(KTNN Thụy Điển - SNAO) -Ngày 05/7/2021 đưa tin mới đây phát hành Báo cáo kiểm toán về “Chương trình Đàm phán quốc gia về nhà ở và cơ sở hạ tầng”, trong đó chính quyền Trung ương đầu tư 20 tỷ SEK (tương đương 2,3 tỷ USD) vào giao thông công cộng để đổi lấy việc tăng cường xây dựng nhà ở.
Báo cáo cho biết dữ liệu về chi phí và tính kinh tế có nhiều khiếm khuyến lớn và việc theo dõi các dự án thực hiện không đầy đủ. Ngoài ra, số lượng nhà mới được xây theo các suất đầu tư là rất ít. Thông qua Chương trình, chính quyền Trung ương cam kết đồng tài trợ cho các khoản đầu tư lớn vào giao thông công cộng của các khu vực đô thị để đổi lấy việc các thành phố hứa xây dựng nhà ở mới, các “thỏa thuận đô thị”. Điều này khác với quyết định của Nghị viện Thụy Điển (Riksdag) rằng cơ sở hạ tầng cần phải được quy hoạch. Do đó, NAO đã kiểm toán xem liệu Chính phủ có tạo điều kiện để các khoản đầu tư đạt được các mục tiêu mà Riksdag đặt ra cho ngành giao thông hay không. Ngoài ra, cuộc kiểm toán cho thấy công việc điều tra, đàm phán được thực hiện dưới áp lực lớn về thời gian và các tài liệu hỗ trợ ra quyết định cần thiết, các phân tích chi phí đủ điều kiện đã không được thực hiện. Điều đó chứng tỏ sự minh bạch và kiểm soát của chính quyền trung ương trong quá trình triển khai Chương trình là không đầy đủ. Báo cáo khẳng định “Khi chính quyền trung ương đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng thì lợi ích kinh tế cho xã hội phải là tiền đề quan trọng cần được ưu tiên”. Tuy nhiên, thay vì xem xét những dự án nào mang lại lợi ích kinh tế công cộng nhiều nhất và sẽ giải quyết tốt nhất nhu cầu giao thông hiện có, Chương trình lại ưu tiên các dự án đắt tiền để đổi lấy nhà ở mới. Sự thiếu sót trong hồ sơ tài liệu và việc Cơ quan Quản lý Giao thông Thụy Điển và Cơ quan Phân tích Chính sách Giao thông Thụy Điển không có sự đảm bảo chất lượng theo chuẩn mực đã dẫn đến rủi ro lớn hơn về tăng chi phí đầu tư và điều này đã thực sự xảy ra ở một số dự án. NAO cho rằng những thiếu sót này phần lớn được giải thích bởi công tác quy hoạch, trong đó các khoản đầu tư chủ yếu được quyết định dựa trên số lượng ngôi nhà mới được hứa hẹn thay vì dựa trên lợi ích kinh tế cho xã hội của các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng. Có một rủi ro lớn là các dự án được chọn đã làm mất đi các khoản đầu tư mà lẽ ra sẽ phát triển được nhiều phương tiện giao thông công cộng hơn. Điều này trái với các mục tiêu của chính sách giao thông, nhưng có thể được lý giải nếu các dự án này đóng góp nhiều hơn cho các mục tiêu chính sách về nhà ở. Tuy nhiên, Chính phủ không đưa ra hướng dẫn về cách cân bằng xung đột giữa các mục tiêu. Chương trình cho thấy các thỏa thuận giữa các đô thị là sẽ xây dựng khoảng 200.000 ngôi nhà mới. Tuy nhiên, báo cáo kiểm toán cho biết có thể các thỏa thuận này đã phần nào thúc đẩy việc xây dựng nhà ở, nhưng số lượng các nhà ở mới đã xây dựng trên thực tế là ít hơn đáng kể so với số báo cáo. NAO kiến nghị Chính phủ, khi đàm phán về các hoạt động tài trợ cho các biện pháp giao thông công cộng trong khu vực nên thực hiện như sau:Đảm bảo rằng việc ưu tiên các dự án phải dựa trên phân tích nhu cầu, phân tích chi phí - lợi ích minh bạch và có thể so sánh được và dự toán đáng tin cậy; Đảm bảo rằng ưu tiên phải dựa trên các mục tiêu chính sách giao thông là tiền đề chính. Nếu một cuộc đàm phán có rủi ro không đạt được các mục tiêu của chính sách giao thông thì phải được giải thích rõ ràng; Đảm bảo rằng sau khi quyết định về đồng tài trợ được thực hiện thì chính quyền trung ương phải hiểu và kiểm soát tốt quá trình thực hiện dự án./.
Theo Bản tin quốc tế số 105 ngày 15/7/2021 của KTNN