Cuộc họp có sự tham dự của các Phó Tổng Kiểm toán nhà nước, lãnh đạo các đơn vị trong toàn Ngành.
Năm 2024 không tăng số nhiệm vụ kiểm toán so với kế hoạch kiểm toán năm 2023
Tại cuộc họp, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Vũ Ngọc Tuấn đã trình bày tóm tắt định hướng, hướng dẫn xây dựng KHKT năm 2024. Theo đó, mục tiêu tổng quát của việc xây dựng KHKT năm 2024 được xác định: “Triển khai hiệu quả Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến 2030, thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ; nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán, đặc biệt là nhiệm vụ trình ý kiến về dự toán và quyết toán ngân sách nhà nước, gia tăng hiệu lực kết luận và kiến nghị kiểm toán; tiếp tục phát huy vai trò KTNN là công cụ hữu hiệu của Đảng, Nhà nước trong kiểm ra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”.
Việc xây dựng KHKT phải dựa trên nguyên tắc: Đảm bảo tính độc lập của KTNN theo quy định tại Điều 118 Hiến pháp năm 2013; tuân thủ Luật KTNN và các quy định của pháp luật; đảm bảo định hướng Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030, KHKT trung hạn 2023-2025; phù hợp với nguồn lực của KTNN; cân đối giữa KHKT với kế hoạch công tác, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng của KTNN, và kế hoạch kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN; dự phòng chủ động nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ được lãnh đạo Đảng, Nhà nước giao; đảm bảo phục vụ các chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội, UBTVQH; tập trung kiểm toán những vấn đề nóng được dư luận xã hội, Quốc hội và cử tri quan tâm; đảm bảo tránh trùng lặp, chồng chéo với các cơ quan thanh tra, kiểm tra và trong ngành kiểm toán; hạn chế tối đa ảnh hưởng tới hoạt động của các cơ quan, địa phương, đơn vị được kiểm toán...
Về số lượng cuộc kiểm toán, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp cho biết, năm 2024, KTNN xác định không tăng số nhiệm vụ kiểm toán so với KHKT năm 2023, đồng thời phải đảm bảo: Kiểm toán quyết toán ngân sách Bộ, cơ quan Trung ương tối thiểu đạt 90% số Bộ, cơ quan Trung ương; kiểm toán ngân sách địa phương và quyết toán ngân sách địa phương tối thiểu đạt tỷ lệ 90% số địa phương; kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin tối thiểu đạt tỷ lệ 27% tổng số nhiệm vụ của năm.
Về định hướng xây dựng kế hoạch kiểm toán trung và dài hạn 2024-2026, sẽ tăng hàng năm số lượng các cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách Bộ, cơ quan Trung ương, báo cáo quyết toán ngân sách địa phương và các cuộc kiểm toán chuyên đề, hoạt động, môi trường, công nghệ thông tin; cơ bản duy trì ổn định so với năm 2023 về số lượng các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương, dự án đầu tư, doanh nghiệp và các tổ chức tài chính ngân hàng, an ninh, quốc phòng. Dự kiến tổng số cuộc kiểm toán hàng năm ổn định so với KHKT năm trước liên kề, chỉ tăng đối với các nhiệm vụ kiểm toán ưu tiên theo mục tiêu Chiến lược.
Trên cơ sở KHKT trung hạn 2023-2025 và định hướng xây dựng KHKT 2024, các đơn vị xây dựng KHKT trung hạn 2024-2026 lựa chọn các chủ đề, nhiệm vụ kiểm toán phù hợp, trong đó lưu ý đối với lựa chọn chủ đề để tổ chức kiểm toán toàn Ngành hoặc có nhiều đơn vị tham gia. Dự thảo kế hoạch cũng xác định một số cuộc kiểm toán thường xuyên hoặc định kỳ trong KHKT trung hạn 2024-2026 .
Các đơn vị đã thành lập phòng kiểm toán hoạt động, kiểm toán môi trường, kiểm toán công nghệ thông tin lựa chọn tối thiểu 02 chủ đề kiểm toán/năm để tổ chức thực hiện trong KHKT 2024 và xây dựng KHKT trung hạn 2024-2026.
Các đơn vị căn cứ quy định về lập, thẩm định và ban hành KHKT, KHKT trung hạn của KTNN (Quyết định 02/2023/QĐ-KTNN ngày 09/2/2023) để tổ chức xây dựng dự kiến KHKT 2024 và dự kiến KHKT trung hạn 2024-2026 và gửi Vụ Tổng hợp trước ngày 20/7/2023 để tổng hợp; gửi dự kiến danh mục chi tiết các đầu mối, đơn vị và dự án được kiểm toán của các cuộc kiểm toán thuộc KHKT 2024 trước ngày 20/9/2023.
