Quang cảnh phiên họp. Ảnh: VPQH
Sáng 30/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025.
Trình 2 chuyên đề để Quốc hội lựa chọn giám sát tối cao
Trình bày Tờ trình, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, năm 2025 là năm cuối của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, là năm các địa phương sẽ tiến hành tổ chức Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, chuẩn bị cho bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 và là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại khác của đất nước.
Đồng thời, năm 2025 cũng là năm cuối nhiệm kỳ, theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Quốc hội sẽ tiến hành xem xét việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề trong cả nhiệm kỳ.
Vì vậy, đối với giám sát chuyên đề, sau khi cân nhắc nhiều mặt và theo thông lệ của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV, để tạo điều kiện cho các cơ quan tập trung triển khai các nhiệm vụ nêu trên và các nhiệm vụ lập pháp theo kế hoạch; đồng thời, để bảo đảm chất lượng, tính khả thi của chương trình giám sát năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét, quyết định giám sát tối cao 1 chuyên đề tại Kỳ họp thứ 10 và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát 1 chuyên đề tại Phiên họp tháng 8/2025.
Theo đó, trên cơ sở đề xuất của các cơ quan, căn cứ vào tiêu chí lựa chọn cũng như qua nghiên cứu kiến nghị của cử tri, điểm báo và qua rà soát các nội dung đã thực hiện, cân đối các lĩnh vực và từ tình hình thực tiễn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn 2 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 1 chuyên đề để giám sát tối cao.
Chuyên đề 1: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành (dự kiến giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì tham mưu về nội dung).
Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao (dự kiến giao Ủy ban Văn hóa, Giáo dục chủ trì tham mưu về nội dung).
Đại biểu Phạm Đình Thanh phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQ
Nội dung giám sát cần tập trung đánh giá chính sách
Phát biểu thảo luận tại phiên họp, Đại biểu Phạm Đình Thanh (Đoàn Kon Tum) đánh giá cao việc Quốc hội thời gian qua đã đẩy mạnh giám sát, xem đây là khâu trọng tâm, then chốt và đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Về lựa chọn chuyên đề để giám sát tối cao năm 2025, đại biểu Phạm Đình Thanh lựa chọn Chuyên đề 1 (Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành).
Cũng đồng tình lựa chọn giám sát Chuyên đề 1, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, đây là chuyên đề cần thiết phải giám sát tối cao trong thời gian hiện tại, bởi ô nhiễm môi trường đang là vấn đề “nóng”, được đông đảo cử tri hết sức quan tâm.
Theo đại biểu Nga, trên thực tế, việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường đang có những khó khăn, nhất là sắp tới, từ ngày 01/01/2025 là thời hạn bắt buộc phải triển khai phân loại rác thải tại nguồn. Tuy nhiên, hiện tại, nhiều người dân, nhiều chủ nguồn thải vẫn chưa hiểu rõ phải phân loại thế nào, trả tiền theo loại rác thải ra sao và ngay cả các địa phương cũng chưa thực sự sẵn sàng cho công tác chuẩn bị.
Cùng với đó, nhiều vướng mắc và nhiều vấn đề nan giải đang đặt ra như: thiếu thiết bị thu gom, phương tiện vận chuyển chuyên dụng đạt chuẩn, thiếu địa điểm tập kết, thiếu các quy định về định mức đơn giá thu gom và xử lý rác thải.
“Tuy đã có 2 năm chuẩn bị kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường có hiệu lực nhưng đến nay, công tác chuẩn bị vẫn chưa được kỹ. Thực trạng này rất cần được giám sát tối cao để làm rõ những khó khăn vướng mắc và có những biện pháp tháo gỡ kịp thời. Chính bởi vậy, nếu đưa chuyên đề này vào nội dung giám sát tối cao năm 2025 là đúng thời điểm và trúng vấn đề “nóng” - đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nói.
Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) cũng tán thành lựa chọn Chuyên đề 1 để giám sát tối cao. Theo đại biểu, năm 2020, Quốc hội đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022, có những nội dung đang được triển khai để có thể áp dụng chậm nhất là ngày 31/12/2024 như phân loại, thu gom rác thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân…
Vì vậy, Quốc hội tổ chức giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường vào thời điểm này sẽ thể hiện sự đồng hành của Quốc hội với Chính phủ trong việc tổ chức thực thi pháp luật, nhằm tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền và mỗi người dân trong việc bảo vệ môi trường; thực hiện chủ trương nhất quán của Đảng là lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe của nhân dân làm mục tiêu hàng đầu; kiên quyết loại bỏ những dự án gây ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng sống, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái, xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và thân thiện với môi trường cũng như bước đầu thể hiện quyết tâm mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế khi chúng ta cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Lâm Thành đánh giá cao sự đồng hành của Kiểm toán nhà nước và thông tin từ báo cáo kiểm toán đối với hoạt động giám sát của Quốc hội. Ảnh: VPQH
Đánh giá cao những điểm đổi mới trong hoạt động giám sát của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên) nhấn mạnh, trong thiết kế nội dung giám sát phải tập trung vào đánh giá chính sách. Đây là cơ sở quan trọng để phân tích, đánh giá nguyên nhân của những tồn tại và rút ra bài học kinh nghiệm, đặc biệt là đề xuất được những vấn đề liên quan đến xây dựng, hoàn thiện thể chế.
“Chúng tôi đánh giá rất cao cơ quan kiểm toán luôn luôn thực hiện nhiệm vụ của mình, song hành cùng hoạt động của Quốc hội và báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra được rất nhiều những vấn đề liên quan đến chính sách. Tôi cho rằng, đây là một kênh rất quan trọng để chúng ta xây dựng và hoàn thiện được những nội dung chính sách giám sát cho phù hợp” - đại biểu Nguyễn Lâm Thành lưu ý.
Nguyễn Hồng