chính sách và các bộ, ngành cũng làm rất nhanh và giải ngân phù hợp và kịp thời. Một phần nữa là thực hiện giảm chi phí cơ hội, giãn tiến độ nộp thuế. Đến nay, Chính phủ đã xây dựng xong 2 nghị định vào tháng 5 có nghĩa là giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô và giảm một số sắc thuế. Từ nay đến cuối năm cũng thực hiện xong, Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ.
Một phần nữa là tiền hỗ trợ cho người lao động thuê nhà. Đối với gói này, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, mặc dù đã có quyết định của Thủ tướng Chính phủ nhưng việc phân bổ vốn và giao vốn cho các địa phương chưa rõ nên triển khai này chậm. Thời gian tới, Bộ Tài chính và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục phối hợp cùng với các địa phương để thống nhất số liệu để giải ngân gói này để càng sớm càng tốt.
Một phần nữa về khoản hỗ trợ lãi suất, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, Chính phủ sẽ rút kinh nghiệm làm một cách rất chặt chẽ và hướng dẫn bằng một nghị định để quy định đầy đủ và chặt chẽ để khi thực hiện chương trình này được thông suốt và được thuận lợi. Một phần quan trọng trong gói hỗ trợ là dành cho đầu tư cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên khoản này phải thực hiện theo Luật Đầu tư công nên thực hiện chậm. Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay cơ bản hoàn thành các chính sách. Phó Thủ tướng Chính phủ bày tỏ tin tưởng với những kết quả đạt được là tiền đề rất quan trọng để gói hỗ trợ được thực hiện tốt trong thời gian tới.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến điều hành kinh tế vĩ mô, giải ngân vốn đầu tư công, việc thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia…
Liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, trong nhiều năm qua Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng các Luật, ban hành cơ chế, chính sách, quy định liên quan nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý; tạo nhiều đổi mới quan trọng, căn bản trong lĩnh vực đầu tư công. Tuy nhiên, lĩnh vực đầu tư công bị chi phối bởi không chỉ Luật Đầu tư công mà còn nhiều luật khác như Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu… Việc thực hiện các các khâu trong quy trình cần tuân thủ một trật tự nhất định, đảm bảo sự phối hợp hiệu quả. Trong thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục làm tốt công tác điều hành, quản lý Nhà nước. Tuy nhiên, để việc giải ngân đầu tư công có hiệu quả cao, Bộ trưởng mong muốn các đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội hội tăng cường giám sát các Bộ, ngành, các địa phương mình hơn nữa.
Tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, qua thảo luận, nhiều ý kiến bày tỏ quan ngại với những khó khăn, thách thức, rủi ro tiềm ẩn trong những tháng còn lại có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2022. Nhiều ý kiến đã đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp, cơ chế để giảm bớt quá tải, tháo gỡ khó khăn, giải quyết những điểm nghẽn, tận dụng cơ hội để phát triển, cụ thể đối với những vấn đề như: Tăng giá nguyên vật liệu đầu vào, xăng dầu, than, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp; kiểm soát lạm phát; hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, lãi suất; quản lý kịp thời, hiệu quả thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp để thực sự là kênh huy động vốn đầu tư trong trung và dài hạn, hiệu quả cho doanh nghiệp…
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ sẽ nghiên cứu, tiếp thu để xây dựng các giải pháp trong công tác chỉ đạo điều hành trong những tháng cuối năm 2022 và những tháng tiếp theo, thực hiện tốt kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2021-2025.
Phát biểu kết luận phiên thảo luân, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, sau 1,5 ngày thảo luận tại hội trường, các ý kiến của ĐBQH nêu phong phú, toàn diện, thẳng thắn, sâu sắc, thể hiện tâm huyết, trách nhiệm của ĐBQH đối với nhiều vấn đề quan trọng của đất nước và những vấn đề cử tri, nhân dân quan tâm. Tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ trưởng Bộ Tài chính; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã có báo cáo giải trình, tiếp thu, làm rõ các vấn đề nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm.
Về cụ thể, đối với nội dung kinh tế-xã hội, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành đã có quyết sách đúng đắn, kịp thời, tạo điều kiện để kinh tế phục hồi, phát triển, sản xuất công nghiệp tiếp tục phục hồi tốt, hoạt động bán lẻ tiếp tục khởi sắc trở về gần như thời điểm trước dịch bệnh, xuất nhập khẩu tiếp tục đà tăng trưởng, cán cân thương mại thặng dư, thu ngân sách tăng trưởng tích cực, lãi suất huy động và tỷ giá tăng song vẫn trong tầm kiểm soát. Hoạt động doanh nghiệp du lịch phục hồi tích cực, hoạt động giáo dục và đào tạo, văn hóa, xã hội, lao động, việc làm, y tế, thể thao, du lịch, giao thông vận tải cơ bản đã trở lại bình thường. Đời sống nhân dân được cải thiện, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân và ổn định xã hội.
Để đạt được mục tiêu đề ra, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội và những nội dung đề cập trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc thực hiện phát triển kinh tế-xã hội và NSNN, trong đó đặc biệt chú ý khẩn trương triển khai nhiệm vụ, giải pháp theo Nghị quyết số 43 và Nghị quyết về kế hoạch 5 năm của Quốc hội. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ phê duyệt quy hoạch, đặc biệt chú ý tới chất lượng các quy hoạch, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án, công trình trọng điểm quốc gia. Cùng với đó chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro, đảm bảo cân đối ngân sách Nhà nước, kiểm soát lạm phát, nợ xấu, quản lý giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản có giải pháp ổn định thị trường, tăng niềm tin của nhà đầu tư, bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn giá. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phân cấp đi đôi với kiểm tra, giám sát./.
Khánh Vy