Vừa qua, Hội đồng Báo cáo tài chính (FRC) Vương quốc Anh đã công bố Báo cáo thường niên 2017 kết thúc vào ngày 31/3/2018. Báo cáo chỉ ra rằng, chất lượng dịch vụ của các hãng kiểm toán lớn nhất toàn cầu đang có xu hướng suy giảm. Vấn đề này đòi hỏi các hãng cần khẩn trương củng cố hoạt động dịch vụ của mình.
Chất lượng kiểm toán của Big Four có xu hướng giảm
Năm 2017, FRC đã đặt ra mục tiêu đến năm tài chính 2018-2019, ít nhất 90% số cuộc kiểm toán được thanh tra sẽ không để xảy ra sai sót nào. Tuy nhiên, Big Four dường như lại đang đi giật lùi, khi tính đến tháng 02/2018, chỉ 72% các cuộc kiểm toán của Big Four được FRC đánh giá là đạt yêu cầu, trong khi con số này năm ngoái là 78%.
Theo Báo cáo của FRC, 28% số cuộc kiểm toán được FRC thanh tra có nhiều vấn đề cần cải thiện, con số này trong năm 2017 là hơn 12%. Tỷ lệ suy giảm chất lượng kiểm toán trên là khá cao so với năm trước. Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng trên là do Hãng kiểm toán KPMG đã để xảy ra nhiều sai sót trong một số cuộc kiểm toán lớn gây ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán nói chung. Cùng với KPMG, các hãng khác trong Big Four cũng có nhiều thiếu sót trong hoạt động kiểm toán.
Trước tình trạng trên, FRC đã tích cực kêu gọi Big Four cần có những biện pháp kịp thời, hiệu quả để cải thiện chất lượng dịch vụ kiểm toán. FRC cũng đã xem xét tăng các mức phạt hành chính lên cao hơn nhằm răn đe; áp dụng hình thức “khiển trách nghiêm trọng” đối với những sai phạm của các hãng kiểm toán với hy vọng các công ty này sẽ vì danh tiếng của mình mà chú trọng hơn đến chất lượng dịch vụ.
FRC xác định rằng, mục tiêu không để xảy ra sai sót trong phần lớn các cuộc kiểm toán chưa thể hoàn thành khi một vấn đề cơ bản trong ngành kinh doanh kiểm toán chưa được giải quyết, đó là thiếu tính cạnh tranh. Tuy nhiên, các công ty đa quốc gia thường chỉ có 4 nhà cung cấp dịch vụ trong nhóm Big Four để lựa chọn. Trong một lĩnh vực đòi hỏi sự công khai, minh bạch tuyệt đối như kiểm toán, bất kỳ hành vi mờ ám nào cũng sẽ khiến khách hàng muốn thay đổi hãng kiểm toán, điều đó đặt ra yêu cầu cho các hãng này phải độc lập, khách quan trong hoạt động kiểm toán, tích cực củng cố và xây dựng hình ảnh của mình.
Tăng mức phạt để răn đe vi phạm
Trước các hành vi vi phạm của các hãng kiểm toán lớn có xu hướng gia tăng, FRC tiết lộ, trong năm 2017-2018, Hội đồng đã ban hành các lệnh phạt và yêu cầu các hãng kiểm toán vi phạm quy định hoặc để xảy ra những sai sót lớn phải nộp phạt lên đến 13,1 triệu Bảng, tăng 41%, từ 9,3 triệu Bảng trong năm 2016-2017. Trong đó, phải nói đến khoản tiền phạt 5,1 triệu Bảng mà FRC đưa ra cho PwC vào tháng 8/2017 sau khi Hãng này để xảy ra nhiều sai sót nghiêm trọng trong quá trình kiểm toán Công ty Kế toán RSM Tenon. Đây là mức phạt cao nhất mà FRC từng ban hành cho đến thời điểm đó. PwC cũng phải trả thêm 500.000 Bảng chi phí điều tra của FRC đối với vụ sai sót được đánh giá là vô cùng nghiêm trọng trên. Trước đó, vào tháng 5, PwC từng bị phạt 5 triệu Bảng vì để xảy ra những sai sót lớn trong quá trình kiểm toán Tập đoàn Nhà ở xã hội Connaught của Anh.
Tháng 10/2017, Hãng kiểm toán EY cũng phải nhận hình phạt 1,8 triệu Bảng vì đã có những hành vi sai trái liên quan đến công tác kiểm toán Báo cáo tài chính của Tập đoàn Công nghệ thông tin và Truyền thông Tech Data cho năm tài chính kết thúc ngày 31/01/2012… Trong tương lai, nếu các hãng kiểm toán lớn để xảy ra những sai sót nghiêm trọng, FRC có thể sẽ áp dụng mức phạt cao nhất trong lịch sử, lên đến 10 triệu Bảng.
Không chỉ quyết định các mức phạt đối với các hành vi sai trái nghiêm trọng của các công ty kiểm toán lớn, với tư cách là cơ quan có thẩm quyền giám sát hoạt động kiểm toán theo luật định, có quyền ban hành các chuẩn mực kế toán ở Anh, FRC còn đưa ra các quy định mới để tăng cường công tác giám sát hoạt động kiểm toán, đặc biệt đối với 6 công ty kiểm toán lớn nhất.
Bên cạnh đó, FRC đã thực hiện các khuyến nghị của Tòa án tối cao, đưa ra các biện pháp cứng rắn như: tăng thời gian đình chỉ hoạt động kinh doanh, sử dụng nhiều hình phạt phi tài chính hơn đối với các hãng kiểm toán vi phạm.
FRC cho rằng, chất lượng dịch vụ của các công ty kiểm toán lớn nhất thế giới đang có xu hướng suy giảm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế và các nhà đầu tư cũng như dần đánh mất lòng tin từ công chúng. Do đó: “Xây dựng, củng cố niềm tin của công chúng và đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan là nhiệm vụ của FRC. Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa ra các hành động mạnh mẽ để đạt được các mục tiêu của tổ chức và giúp Vương quốc Anh tiếp tục là “một thỏi nam châm” thu hút nguồn vốn toàn cầu” - Chủ tịch FRC Winfried Bischoff cho biết.
(Theo Economia.icaew và Breakingviews)
(Báo Kiểm toán số 3/2019)