Nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: N. LỘC
Phát biểu tại buổi Lễ, nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương bày tỏ niềm vui, phấn khởi trước sự chuyển mình, phát triển mạnh mẽ với những dấu ấn và thành tựu nổi bật của KTNN trong 30 năm qua.
Nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết, cách đây 30 năm, ngày 11/7/1994, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 70/CP về việc thành lập KTNN. Đây là căn cứ pháp lý đầu tiên có giá trị như một tuyên ngôn “khai sinh” KTNN. Khi đó, KTNN là cơ quan giúp Thủ tướng Chính phủ thực hiện chức năng kiểm tra, xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của tài liệu và số liệu kế toán, báo cáo quyết toán của các cơ quan nhà nước, các đơn vị sự nghiệp, đơn vị kinh tế nhà nước và các đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp.
“Sự hình thành và phát triển KTNN ở Việt Nam tuy không có tiền lệ, không có tổ chức tiền thân trong cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước nhưng hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế và xu thế hội nhập, phát triển của các quốc gia trên thế giới. KTNN Việt Nam ra đời là tất yếu khách quan khi nền kinh tế đất nước chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đòi hỏi phải tăng cường giám sát, quản lý kinh tế, đảm bảo nền tài chính vững mạnh và minh bạch” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương nhấn mạnh.
Theo nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước, chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển của KTNN luôn gắn liền với những sự kiện chính trị, kinh tế - xã hội của đất nước, ghi dấu những mốc son đáng tự hào.
Quang cảnh Lễ kỷ niệm. Ảnh: N. LỘC
Sau 2 năm thành lập KTNN, năm 1996, địa vị pháp lý của KTNN đã được quy định tại Điều 73 Luật Ngân sách nhà nước: KTNN là cơ quan thuộc Chính phủ. Ngày 14/6/2005, Luật KTNN đã được Quốc hội khóa XI thông qua, có hiệu lực pháp lý thi hành từ ngày 01/01/2006, mở ra một thời kỳ phát triển mới của KTNN.
Đến năm 2013, địa vị pháp lý của KTNN được quy định tại Điều 118 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: “KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công”.
Từ năm 2005 đến nay, Luật KTNN đã 3 lần được sửa đổi, bổ sung, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho tổ chức và hoạt động của KTNN.
“Trải qua 30 năm xây dựng và phát triển, KTNN ngày càng khẳng định là công cụ trọng yếu, hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. KTNN có chức năng cực kỳ quan trọng, đó là phát hiện những thiếu sót của pháp luật để kiến nghị bổ sung, thay thế, đảm bảo hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện hơn. Những kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách của KTNN đã góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực phát triển kinh tế” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương khẳng định.
Theo nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương, có thể nói, đến nay, sau 30 xây dựng và trưởng thành, KTNN đã tạo dựng được niềm tin đối với Nhân dân, với Đảng, Nhà nước với nhiều thành tựu đáng tự hào. Điều quan trọng nhất là kết quả kiểm toán của KTNN giúp cho việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công đi vào nền nếp, ngăn chặn thất thoát, lãng phí, tham nhũng, góp phần xây dựng nền tài chính quốc gia minh bạch, bền vững.
“Trong không khí trang trọng của buổi Lễ kỷ niệm hôm nay, thật xúc động khi tôi và các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động KTNN có dịp ôn lại truyền thống tốt đẹp của Ngành, nhớ về những năm tháng từng gắn bó với KTNN. Với tôi, quá trình xây dựng Luật KTNN năm 2005 có lẽ là những tháng ngày không thể nào quên. Khó khăn lúc đó là KTNN không có kinh nghiệm gì về việc xây dựng Luật. Hơn nữa, ở thời điểm đó, việc xây dựng Luật KTNN cũng có rất nhiều ý kiến khác nhau” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương bày tỏ.
Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, thử thách, ông đã cùng với Ban soạn thảo nghiên cứu thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để lựa chọn và áp dụng cho phù hợp với Việt Nam. Ông quan niệm, những gì thế giới đã làm được và đưa vào luật của họ là cả một quá trình, cũng là tinh hoa trí tuệ của họ và điều quan trọng nhất là KTNN nhìn nhận về mình; chúng ta phải Việt hóa để phù hợp với điều kiện của mình.
Bên cạnh những khó khăn, điều đặc biệt thuận lợi lúc đó là sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, đặc biệt là Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ... đã hỗ trợ rất tích cực, góp sức để KTNN hoàn thiện Luật KTNN.
