Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung cho biết, hiện nay việc thực hiện các dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (hợp đồng EPC) đã được thực hiện tại nhiều dự án, nhất là những dự án có yêu cầu về công nghệ cao. Đầu tư dự án theo hình thức hợp đồng EPC đem lại nhiều lợi ích cho xã hội, cho nhà thầu và chủ đầu tư, cho phép tận dụng được trình độ kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý của nhà thầu khi thực hiện dự án, gói thầu.
Tuy nhiên, trên thực tế việc quản lý các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng EPC vẫn còn bất cập, cơ chế chính sách liên quan còn chưa cụ thể hoặc chồng chéo khiến việc thực hiện các hợp đồng EPC còn nhiều khó khăn, các chủ đầu tư trong nước chưa có nhiều kinh nghiệm, nhiều dự án còn chậm tiến độ, công nghệ lạc hậu, nên các dự án đầu tư theo hình thức EPC chưa phát huy được các lợi ích vốn có của hình thức này. Ngoài ra, việc thiếu sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ của cơ quan kiểm tra độc lập cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả các dự án này. “Trong những năm qua, với mục tiêu trở thành công cụ hữu hiệu của Đảng và Nhà nước, góp phần làm minh bạch nền tài chính quốc gia, KTNN đã tiếp tục đi sâu vào kiểm toán các lĩnh vực có nhiều rủi ro, được dư luận xã hội và cử tri cả nước quan tâm nhằm góp phần hoàn thiện thể chế, phát hiện và ngăn chặn các sai phạm trong quản lý tài chính, kinh tế, trong đó công tác kiểm toán các dự án đầu tư công được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của KTNN” – Phó Tổng Kiểm toán nhà nước phát biểu.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, Hội thảo sẽ tập trung thảo luận những vấn đề chủ yếu: Thực trạng quản lý, việc kiểm tra, giám sát đối với các dự án đầu tư công thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC; Nhiệm vụ và vai trò của KTNN trong việc kiểm toán các dự án thực hiện theo hình thức EPC, góp phần làm minh bạch, bền vững nền tài chính quốc gia; Các vướng mắc, bất cập đối với cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa KTNN với các cơ quan quản lý Nhà nước, các đơn vị được kiểm toán; Đề xuất một số các giải pháp để nâng cao hiệu quả kiểm toán đối với các dự án thực hiện theo hình thức EPC.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung khai mạc Hội thảo
Hội thảo đã nghe 06 bài tham luận, 04 ý kiến thảo luận đến từ một số chuyên gia kinh tế; đại diện của Học viện Tài chính, Tổng hội xây dựng Việt Nam; Bộ Giao thông vận tải; Hiệp hội tư vấn Việt Nam và một số đơn vị của KTNN. Các tham luận, ý kiến đã chỉ ra những mặt được, một số tồn tại của hợp đồng EPC và đưa ra một số giải pháp, kiến nghị. Hội thảo cũng nhìn nhận kiểm toán dự án theo hình thức hợp đồng EPC là một trong những nhiệm vụ, mục tiêu trọng tâm trong hoạt động của KTNN.
Các ý kiến nêu rõ, nên cạnh những mặt tích cực của hợp đồng EPC, việc thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng EPC vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế trong các công tác: Lập và thẩm định phê duyệt dự án, điều chỉnh dự án; Khảo sát, lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế, dự toán; Tổ chức lựa chọn nhà thầu; Đàm phán, ký kết hợp đồng xây dựng; công tác quản lý tiến độ; Nghiệm thu, thanh toán; Chấp hành chế độ tài chính, kế toán và các quy định khác...
Hội thảo đã đề xuất, kiến nghị một số giải pháp để nâng cao chất lượng thực hiện hợp đồng EPC như: Bổ sung hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định rõ ràng, chặt chẽ đối với hợp đồng EPC; Quản lý hồ sơ mời thầu và quá trình xét duyệt năng lực tổng thầu EPC trước khi ký hợp động EPC cần thực hiện công khai, minh bạch, khách quan và trung thực; Soạn thảo hợp đồng EPC rõ ràng, đầy đủ, chi tiết; Kiểm soát tốt việc điều chỉnh hợp đồng EPC…
Để nâng cao chất lượng kiểm toán dự án đầu tư thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC, các ý kiến cũng cho rằng KTNN cần: Sớm ban hành các văn bản, quy định về phương pháp, hướng dẫn kiểm toán trong lĩnh vực hợp đồng EPC, trong đó lưu ý phương pháp kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu, áp dụng kiểm toán hoạt động trong việc thực hiện kiểm toán hợp đồng EPC; Trong quá trình tổ chức kiểm toán hợp đồng EPC, nếu cần thiết KTNN thực hiện thuê chuyên gia để thực hiện cùng KTNN; Tập trung kiểm toán các nội dung điều chỉnh hợp đồng EPC, nhất là các điều chỉnh liên quan đến vật tư, kỹ thuật, giá trị hợp đồng; Tăng cường đào tạo, phát triển đội ngũ Kiểm toán viên nhà nước gắn với lĩnh vực chuyên sâu là kiểm toán đầu tư dự án, kiểm toán dự án EPC.
Các đại biểu tham dự Hội thảo
Kết thúc Hội thảo, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung đánh giá cao các bài tham luận, các ý kiến phát biểu. “Các ý kiến đã đề cập tương đối toàn diện từ góc độ lý luận cũng như thực tiễn về các dự án theo hình thức hợp đồng EPC, về kiểm toán dự án theo hình thức hợp đồng EPC; kiến nghị các giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán dự án đầu tư thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC” - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước nhấn mạnh.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, các ý kiến trao đổi, thảo luận tại Hội thảo sẽ được Lãnh đạo KTNN nghiên cứu, tiếp thu tối đa để KTNN xây dựng các giải pháp hữu hiệu, đạt được nhiều thành tựu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó./.
Ngọc Bích