Theo Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Vũ Ngọc Tuấn, khi đề xuất số lượng cuộc kiểm toán, cũng như phương án tổ chức kiểm toán năm 2024, các đơn vị chủ trì cuộc kiểm toán phải đảm bảo yêu cầu: 01 Kiểm toán viên chỉ tham gia 02 cuộc kiểm toán (không tính các cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN tại các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương), trường hợp đặc biệt báo cáo Tổng Kiểm toán nhà nước xem xét quyết định.
Tại cuộc họp, các ý kiến đã tập trung trao đổi về dự kiến KHKT năm 2024; đồng thời đề xuất một số nội dung kiểm toán để bổ sung vào dự kiến KHKT năm. Đặc biệt, các ý kiến đã tập trung thảo luận, đề xuất giải pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán; đảm bảo bố trí nguồn lực kiểm toán phù hợp, cân đối với các nhiệm vụ khác như đào tạo, tổ chức kỷ niệm 30 năm thành lập Ngành; phương án tổ chức kiểm toán các cuộc kiểm toán chuyên đề.
Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp về vấn đề xây dựng KHKT năm 2024, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn nhấn mạnh, năm 2024, KTNN sẽ không tăng số cuộc kiểm toán; các đơn vị cần tham mưu đề xuất các nhiệm vụ kiểm toán đảm bảo đúng, trúng theo định hướng về xây dựng KHKT của Ngành, đồng thời chủ động cân đối nguồn lực để tham gia, thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm toán, đảm bảo chất lượng kiểm toán.
Tổng Kiểm toán nhà nước yêu cầu các đơn vị kiểm toán thống nhất nhận thức về định hướng, nguyên tắc trong tiếp cận chủ đề, nội dung kiểm toán của KTNN để xây dựng KHKT, đề xuất cuộc kiểm toán, trong đó bám sát những vấn đề được Quốc hội, cử tri, dư luận xã hội quan tâm; bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao để đề xuất nội dung kiểm toán phù hợp, trong thẩm quyền và không tăng số cuộc kiểm toán so với năm 2023.
Về vấn đề nhân sự tham gia Đoàn kiểm toán, Tổng Kiểm toán nhà nước yêu cầu các đơn vị chủ động sắp xếp nhân lực của đơn vị phù hợp, linh hoạt, song phải đảm bảo chất lượng để tham gia kiểm toán; cân đối nguồn lực giữa nhiệm vụ kiểm toán với các nhiệm vụ khác của đơn vị và của Ngành.
30/6/2023 hoàn thành việc rà soát việc thực hiện kết luận, kiến nghị KTNN đến hết niên độ NSNN năm 2021
Hiện KTNN đã dự thảo Báo cáo về việc thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN đối với niên độ Ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021, 2020 và năm 2019 trở về trước được chuẩn bị theo yêu cầu của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội để chuẩn bị tài liệu phục vụ Phiên giải trình “Việc thực hiện kết luận, kiến nghị KTNN đến hết niên độ NSNN năm 2021”.
Cuộc họp trực tuyến kết nối với 13 KTNN khu vực
Theo dự thảo báo cáo, tổng hợp sơ bộ kết quả kiểm toán năm 2022 đối với niên độ NSNN năm 2021 (đến ngày 10/4/2023), cho thấy: Kiến nghị xử lý tài chính, xử lý khác 71.605 tỷ đồng; KTNN đã kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 260 văn bản pháp luật sai quy định hoặc không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn. Qua kiểm toán, KTNN đã phát hành 172 Báo cáo kiểm toán có kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm đối với nhiều tập thể, cá nhân liên quan đến các tồn tại, hạn chế phát hiện qua hoạt động kiểm toán.
Tổng hợp các kết luận, kiến nghị của KTNN niên độ NSNN năm 2020, KTNN đang theo dõi, đôn đốc gồm: Kiến nghị xử lý tài chính, xử lý khác 66.963,7 tỷ đồng; KTNN đã kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 198 văn bản pháp luật sai quy định hoặc không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn. Qua kiểm toán, KTNN đã phát hành 95 BCKT có kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân.
Tổng hợp các kết luận, kiến nghị của KTNN các niên độ NSNN 2019 trở về trước chưa thực hiện đến 31/12/2021, KTNN đang theo dõi, đôn đốc gồm: Kiến nghị xử lý tài chính, xử lý khác 82.857,01 tỷ đồng; Kiến nghị kiểm toán về cơ chế chính sách của các niên độ NSNN năm 2019 của KTNN trở về trước chưa thực hiện đến 31/12/2021 là 375 kiến nghị; Kiểm toán về kiểm điểm trách nhiệm của các niên độ NSNN năm 2019 của KTNN trở về trước chưa thực hiện đến 31/12/2021 là 623 kiến nghị.
