Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: Thùy Anh
Chỉ ra nhiều bất cập chính sách, hiệu lực thực hiện kiến nghị đạt gần 97%
Tính đến 05/12, đơn vị đã hoàn thành toàn bộ 14/14 cuộc kiểm toán theo kế hoạch năm 2025, bảo đảm tiến độ và tuân thủ quy trình. Các cuộc kiểm toán trải rộng từ kiểm toán tài chính, tài sản công tại 4 Bộ, 5 nhiệm vụ kiểm toán chuyên đề và hoạt động đến kiểm toán Báo cáo quyết toán ngân sách năm 2024 tại 12 Bộ, cơ quan Trung ương.
Nhiều cuộc kiểm toán trong năm đã làm rõ những vướng mắc lớn trong cơ chế, chính sách. Điển hình là chính sách ưu đãi đầu tư tại các khu kinh tế, khu công nghiệp còn thiếu đồng bộ; thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và chính sách thuế chưa thống nhất; ưu đãi chưa đủ hấp dẫn để định hướng dòng vốn; cơ chế thu hút đầu tư còn hạn chế; hạ tầng công nghiệp thiếu liên kết và đồng bộ.
Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Thùy Anh
Trong lĩnh vực giao thông, công tác quản lý và sử dụng kinh phí bảo trì đường bộ, đường sắt vẫn tồn tại nhiều bất cập: phối hợp giữa đơn vị trung ương và địa phương chưa hiệu quả; một số tuyến đường phát sinh nợ khối lượng sửa chữa đột xuất kéo dài nhưng chưa có cơ chế xử lý dứt điểm, làm tăng chi phí bảo trì. Những hạn chế này cho thấy yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khung pháp lý trong quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông.
Tại nhiều Bộ, cơ quan Trung ương, việc sắp xếp và quản lý nhà đất công theo Nghị định 167 và Nghị định 67 còn chậm; dữ liệu hiện trạng thiếu đầy đủ; tồn tại diện tích bỏ trống hoặc khai thác kém hiệu quả; có dự án xây dựng từ năm 2009 đến nay vẫn dang dở. Một số đơn vị chưa cập nhật, kiểm tra hiện trạng kịp thời hoặc chậm xử lý các trường hợp cho thuê, liên doanh, liên kết tài sản công…
Từ kết quả kiểm toán, KTNN chuyên ngành II đã kiến nghị xử lý tài chính 472 tỷ đồng, trong đó có 342 tỷ đồng tăng thu ngân sách, 35 tỷ đồng thu hồi và giảm chi và 95 tỷ đồng kiến nghị khác. Tỷ lệ thực hiện kiến nghị đạt 96,89%, với một số chỉ tiêu gần hoặc hoàn toàn đạt 100%. Kết quả này phản ánh chất lượng kiến nghị rõ ràng, khả thi và sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành trong thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán.
Để bảo đảm hiệu lực giám sát sau kiểm toán, đơn vị đã thành lập Đoàn kiểm tra kiến nghị tại Bộ Tài chính và ban hành 26 công văn đôn đốc các Bộ, ngành triển khai thực hiện kết luận…
Tăng cường góp ý chính sách và thúc đẩy chuyển đổi số
Năm 2025 đánh dấu sự chủ động của chuyên ngành II trong tham gia xây dựng chính sách. Đơn vị đã tham gia cho ý kiến đối với hơn 600 lượt nhân sự; tham gia ý kiến đối với hơn 300 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm 37 dự án luật, 38 nghị định, 48 thông tư và hơn 150 đề án, báo cáo.
Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành II Lê Đình Thăng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Thùy Anh
Đơn vị cũng xây dựng và trình Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành hai đề cương kiểm toán quan trọng; hoàn thiện ba hướng dẫn nghiệp vụ gồm Hướng dẫn kiểm toán nợ công, Hướng dẫn tham gia ý kiến dự toán ngân sách và Hướng dẫn kiểm toán Báo cáo quyết toán ngân sách các Bộ, ngành Trung ương. Các tài liệu này góp phần chuẩn hóa quy trình, nâng cao tính thống nhất và hiệu quả kiểm toán.
Việc áp dụng văn bản điện tử, sử dụng phần mềm theo dõi tiến độ kiến nghị, cập nhật dữ liệu và phối hợp cùng Cục Công nghệ thông tin triển khai chương trình khai thác hồ sơ kiểm toán đã giúp cải thiện đáng kể hiệu suất làm việc. Quy trình các đoàn kiểm toán được số hóa toàn diện từ lập kế hoạch đến xử lý hồ sơ. Đặc biệt, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) giúp tự động hóa khâu phân tích, rút ngắn thời gian xử lý và nâng độ sâu trong lập báo cáo.
Đi sâu kiểm toán chuyên đề, nâng cao chất lượng kiến nghị
Phát huy kết quả đạt được, trong năm 2026 KTNN chuyên ngành II đặt mục tiêu triển khai các cuộc kiểm toán chuyên đề có phạm vi rộng, yêu cầu chuyên sâu hơn. Trong đó có các chuyên đề lớn như: kiểm toán công tác kiểm tra thuế, miễn - giảm - giãn và hoàn thuế giá trị gia tăng giai đoạn 2023-2025; kiểm toán lập, giao và sử dụng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025; kiểm toán nguồn tài chính năm 2025 tại đơn vị sự nghiệp công lập; đánh giá chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ giai đoạn 2016-2025 và kiểm toán công tác quản lý môi trường tại các nhà máy xi măng, nhiệt điện than.
Các đại biểu phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Thùy Anh
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Doãn Anh Thơ đánh giá cao nỗ lực của đơn vị và yêu cầu tập trung nâng cao chất lượng kiến nghị chính sách vĩ mô, thu hẹp phạm vi nhưng phân tích sâu bản chất vấn đề, tránh dàn trải. Ông đề nghị xây dựng đề cương kiểm toán sớm, chặt chẽ và phân rõ trách nhiệm từng khâu.
Kiểm toán trưởng Lê Đình Thăng khẳng định sẽ tiếp thu đầy đủ chỉ đạo, đồng thời đổi mới phương pháp xây dựng đề cương chuyên đề theo hướng mỗi cuộc chỉ tập trung 2-3 nội dung trọng tâm. Ông kiến nghị KTNN sớm điều chỉnh quy trình kiểm toán báo cáo quyết toán theo hướng tinh gọn, giảm thủ tục hành chính; đồng thời đề xuất Cục Công nghệ thông tin xây dựng “AI hỗ trợ kiểm toán viên chuyên ngành” để phục vụ KTNN các khu vực và chuyên ngành.
Với truyền thống đoàn kết, tinh thần chủ động và sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo KTNN, KTNN chuyên ngành II đặt mục tiêu hoàn thành xuất sắc kế hoạch năm 2026, tiếp tục nâng cao chất lượng thẩm định, kiểm soát chặt chẽ chất lượng kiểm toán, đẩy mạnh chuyển đổi số và tăng cường năng lực chuyên môn của kiểm toán viên.
Những kết quả năm 2025 là nền tảng quan trọng để đơn vị bước vào giai đoạn mới với tâm thế chủ động, sáng tạo và chuyên nghiệp, góp phần xây dựng nền tài chính công minh bạch, hiệu quả và bền vững./.
Lưu Hường