“Luật KTNN đầu tiên được Quốc hội thông qua vào năm 2005 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2006. Đó là một bước ngoặt lớn của KTNN, là điều kiện, chỗ dựa vững chắc để KTNN hoạt động” – nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước cho biết.
Cũng theo chia sẻ của nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương, trong thời gian làm Tổng Kiểm toán nhà nước, ông coi trọng nhất là vấn đề nhân sự.
“KTNN có một khẩu hiệu: Công minh - Chính trực - Nghệ tinh - Tâm sáng. Cho đến bây giờ, KTNN vẫn dùng khẩu hiệu này và tất nhiên nó ở mức cao hơn và sâu hơn. Từ thời Tổng Kiểm toán nhà nước Vương Hữu Nhơn, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Ngọc Son, đến thời chúng tôi và sau này, KTNN luôn giáo dục kiểm toán viên giữ gìn phẩm chất đạo đức. Đây là đòi hỏi số 1 trong nghề kiểm toán và đòi hỏi ngày càng cao hơn. Phẩm chất đạo đức quyết định đến chất lượng của hoạt động kiểm toán” – nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước khẳng định.
Ông Đỗ Bình Dương chia sẻ thêm: Khi còn công tác, tôi vẫn nói với anh em: Mình kiểm toán người ta, trước hết mình phải hơn người ta; thứ hai là anh phải làm cho người ta tâm phục, khẩu phục, trước hết là về mặt tư cách đạo đức. Làm thế nào để nếu chúng ta đi vắng 3 ngày, xã hội đã hỏi kiểm toán đi đâu, còn nếu chúng ta đi chơi 1 năm người ta không biết kiểm toán có làm việc hay không thì đó là không đạt yêu cầu. Vấn đề quan trọng là, chúng ta phải nỗ lực làm việc, làm việc có trách nhiệm, có chất lượng và đặc biệt phải có phẩm chất đạo đức” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương chia sẻ.
Nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương nhấn mạnh: “Tôi muốn gợi lại một vài câu chuyện, chia sẻ thêm với thế hệ hôm nay để càng thấm thía sâu sắc hơn, trân trọng hơn những thành quả mà KTNN đã đạt được trong 30 năm qua. Chúng tôi - những thế hệ đi trước rất ấn tượng và đặt trọn niềm tin vào đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động KTNN hôm nay. Trong bối cảnh mới hiện nay, điều quan trọng nhất là KTNN ngày càng phải tự thân vận động, đổi mới, sáng tạo. Nếu không đổi mới, sáng tạo, KTNN khó có thể tiến xa, xã hội sẽ thiếu sự tin tưởng vào chúng ta”.
Đặc biệt, “một điều mà tôi vẫn đau đáu cho đến bây giờ là làm sao để nâng cao chất lượng và đạo đức kiểm toán viên. Hằng năm, KTNN cần phải kiểm tra trình độ, năng lực và phẩm chất của kiểm toán viên, nếu không đủ năng lực, trình độ, phẩm chất thì phải loại ra khỏi Ngành. Tôi rất vui vì trong 02 năm qua, Ban Lãnh đạo KTNN hiện tại đã và đang triển khai tốt điều mong mỏi này của tôi” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương nói.
Bên cạnh đó, theo nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương, trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, KTNN phải nhanh chóng nắm bắt và phải đào tạo được đội ngũ cán bộ giỏi về công nghệ để thực hiện kiểm toán trên môi trường số. Đồng thời, KTNN cần đẩy mạnh kiểm toán hoạt động để đánh giá, xác định những vấn đề còn chưa thực hiện trong cuộc sống và có ý kiến trước khi nó được triển khai.
Qua đó, có thể ngăn chặn từ sớm, từ xa những sai sót có thể mắc phải, gây thất thoát, lãng phí tiền và của cải của Nhà nước và Nhân dân. Điều đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ, kiểm toán viên phải có trình độ nghề nghiệp cao.
“Cùng với niềm vui, niềm tự hào, phấn khởi, tại Lễ kỷ niệm này, tôi xin thay mặt các anh em cán bộ, công chức, người lao động của KTNN đã nghỉ hưu qua các thời kỳ trân trọng cảm ơn lãnh đạo KTNN đương nhiệm đã luôn quan tâm đến các thế hệ đi trước một cách chân thành, chu đáo và trọng thị. Tôi cũng mong mỏi, dõi theo từng chặng đường của KTNN và tin tưởng rằng, với tinh thần quyết tâm, truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động KTNN sẽ không ngừng nỗ lực xây dựng KTNN ngày càng uy tín, chuyên nghiệp, hiện đại, xứng đáng với niềm tin và đáp ứng được kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân” - nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương phát biểu./.
Nhóm Phóng viên