Qua theo dõi việc thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN và kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 53/2022/QH15 ngày 15/6/2022 của Quốc hội cho thấy về cơ bản các đơn vị được kiểm toán đã nghiêm túc triển khai thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán; nhiều đơn vị chủ động tổ chức thực hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán trong quá trình kiểm toán hoặc ngay sau khi có kết luận và kiến nghị kiểm toán để kịp thời khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý tài chính công, tài sản công, góp phần tăng thu, giảm chi cho NSNN và tăng cường tính công khai, minh bạch trong quản lý tài chính, kế toán. Kết quả kiểm tra việc thực hiện kiến nghị kiểm toán cho thấy, các kiến nghị về xử lý tài chính, xử lý khác được thực hiện bình quân khoảng 75-80% cho năm liền kề năm kiểm toán và tiếp tục thực hiện trong các năm tiếp theo với tỷ lệ khoảng 15-20% số kiến nghị còn lại mỗi năm.
Qua rà soát, phân tích đối với các kiến nghị xử lý tài chính, xử lý khác chưa thực hiện tính đến 31/12/2022 cho thấy các nhóm nguyên nhân của tình trạng chưa thực hiện kiến nghị, kiến nghị của KTNN gồm:
Nhóm nguyên nhân thuộc trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán là 44.972,7 tỷ đồng, chiếm 57,4% gồm: Đơn vị chưa thực hiện các thủ tục liên quan để thực hiện kiến nghị của KTNN; Đơn vị được kiểm toán chưa thực hiện kiến nghị của KTNN; đơn vị được kiểm toán gặp khó khăn về tài chính; đơn vị được kiểm toán không còn hoạt động hoặc dừng hoạt động; đơn vị báo cáo đã thực hiện nhưng chưa cung cấp đủ tài liệu, hồ sơ để KTNN xác nhận; chứng từ, tài liệu hồ sơ thực hiện kiến nghị chưa đảm bảo theo quy định.
Nhóm nguyên nhân thuộc trách nhiệm của KTNN là 2.369,9 tỷ đồng chiếm 3,02%, gồm: Đơn vị chưa thống nhất với kết luận, kiến nghị của KTNN; KTNN chưa kiểm tra thực hiện kiến nghị.
Nhóm nguyên nhân chưa thực hiện do trách nhiệm của bên thứ 3 là 17.732 tỷ đồng chiếm 22,63 %, gồm: Chờ phê duyệt của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền Vướng mắc về cơ chế, chính sách trong quá trình thực hiện kiến nghị của KTNN; do nhà thầu không hợp tác, phối hợp thực hiện kiến nghị của KTNN, còn có tranh chấp giữa chủ đầu tư và nhà thầu; chưa được bố trí vốn thanh toán, đang hoàn thiện hồ sơ quyết toán để thực hiện kiến nghị của KTNN; chưa được phê duyệt quyết toán, thanh toán gói thầu, dự án làm cơ sở để thực hiện kiến nghị của kiểm toán.
Nhóm nguyên nhân khác chiếm 16,07%, gồm: Chưa đến thời điểm KTNN tổ chức kiểm tra thực hiện kiến nghị của KTNN; nhóm nguyên nhân khác chiếm 15,5%. Ngoài ra, kiến nghị về xử lý tài chính, xử lý khác đang tiếp tục phân tích, làm rõ nguyên nhân chưa thực hiện là 689,7 tỷ đồng, chiếm 0,9% tổng số kiến nghị chưa thực hiện.
Dự thảo báo cáo cũng đưa ra 9 nhóm giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu lực thực hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán.
Tại cuộc họp các ý kiến thảo luận cũng đã tập trung thảo luận để phân loại những kiến nghị, kết luận chưa được thực hiện để đề xuất giải quyết; một số khó khăn trong quá trình rà soát, tổng hợp số liệu, đặc biệt là việc xử lý số liệu khác nhau giữa số liệu của KTNN và các đơn vị được kiểm toán.
Phát biểu kết luận nội dung này, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn đánh giá cao nỗ lực của toàn Ngành trong việc tập trung rà soát số liệu liên quan đến thực hiện kết luận, kiến nghị của KTNN và khẳng định đây là dịp nhìn lại chất lượng kết luận, kiến nghị của KTNN của toàn Ngành cũng như của từng đơn vị.
Tổng Kiểm toán nhà nước yêu cầu các đơn vị tập trung tiếp tục rà soát, nhằm đảm bảo đến
30/6/2023 hoàn thành việc rà soát việc thực hiện kết luận, kiến nghị KTNN đến hết niên độ NSNN năm 2021. Việc rà soát phải đảm bảo số liệu chính xác, tìm ra nguyên nhân và giải trình được sự khác nhau trong số liệu báo cáo của KTNN và các địa phương, đơn vị được kiểm toán. Phân loại từng nhóm tồn tại, nguyên nhân, đề xuất giải pháp làm rõ trách nhiệm các bên liên quan đối với các kết luận, kiến nghị của KTNN chưa được thực hiện./
.
Ngọc Bích